«ابزار پرداخت هوشمند یکپارچه»؛ دستاورد تازه ارتباط فردا
شرکت تجارت الکترونیکی ارتباط فردا با پلتفرم‌های فینووا، فینوتک و همراه کارت توانسته در دسته شرکت‌های پیشرو قرار گیرد و سیری صعودی در تجارت الکترونیکی ایران سپری کرده است. این شرکت به تازگی در حال راه‌اندازی سامانه جدیدی تحت عنوان «ابزار پرداخت هوشمند یکپارچه» است و به همین بهانه به سراغ مدیر فنی عملیات ارتباط فردا رفتیم.
با جواد مرسلی که سوابق قابل توجهی در حوزه بانکی و پرداخت دارد و از سال ۹۴ در ارتباط فردا مشغول به کار است، درباره فعالیت‌های حوزه فنی ارتباط فردا صحبت کردیم. تا یک سال پیش ارتباط فردا دو حوزه کاری تقریباً مجزا داشت. یک بخش حوزه توسعه و نوآوری بود که شامل فینوتک و فینووا می‌شد و یک قسمت حوزه پرداخت که عملیاتی مشابه شرکت‌های PSP داشت. مرسلی و همکارانش در تیم عملیاتی، سعی کرده‌اند که تجربیات توسعه‌ای ارتباط فردا را در شبکه پول و پرداخت الکترونیکی به کار گیرند. اقدامی که نوید تغییرات نوآورانه‌ای در حوزه پول و پرداخت الکترونیکی می‌دهد.
به گفته مرسلی، زمانی که شرکت ارتباط فردا تازه شروع به کار کرده بود، نوع فعالیت این شرکت عمدتاً پروژه‌های متداول حوزه پرداخت بود و فعالیت‌های منحصر به فرد کمتری ارائه می‌شد. او دراین‌باره می‌گوید: «همان موقع سعی کردیم خیلی سریع از این فعالیت‌ها فاصله بگیریم. فعالیت‌های شرکت در ابتدا محدود به پشتیبانی پایانه‌های فروش و دستگاه‌های خودپرداز بود. در عمل ما پروژه‌های متداول حوزه پرداخت را انجام می‌دادیم.»
همان موقع مدیران ارتباط فردا در ذهن داشتند تا منحصر به آن حیطه نباشند و این فرآیند دوسالی به طول انجامید. در همین دو سال شرکت ارتباط فردا بزرگ شد و پلتفرم‌ها و محصولات جدیدی ارائه داد. در ارتباط فردا نگاه «پلتفرمی» حاکم است و تیم فنی این شرکت دریافت که در حوزه‌های با قدمت بیشتر مانند کارت‌خوان و خودپرداز که بیش از ۱۵ سال است در کشور جا افتاده‌اند هم می‌شود نگاه جدیدی داشت.
به گفته مرسلی، ارتباط فردا اواسط سال ۹۶ به سراغ ایده «سامانه ابزار پرداخت هوشمند» رفت. این شرکت نقشه راهی برای خود ترسیم کرده و قرار است اگر چیزی را درست می‌کند، آینده آن را به شکل پلتفرم ببیند. مدیر فنی عملیات می‌گوید: «شما در نظر بگیرید که یک شرکت نرم‌افزاری سرویسی را ارائه می‌کند. منشأ این سرویس این بوده که یک مشتری یکسری نیازمندی‌هایی داشته است و بر روی آن بررسی شده است و نهایتاً با ارائه راهکاری مساله حل شده است؛ اما شرکت همیشه از ما می‌خواهد که طور دیگری به موضوع نگاه کنیم. ما از مشتری می‌خواهیم که نیازهایش را برای ما تشریح کند، گوش می‌کنیم و شرایط او را می‌سنجیم. از طرفی مشتری اعتماد کرده و اجازه می‌دهد به تدریج به کسب‌وکار او ورود کنیم و تحلیل و شناخت را با هم انجام دهیم و مشخص کنیم که چه چیزهایی می‌توانیم ارائه کنیم که برای آن کسب‌وکار مفید باشد.»
مرسلی ادامه می‌دهد: «این روش را به خوبی یاد گرفته‌ایم و با کسب‌وکارها طوری تعامل می‌کنیم که به ما اعتماد می‌کنند و به نوعی در مورد مشکلات خود صحبت می‌کنند که در خیلی حوزه‌ها ما نه تنها نیاز مشتری را برطرف کرده‌ایم، بلکه راهکارهایی به مشتری ارائه داده‌ایم که سایر فرآیندهای او نیز تسریع شده و حتی در برخی موارد حوزه درآمدی جدید برای آن کسب‌وکارها به وجود آمده است.»
سامانه‌های منعطف
شرکت تجارت الکترونیکی ارتباط فردا چندین سال در حوزه پرداخت علی‌الخصوص پایانه‌های فروش کار کرده است. پس از چند سال فعالیت، این شرکت به این فکر افتاد تا یک سامانه ابزار پرداخت هوشمند ایجاد کند.
مرسلی با اشاره به اینکه با ترکیب پلتفرم‌ها سرویس‌های بسیار جذابی قابل ارائه است، می‌گوید: «در حوزه پرداخت، می‌توانید به چند شکل به مساله نگاه کنید. ساده‌ترین رویکرد این است که بر روی سخت‌افزار تمرکز کنید و تکنولوژی‌های مختلف سخت‌افزاری و آخرین ابزار و وسایل را در این حوزه ارائه نمایید. رویکرد دوم این است که نرم‌افزار خلاقانه و منعطفی درست می‌کنیم که روی سخت‌افزارهای مختلف کار می‌کند و مشتری خودش می‌تواند آن را شخصی‌سازی کند که این دید بالاتری نسبت به دسته اول است.»
دسته سوم از دید مرسلی، سرویس ایجاد می‌کنند و به صورت کلان به قضیه نگاه می‌کنند. او دراین‌باره بیان می‌کند: «این دسته نیازهای جدیدی ایجاد می‌کنند و تنها به نیازهای قبلی بسنده نمی‌کنند. محصولی درست می‌کنند که با تغییر سخت‌افزار و نرم‌افزار قابل استفاده باشد. مثلاً در صنعت خودروسازی تویوتا برای هر محصول خود یک خط تولید درست نمی‌کند. خط تولید منعطف وجود دارد و برای تولید هر محصول با تغییر جزئیات می‌توان با بازدهی بالا این کار را انجام داد. برای خیلی‌ها غیرقابل باور است که دو ماشین که خیلی با هم فرق دارند، محصول یک خط تولید یکسان هستند. این همان کاری است که ارتباط فردا دنبال می‌کند.»
مرسلی با بیان این نکته که یکی از عمده کمک‌هایی که این نگاه یکپارچه به ما می‌کند این است که ماندگار می‌شویم، می‌افزاید: «در سخت‌افزار عمر محصول شما یکی دو سال است. چون با آمدن محصولات جدیدتر افراد از تولیدات قدیمی دل‌زده می‌شوند. بعضی‌ها هم دنباله‌رو تکنولوژی هستند و محصولاتی که به‌روز نیستند را به راحتی کنار می‌گذارند. با ارائه نرم‌افزار عمر شما بالاتر می‌رود و به ۳ تا ۴ سال می‌رسد؛ اما تغییر شدید نیازمندی‌ها معمولاً نرم‌افزارها را به راحتی از رده خارج می‌کند.»
سامانه چندکاره پرداخت
مرسلی اعتقاد دارد که به جای تاکید روی ابزارهایی مانند کارت‌خوان، باید روی سرویس‌های پرداخت تمرکز کرد. او در این باره می‌گوید: «وقتی بر پایه نگاه سرویس محور جلو می‌روید، می‌توانید از اتصال ابزارها و سرویس‌ها استفاده کنید و نتایج جالبی به دست بیاورید. مثالی می‌زنم؛ نگاه شما به کارت‌خوان این است که پرداخت انجام می‌دهد؛ اما چرا ابزار پرداخت به فروشنده اعلام نکند که در حال حاضر انبار از یک کالای خاص خالی شده و می‌تواند آن را از چه تأمین‌کنندگانی و با چه قیمت‌هایی تهیه کند. چرا کارت‌خوان نباید یادآوری صدقات و سررسید چک‌ها را انجام دهد. چرا یک کارت‌خوان موعد اقساط بیمه عمر و یا ثالث را یادآوری نکند و یا اینکه چرا صندوق فروشگاهی نباشد؟ چرا خدمات بانکی ارائه ندهد؟»
مرسلی بر این باور است که وقتی بخواهیم بزرگ فکر کنیم و محدودیت‌های کشور را که کنار بگذاریم، نمی‌توانیم تنهایی از پس اجرا بربیاییم. او در مورد این موضوع می‌گوید: «قطعاً ما همه دانش را نداریم. شرکت ما در حوزه تجارت الکترونیکی سابقه قابل قبولی دارد ولیکن تخصص‌های پرشماری وجود دارند که در مورد آنها ذهنیت کافی نداریم. احتیاج داریم که شرکای تجاری کنار خود بیاوریم. وقتی به سراغ شریک می‌روید، کارها خیلی کند پیش می‌رود. بیزنس‌پلن‌ها برخی اوقات متعارض هستند و منافع و توان‌های افراد یکسان نیست و کار به شکل مطلوب پیش نمی‌رود. باید ابزاری داشته باشیم که شرکا بتوانند بر طبق آن کار کند و بر روی آن سوار شوند.»
ایجاد کردن یک استاندارد ساده، ارزان و سودآور برای طرفین، یک بازی برد-برد است. به گفته مرسلی، دیگر لازم به تنظیم تفاهم‌نامه و همکاری‌های پیچیده وجود ندارد. او فینوتک را مثال خوبی می‌داند که مستلزم قراردادهای پیچیده نیست و می‌گوید: «فینوتک به مشتری امکانات خود را ارائه می‌کند و حوزه‌های درآمدی خود را نیز ترسیم می‌کند و صادقانه با مشتری برخورد می‌کند. به مشتری نشان داده می‌شود که می‌تواند مستقلا حوزه درآمدی خود را داشته باشد و صرفاً لازم است تا استانداردهای تعاملی فینوتک را رعایت کند» عمده کاری که استاندارد انجام می‌دهد این است که ورود بازیگران سوم را خیلی ساده می‌کند.
سخت‌افزار این سامانه منعطف است و هر سخت‌افزاری با مقداری تغییرات می‌تواند روی سامانه‌ها کار کند. مرسلی می‌گوید: «اگر بپرسید آیا قرار است این سامانه با شرکت خاصی همکاری کند، پاسخ منفی است. هم‌اکنون با یکی دو شرکت مشغول به فعالیت هستیم و از ورود بازیگران بیشتر به این عرصه استقبال می‌کنیم. یکی از اقداماتی که در همین حوزه داشتیم، این بود که در کمیسیون نرم‌افزارهای حوزه پخش عضو شدیم و با دوستان در حال تدوین نظام استانداردها و مکانیزم‌های در آن حوزه هستیم. ما هم در حوزه‌های خودمان اطلاعاتی به آنها دادیم و تبادلات خوبی صورت گرفته است.»
او ادامه می‌دهد: «ما چارچوب‌های کاری خود را نبسته‌ایم و نخواهیم بست. تا جایی که بتوانیم با بازیگران بیشتری کار بکنیم، سیستم را باز نگه می‌داریم. باز بودن شرط بقای این سرویس است.»
اعتبارسنجی سریع
مرسلی اعتقاد دارد که به جای تمرکز بر روی راهکار، باید بر روی استاندارد تمرکز کنیم. او اظهار می‌کند: «باید به سمت استانداردسازی حرکت کنیم تا هر کسی که آن استاندارد را رعایت کرد، بتواند در این چهارچوب فعالیت کند. یکی از مواردی که داریم بر اساس مسائل حقوقی جلو می‌بریم سیستم استعلام اعتباری است. کسی که به شما چک ارائه داده و شما در دریافت آن مردد هستید که این چک معتبر هست یا نه، دنبال جایی هستید که همان موقع استعلام بگیرید و اعتبارسنجی کنید.»
مرسلی ادامه می‌دهد: «شاید مشتری بخواهد وضعیت چک‌های خود را بداند. بعضی از مشتری‌های ما سامانه و سرور دارند و می‌خواهند عملکرد کارت‌خوان‌های خود را رصد کنند. قبلاً این‌طور بود که صبر می‌کردند تا گزارش PSPها منتشر شود ولی دستگاه کارت‌خوان جدید از طریق سرویس‌های فینوتک به آنها گزارش می‌دهد. تعداد تراکنش، درصد موفقیت تراکنش و سرویس‌های لوکیشن محور در این سامانه پیش‌بینی شده است. این باعث می‌شود که مشتری ارزش‌افزوده‌های جدید به دست بیاورد. این سرویس‌ها برای افرادی که به دنبال تحلیل و آنالیز هستند، جذابیت بالایی دارد.»
اهمیت یکپارچگی
مرسلی معتقد است که ارتباط فردا بیش از آنکه ادعا داشته باشد، ترجیح می‌دهد که از بقیه کمک بگیرد. او تصریح می‌کند: «علی‌رغم اینکه در کشور بستر پرداخت بزرگی داریم و تعداد بسیار زیاد کارت‌خوان‌ها که در همه جا به چشم می‌خورد، خیلی حوزه‌ها هستند که کاری بر روی آنها انجام نمی‌شود. در حوزه‌هایی مانند خرده‌فروشی، عمده‌فروشی، استارت‌آپ‌ها، سوخت‌رسانی و تاکسی‌های اینترنتی، در ابتدای راه هستیم و کار خیلی سخت به جلو می‌رود. دلیل آن این است که ما عادت داریم تا موردی برخورد کنیم. هربار به پروژه‌ای می‌رسیم یک راهکار خاص برای آن ایجاد می‌کنیم و همین باعث شده است که یک سیستم پشتیبانی پیچیده به وجود آمده است.»
مرسلی با اشاره به اینکه پس از مدتی از شروع پروژه‌ها، تیم‌ها افول می‌کنند، می‌گوید: «تیم فنی که مشغول به اجرا است، به این نتیجه می‌رسد که اگر تصمیم بگیرد تا در پروژه تجدید نظر کند، هزینه زیادی پیش رو دارد و به لحاظ سخت‌افزاری نیز هزینه‌ها قابل توجه خواهد بود. اگر محصولی که می‌سازیم بر پایه سرویس و راهکار بنا شود، می‌توانم با هزینه پایین بر روی آن ویژگی‌های متعددی سوار کنیم. فرقی نمی‌کند در حال حل مشکل یک شرکت خودروسازی هستم یا شرکت نفتی. خوبی نگاه کلان همین است. زنده بودن این کسب‌وکارهای بزرگ به این دلیل است که با تغییرات کوچک می‌توانند خودشان را با آخرین روندهای تکنولوژی منطبق بکنند.»
تجمیع کننده مولتی PSP
مرسلی می‌گوید: «به این فکر کردیم که چرا پایانه فروش فقط با یک PSP کار کند. ما مشتری را محدود نمی‌کنیم. یک تجمیع کننده مولتی PSP درست کردیم. این تجمیع‌کننده به مشتری این امکان را می‌دهد که گزارش‌های تجمیعی از درگاه‌های مختلف خود از PSPهای مختلف داشته باشد. این ارزش در حال حاضر فقط از سوی ارتباط فردا می‌تواند به مشتریان ارائه شود.»
از نظر مرسلی، سامانه ابزار پرداخت هوشمند ارتباط فردا مزیتی نسبت به PSPها دارد و آن این است که با فضای بانکی به صورت کامل آشناست و محصولات متعددی در حوزه بانکی نیز دارد. او بیان می‌کند: «این به ما خیلی کمک کرده است که از بعضی نیازهای بانکی مشتریان مطلع باشیم و مستقیم نیازهای مشتری را از نزدیک لمس کرده‌ایم. صورت‌حسابی برای مشتری درست کرده‌ایم که چیزی بیشتر از صورت‌حساب بانکی است.»
مرسلی اضافه کرد: «امیدوارم هستم اینجانب و همکاران در قالب شرکت تجارت الکترونیک ارتباط فردا، بتوانیم حرکت جدیدی را در صنعت پرداخت کشور پایه‌گذاری کرده و از این طریق بتوانیم گره‌ای کوچک از مشکلات این صنعت را باز کنیم.»
