جاده مخصوصی‌ها روی دست‌انداز زیان و تولید هستند
بازار خودرو به بلبشوی بازاری تبدیل شده است که شاید مدیریت آن دیگر به راحتی که پیش از این تصور می‌شد نیست. این روزها مجددا بحث افزایش قیمت خودروهای داخلی در حالی به گوش می‌رسد که داخلی‌سازهای جاده مخصوص دچار زیان‌های انباشته شده‌اند و برای جلوگیری از بیشتر شدن این زیان‌ها ماه‌هاست که پیگیر افزایش قیمت تولیدات خود هستند.
به گزارش پایگاه خبری آرمان اقتصادی به نقل از روزنامه اعتماد ؛ در همین حال آنچه از آمارهای تولیدی نیز به رخ کشیده می‌شود کاهش تولید خودروهای سواری در جاده مخصوص است که پیش‌بینی کاهش چشمگیر تولید در پایان سال را نشانه می‌گیرد. طبق آمارهای موجود در شش ماه ابتدای سال هرماه روند کاهش تولید خودروهای سواری ادامه داشته است و هر ماه نسبت به ماه قبل از آن با کاهش نزدیک به ۵٠ درصدی تولیدات مواجه بوده‌ایم، این روال در آمارهای شش ماهه به ثبت کاهش ١٨ درصدی رسید و اگر حتی همین روال ادامه یابد، باید منتظر کاهش ٣۶ درصدی تولیدات نسبت به سال گذشته باشیم. این البته تنها در بخش کاهش تولید است که اگر با رعایت استانداردهای جدید لیست تولیداتی که از گردونه تولید خارج می‌شوند را نیز به آن اضافه کنیم تعداد خودروهای خروجی از درهای خودروسازان به نحو قابل توجهی کاهش خواهد یافت که حتی با ورود تولیدات داخلی جدید هم قابل جبران نیست و خود هشدار‌دهنده تداوم رشد قیمت در بازار و افزایش زیان انباشته تولید در جاده مخصوص است. چرا که با توجه به عدم پایبندی همکاران اروپایی برای تولیدات جدید، تولیدات داخلی جدید هم نمی‌تواند بازار را به آرامش برساند.
در همین حال به تازگی و در حالی که برخی اخبار حکایت از همراهی مجلسی‌ها برای افزایش قیمت خودروهای داخلی دارد، محمدرضا نجفی‌منش، رییس کمیسیون تسهیل کسب و کار اتاق تهران می‌گوید: در آینده پیش‌بینی می‌شود خودروسازان قیمت محصولات خود را بین ۶۰ تا ۸۰ درصد افزایش دهند. قیمت خودروهای ایرانی در کارخانه و کف بازار متفاوت است. در نظر داریم با گران کردن خودروها از محل در کارخانه قیمت این محصولات را با قیمت کف بازار همسان‌سازی کنیم تا با اجرای این طرح به نوعی واسطه‌بازی یا دلالی کاهش یابد.
محمدرضا نجفی‌منش افزوده است: معتقدیم با افزایش قیمت خودروهای داخلی از محل در کارخانه قیمت این محصولات در بازار آزاد کاهش خواهد یافت. به عبارت دیگر قیمت خودروهای ایرانی در بازار آزاد به اندازه کافی رشد قیمت را تجربه کرده و بنابراین افزایش قیمت کارخانه به بازار آزاد تاثیر نخواهد گذاشت.
وی در پرسشی مبنی بر اینکه قیمت خودروهای ایرانی چند درصد افزایش خواهد یافت؟ گفته است: معتقدیم در این بازه زمانی خودروسازان زیان‌ده شده‌اند. نه قیمت خودروهای ۲۲ میلیون تومانی را قبول داریم و نه قیمت خودروهایی که به ۴۰ میلیون تومان رسیده‌اند را تایید می‌کنیم. بنابراین در آینده پیش‌بینی می‌شود خودروسازان داخلی قیمت محصولات خود را بین ۶۰ تا ۸۰ درصد افزایش دهند.
نجفی‌منش با ابراز امیدواری به مصرف‌کنندگان خودرو گفته است: با افزایش قیمت خودروهای کارخانه‌ای در نظر داریم محصولات دو خودروساز بزرگ کشور را پنج درصد زیر قیمت بازار آزاد به خریداران عرضه کنیم.
البته پیش‌فروش‌هایی که تاکنون از سوی دو خودروساز انجام شده نیز به اندازه کافی بر میزان زیان انباشته آنها افزوده است و به نظر نمی‌رسد اگر قیمت‌ها در حد فعلی باقی بماند فروش‌های ویژه دردی را از خودروسازان درمان کند.
به‌گونه‌ای که طبق محاسبه یکی از سایت‌های خودرویی متوسط ارزبری خودروهای ساخت داخل ۲۵۰۰ دلار برآورد می‌شود، به راحتی می‌توان تاثیر آن بر روند تولید صنعت خودرو را ارزیابی کرد.
در رابطه با قیمت نهاده‌های تولید داخلی نیز همین وضعیت بحرانی برای قطعه‌سازان و خودروسازان داخلی متصور است. به عنوان مثال قیمت پایه هر کیلو ورق سرد در سال ۹۶ معادل ۲۳۰۰ تومان بوده و این رقم در سال ۹۷ به بیش از ۴۸۰۰ تومان افزایش یافته است. به گونه‌ای که مصرف ورق در هر خودرو بین ۱۰۰۰ تا ۱۱۰۰ کیلو محاسبه می‌شود.
قیمت هر کیلو فولاد آلیاژی نیز در سال ۹۶ معادل ۳۲۹۴ تومان بوده، اما در سال جاری این عدد به ۶۰۵۰ تومان رسیده و با توجه به مصرف متوسط ۷۰ کیلو فولاد آلیاژی در هر خودرو می‌توان به اثرات آن بر افزایش قیمت تمام شده هر محصول پی برد.
قیمت هر کیلو آلومینیوم نیز سال گذشته ۷۹۴۰ تومان بوده ولی در سال ۹۷ قیمت این محصول به ۲۳ هزار تومان رسیده و با افزایش حدود سه برابری مواجه بوده است. برآوردها نشان می‌دهد متوسط مصرف آلومینیوم در هر خودرو حدود ۶۵ کیلو است. قیمت پایه هر کیلو مس نیز در سال گذشته ۲۲۶۰۰ تومان بوده ولی در سال ۹۸ این رقم به ۵۲ هزار تومان رسیده است. متوسط مصرف مس در هر خودرو نیز حدود ۱۲ کیلو برآورد می‌شود.
بررسی قیمت هر کیلو سرب در سال ۹۶ نشان می‌دهد که این عدد ۸۱۰۰ تومان بوده ولی در سال جاری قیمت هر کیلو سرب به ۲۸ هزار تومان افزایش یافته است. مصرف این محصول نیز در هر خودرو حدود ۱۴ کیلو برآورد می‌شود.
در همین حال قیمت پایه هر کیلو پلیمرهای پلاستیکی در سال گذشته ۴۹۷۰ تومان بوده و این رقم در سال جاری به ۱۴۳۰۰ تومان رسیده و متوسط میزان مصرف آن در هر خودرو حدود ۴۲ کیلو برآورد می‌شود. همچنین قیمت پایه هر کیلو کائوچوی مصنوعی در سال ۹۶ بالغ بر ۵۱۳۰ تومان بوده و در سال جاری به ۱۲۸۰۰ تومان رسیده ست. متوسط مصرف این محصول نیز در هر خودرو هشت کیلوگرم بوده است. متوسط قیمت هر کیلو کائوچوی طبیعی نیز در سال گذشته ۵۴۵۰ تومان بوده و این قیمت در سال جاری به ۱۳۷۰۰ تومان رسیده است. متوسط مصرف این محصول در هر خودرو نیز معادل ۱۰ کیلو است. در همین حال دیگر محصولات مورد استفاده در صنعت خودرو از جمله محصولات نساجی و شیشه با افزایش قیمت مواجه بوده و بر قیمت تمام شده خودروسازان تاثیرگذار بوده است.
ارزیابی تغییر قیمت‌های مواد اولیه در سال جاری نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد که افزایش قیمت خودرو توسط سازندگان داخلی یک امر اجتناب‌ناپذیر بوده و در غیر این صورت با اتخاذ سیاست‌های دستوری در حوزه قیمت‌گذاری خودرو این خودروسازان هستند که متحمل زیان‌های سنگین خواهند شد. در چنین شرایطی و در پی افزایش حجم تقاضای موجود در بازار، دلالان و واسطه‌ها وارد عمل شده و شرایط را به زیان خودروسازان و مصرف‌کنندگان حقیقی تغییر می‌دهند.
با نگاهی به آمار و ارقام یادشده به راحتی می‌توان به این مساله پی برد که بالغ بر ۳۵ درصد از قیمت تمام شده خودروهای ساخت داخل مربوط به مواد اولیه و ۳۳ درصد نیز وابسته به نرخ ارز خواهد بود. به این اعداد باید هزینه‌های دستمزد، حمل و نقل، انرژی و دیگر هزینه‌های سربار عمومی و اداری را نیز اضافه کرد؛ شرایطی که در نهایت اجازه نمی‌دهد زیان انباشته خودروسازان کاسته شود و شرایط تولید را بهبود بخشد.
