آشنایی با سامانه تعاملی کاشف/ مقابله با جرایم مالی سرعت گرفت

به گزارش آرمان اقتصادی، سامانه تعاملی کاشف با هدف به کارگیری درگاهی واحد برای تعاملات الکترونیکی بین بانک مرکزی و دادستانی کل کشور با همکاری شرکت مدیریت الکترونیکی امن کاشف برای گردآوری و اشتراک گذاری به هنگام اطلاعات و رخدادهای امنیتی و افزایش سرعت پاسخگویی ایجاد شده است.

سامانه تعاملی کاشف امکان صدور دستورات قضایی و ارسال خودکار دستورات صادر شده برای نهادهای عامل فعال در شبکه بانکی و پرداخت کشور، پاسخگویی به دستورات قضایی توسط نهادهای عضو شبکه بانکی و پرداخت کشور، مدیریت فرصت‌های زمانی برای پاسخگویی به دستورات قضایی و پیگیری دستورات قضایی صادرشده در حوزه مقابله با جرائم رایانه‌ای در نظام بانکی و پرداخت را برای قضات دادستانی کل کشور فراهم آورده است.

رشد سریع فناوری در ارائه خدمات بانکداری نوین از جمله اینترنت بانک، موبایل بانک و پایانه های فروش و درگاه های پرداخت تا به حال متناسب  با رشد سیستم های امنیتی در کشور نبوده است که این مهم منجربه  ضعف در مواجهه با موارد سوءاستفاده و کلاهبرداری از مشتریان نظام بانکی و یا استفاده از ابزار پرداخت در فعالیت های مجرمانه و خلاف شده است.

افزایش ۴.۵ برابری جرایم مالی در فضای مجازی در سال ۹۶

بر اساس آمار  پلیس فتا از جرائم مالی در فضای مجازی از سال ۹۲ تا ۴ ماهه اول سال ۹۷ بیانگر رشد ۴.۵ برابری این جرایم است که از ۱۰۰۰ پرونده در سال ۹۲ به ۴۵۰۰ پرونده در پایان سال ۹۶ و ۳۰۰۰ پرونده در ۴ ماه اول سال ۹۷ رسیده که این روند، ضرورت تقویت قابلیت پاسخگویی در نظام بانکی و نهادهای ذیربط را  الزامی می کند.

بانک مرکزی به منظور افزایش سرعت پاسخگویی به جرایم مالی در فضای سایبری تفاهم نامه ای مشترک  بین حوزه معاونت قضایی دادستانی کل کشور، معاونت فناوری های نوین بانک مرکزی و شرکت مدیریت امن الکترونیکی کاشف، منعقد کرده است.

ایجاد یک درگاه تعاملی واحد برای مقابله با جرایم مالی در فضای مجازی

رگولاتور شبکه بانکی و پرداخت برای ساماندهی تعاملات الکترونیکی از طریق ایجاد یک درگاه تعاملی واحد به منظور رسیدگی و مقابله با جرایم مالی در فضای سایبری سامانه تعاملی کاشف راه اندازی و اجرایی کرده است.

شایان ذکر است، سامانه تعاملی کاشف در راستای این تفاهم نامه و با همکاری شرکت کاشف به عنوان بازوی اجرای بانک مرکزی از سال گذشته راه اندازی و از یک ماه پیش به صورت رسمی آغاز به کار کرده و قرار است اثربخشی قابلیت های پاسخگویی در جرایم مالی فضای سایبری  را افزایش و تعاملات تصویب و تسهیل شده بین شبکه بانکی و مقامات قضایی برای همکاری مشترک را فراهم کند.

اهداف بانک مرکزی در ایجاد سامانه تعاملی کاشف

این سامانه با هدف به کارگیری درگاه واحد برای تعاملات الکترونیکی بین طرف های تفاهم نامه، تسریع و تسهیل معاملات در فرآیند رسیدگی به جرائم رایانه ای مرتبط با خدمات بانکداری و پرداخت، تسریع و تسهیل به اشتراک گذاری تجارب و اطلاعات مورد نیاز برای پیشگیری و مقابله بهنگام با جرائم رایانه ای مرتبط با خدمات بانکداری و پرداخت؛ ارتقاء حفاظت از حقوق ارائه و استفاده کنندگان از خدمات بانکی و پرداخت کشور در مقابل جرائم رایانه ای؛ به حداقل رساندن دیوانسالاری بین سازمانی و انتظام تعاملات الکترونیکی فی مابین مراجع قضایی و نظام بانکی کشور ایجاد شده است.

اقداماتی که در سامانه تعاملی کاشف انجام می شود

اقداماتی که قرار است با راه اندازی سامانه تعاملی کاشف انجام شود، عبارت است از: تلاش برای ترویج استفاده بهینه از سامانه تعاملی به عنوان درگاه تعاملی واحد در تعاملات بین طرف های تفاهم، تلاش برای شناسایی فرصت های بهبود در سامانه تعاملی، ارتقاء عملکرد سامانه تعاملی به منظور پوشش نیازمندی های جدید شناسای شده، تعیین و کنترل سطح خدمات مورد نیاز برای سامانه تعاملی و انواع عملیات مرتبط با موضوع تفاهم نامه، به کارگیری ظرفیت های ایجادشده در این تفاهم نامه به منظور شناسایی و تحلیل نیازمندی های مرتبط با محافظت از ارائه دهندگان و استفاده کنندگان از خدمات بانکی و پرداخت در برابر جرائم رایانه ای مرتبط، تشکیل کمیته راهبری با معرفی نمایندگان تام الاختیار با دبیری شرکت کاشف به منظور تهیه دستورالعمل های اجرایی این تفاهم نامه، تلاش برای حل مشکلات اجرایی و تسریع در فرآیندهای اداری مرتبط با اهداف تعیین شده در تفاهم نامه، تلاش مداوم جهت گسترش همکاری ها در جهت اهداف تبیین شده در تفاهم نامه و  ابلاغ مصوبات کمیته راهبری تفاهم نامه و نظارت بر حُسن اجرای آنها است.

وظایف بانک ها در سامانه تعاملی کاشف

با ایجاد سامانه تعاملی کاشف از بانک ها انتظار می رود، پایش و پاسخگویی به دستورات قضایی ثبت شده در سامانه در زمان های تعیین شده صورت گیرد، از آمادگی نیروی انسانی در استفاده از سامانه و اجرای دستورات قضایی ثبت شده در آن اطمینان حاصل کنند، دستورالعمل های داخلی موردنیاز به منظور ایجاد هماهنگی در بین واحدهای مختلف و مرتبط در بانک و موسسه اعتباری غیر بانکی برای پاسخگویی بهنگام به دستورات قضایی ثبت شده در سامانه را تنظیم و صادر کنند و همچنین مدیران هر بانک و موسسه اعتباری نظارت دقیقی بر حُسن اجرای تعهدات در این سامانه داشته باشند.

مشخص است که  مسئولیت قانونی اعم از کیفری و حقوقیِ عدم اقدام نسبت به دستورات قضایی منتشرشده در سامانه تعاملی کاشف به عهده بانک و موسسه اعتباری غیر بانکی متبوع بوده و مسئولیت جبران هرگونه خسارت وارده به اشخاص حقیقی و حقوقی به دلیل عدم اجرای این دستورات قضایی مطابق با شرایط زمانی تعیین شده نیز بر عهده بانک و موسسه اعتباری غیر بانکی است که در صورت تخلف از مفاد این بخش نامه، بانک مرکزی حسب مورد، اقدامات مقتضی را بر اساس مفاد مقررات ناظر بر مرکز کاشف به عمل می آورد.

سه حوزه طبقه بندی شده در ارسال دستورات قضایی در سامانه تعاملی کاشف

دستورات قضایی در این سامانه برای بانک ها در سه حوزه حساب بانکی، کارت بانکی و اطلاعات تکمیلی، دنبال می شود که این دستورات در حوزه حساب بانکی به غیر قبل برداشت کردن حساب، غیر قابل واریز کردن به حساب و مسدودی حساب و رفع این مواردف محدود می شود و فرصت پاسخگویی از زمان ارجاع دستور به بانک یک ساعت در نظر گرفته شده است.

درحوزه کارت های بانکی دستور ابطال، مسدود سازی و رفع مسدود سازی و تغییر رمز دوم کارت بانکی مطرح است که فرصت برای فرآیند رسیدگی یک ساعت است. همچنین در بخش ارایه اطلاعات تکمیلی سه موضوع دریافت مانده موجودی، دریافت صورتحساب و دریافت مشخصات صاحب حساب و کارت است که بانک ها ۲۴ ساعات زمان برای پاسخگویی در این خصوص در اختیار دارند.

زمانبندی اجرای الزامات سامانه تعاملی کاشف

 همچنین زمانبندی برای اجرای این الزامات بر اساس تعاملات با بانک ها و اجرای آزمایشی این سامانه از زمان ابلاغ بخش نامه آن به شبکه بانکی، به این صورت است که از تاریخ ۱۷ شهریور ماه پاسخگویی در تمام ایام هفته از  ۷ و ۳۰ دقیقه صبح تا ساعت ۱۷ مطابق سطح خدمات تعیین شده است. همچنین پاسخگویی در ایام تعطیل و ساعات غیر اداری به استثنای مورادی که مربوط به اطلاعات تکمیلی می شود، مطابق زمانبندی یک ساعت در نظر گرفته شده و از ۱۷ آذرماه پاسخگویی در تمام روزهای هفته به صورت شبانه روزی و بر اساس زمانبندی سامانه است.