تحلیل اتفاقات بازار ارز؛ سرانجام این آشوب ارزی چه می‌شود؟
اقتصاد می‌خواهد خودش را به یک تعادل پایدار برساند و به کمک دولت نیاز دارد. بدون سیاستگذاری درست دولت، دلار در این وضع ناپایدار دچار نوسان پی در پی می‌شود.
به گزارش پایگاه خبری آرمان اقتصادی، در سی سال گذشته، هر وقت سکه از ارز جلو زده،قیمت ارز را به دنبال خود بالا میکشده، و هر وقت سکه عقب مانده، قیمت ارز را پایین می آورد. نیمه سال ۹۶، با دیدن حرکت سکه، نگران بازار ارز شده بودم.
چهارشنبه گذشته، وقتی دلار ۱۸۶۵۰ تومن بود، سکه ۵/۴ میلیون بود که معادل دلار ۱۸۵۳۰ تومان است. یعنی سکه از ارز عقب ماند. این اتفاق جدید و مهمی بود. اما با توجه به رکوردهای پیاپی ارز در روزهای قبل از آن، تصور نمی‌کردم این بار عقب‌ماندن سکه معنی دفعات قبل را داشته باشه، اما قیمت ارز افتاد.
سوال اینجاست که کاهش ارز بخاطر مداخله بانک مرکزی نبود؟ باید گفت چرا بود، ولی عقب ماندن سکه به این معنی بود که بازار ارز رمق رشدش را از دست داده بود.
مداخله بانک مرکزی در حد یک تلنگر کوچک بود، اما در زمان درست؛ دو هفته پیش، این مداخله احتمالا چنین اثری نمی‌داشت.
کاهش روز گذشته قیمت دلار ، ترکیبی بود از کاهش تقاضا که در عقب ماندن سکه نمود داشت، و مداخله بانک مرکزی، که پیرو جواز شورای سران قوا صورت گرفت.
اما دقت کنید که عمده عرضه ارزِ دیروز از سوی خانوار های صورت گرتفت و سهم عرضه دولتی کم بود.
سرانجام این آشوب ارزی چی می‌شود؟
سرانجام این داستان از دو حالت خارج نیست:
۱) یا اقتصاد دلاریزه می‌شود. یعنی فروشنده‌ها ریال نمی‌پذیرند، و تنها کارکرد ریال پرداخت مالیات، عوارض و خریدن خدمات دولتی مثل بلیط مترو و …می‌شود؛ در این صورت، بخاطر کارکرد محدود ریال، ارزش آن خیلی کم می‌شود.
۲) یا ارزش دلار پایین می‌آید تا سطحی که خریدنش برای واردکننده بصرفه چنانکه با نرخی امروز بین ۸ تا ۱۰ تومان تخمین زده می‌شود.
دلار توانایی ماندن در نرخ بین ۱۲ تا ۲۰ تومان را ندارد.
دو حالت بالا، تنها تعادل‌های پایدار هستند.
تعادل اول خوب نیست چون باعث افت سرمایه‌گذاری می‌شود و امنیت کشور دست گانگسترهای مافیایی می‌افتد.
تعادل دوم خوب است چون اقتصاد را به روال عادی خود بر می‌گرداند.
اکنون نمی‌شود بصورت قطعی گفت که اقتصاد در کدام تعادل پایدار می‌شود.
بازار یک احتمال برای تحقق هر تعادل در نظر دارد. با احتساب احتمال تحقق هر تعادل، می‌شود یک میانگین برای قیمت ارز حساب کرد.
این روزها در بازار آزاد ، ارز را طبق این میانگین قیمت‌گذاری می‌کنند.
علت افزایش و کاهش شدید قیمت ارز چیست؟
هنگامی که احتمال تعادل بد بالا می‌رود، قیمت دلار نیز افزایش می‌یابد. منتها بالا رفتن دلار، احتمال تحقق تعادل بد را افزایش می‌دهد که باعث رشد بیشتر قیمت دلار می‌شود.
برعکس، اگه خبری احتمال تعادل بد را کم کند، قیمت دلار نیز کاهش می‌یابد و متعاقبا همین کاهش دلار، احتمال تعادل بد را کمتر کرده و منجر به کاهش بیشتر قیمت دلار می‌گردد.
همینطور که می‌بینید، وضعیت بین این دو تعادل بد و خوب، یک وضعیت بشدت ناپایدار است. برای همین وقتی قیمت ارز تغییر می‌کند، این تغییر شدید است و دامنه نوسان دلار در بازه ۱۲ تا ۲۰ تومانی قرار می‌گیرد که یک تعادل ناپایدار است.
اقتصاد می‌خواهد خودش را به یک تعادل پایدار برساند و به کمک دولت نیاز دارد. بدون سیاستگذاری درست دولت، دلار در این وضع ناپایدار دچار نوسان پی در پی می‌شود.
دولت چکار می‌تواند انجام دهد؟
۱)صادقانه غلط بودن سیاست‌های شش ماه گذشته را بپذیرد.
۲) سریعا نسبت به حل مشکلات اضطراری اقتصاد اقدام کند.
۳) نقشه‌راه اصلاح مشکلات مهم اقتصاد را شرح دهد؛ تا آخر سال جزییات کارشناسی را نهایی کرده و در سال ۹۸ حرکت اصلاحی را آغاز کند.
مشکل اضطراری اقتصاد چیست؟
مشکل اضطراری اقتصاد سمت عرضه بازار ارز است:
– باید یک قیمت برای اسکناس داشته باشیم و یک قیمت برای حواله هر مقصدی. یعنی ارز یارانه‌ای ۴۲۰۰، و بازار نیما باید جمع بشود.
– موانع کار صرافی‌ها برطرف بشود.
– چارچوب شفافی برای معاونت ارزی بانک مرکزی ایجاد بشود و فقط هم به نرخ بازار معامله کند، نه نرخ رانتی.
مشکلات مهم اقتصادی چیست؟
بودجه، بانکداری، بازنشستگی، یارانه (بخصوص انرژی)، مداخلات قیمتی دولت، گمرک و تعارض منافع از جمله مشکلات مهم اقتصادی است.
اقتصاد ما مانند بیماری است که سرطان داشت، حالا هم تصادف کرده و خونریزی دارد. جلوگیری از خونریزی اضطراری است و درمان سرطان هم مهم اما امروز فقط خون به آن وصل شده و حتی زخم‌های تصادف هنوز پانسمان نشده است.
بدون اقدام اصولی و علمی دولت، بازار آرام نمی‌گیرد و قیمت ارز در این محدوده ناپایدار ۱۲ تا ۲۰ هزارتومانی رفت و آمد می‌کند.
