خبری از مالیات بر پایه اطلاعات نیست/ کیلویی مالیات میدهیم؟!
به گزارش پایگاه خبری توسعه اقتصادی، کاسبان بازار معتقدند، مالیات ستانی همچنان بدون داشتن اطلاعات و براساس چانه زنی است و در صورت اعتراض نیز با جملاتی مانند کاسبی را تعطیل کنید و یا تهدید محترمانه روبرو میشوند.
خردادماه برای مودیان و کاسبان زمان با اهمیت و حساسی است، زیرا موضوع مالیاتستانی پررنگ شده و در این ماه باید صاحبان مشاغل اظهارنامههای مالیاتی خود را به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند.
تغییر نظام مالیاتستانی سنتی به نظام کارآمد و عادلانه براساس پایگاه اطلاعات و دادههای موجود در کشور، از جمله رویکردهایی است که طی سالهای اخیر، مسئولان برای تحقق آن تلاش میکنند و در آخرین اظهارات وزیر اقتصاد نیز مشاهده میشود.
* اخذ مالیات بدون اطلاعات بوده است
طیب نیا وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه سیستم مالیاتی تا به امروز بدون اطلاعات اقدام به اخذ مالیات کرده معتقد است: تا پایان بهمن امسال طرح جامع مالیاتی کشور به نتیجه نهایی خواهد رسید که طبق آن اطلاعات از حوزههای مختلف به صورت کاملا سیستماتیک و بدون دخالت نیروی انسانی اخذ و میزان مالیات لازم تعیین میشود.
دریافت مالیات و تأمین منابع پایدار با توجه به نوسانات قیمت نفت، از جمله رویکردهای اقتصاد مقاومتی بوده و مسئولان به این امر توجه دارند، با این وجود، رکود حاکم بر بازار و اقتصاد کشور، وضع دریافت مالیات را با مشکل مواجه کرده است.
برای بررسی اوضاع مالیاتی صاحبان مشاغل، به سراغ کاسبان بازار در محدوده خیابان مولوی و میدان محمدیه رفتیم، تا از نزدیک در جریان وضعیت مالیاتی مؤدیان قرار بگیریم.
*اوضاع کاسبی خراب است
محمد حیدری در پاسخ به اینکه آیا اظهارنامه مالیاتی سال ۹۴ خود را ارائه کرده است، میگوید: اوضاع کاسبی خراب بوده، نقدینگی کم شده و فروش در بازار پایین آمده است.
* پاس کردن چکها با پول دستی
این فروشنده مواد شوینده و بهداشتی معتقد است، فروشگاههای بزرگ منجر به کاهش کاسبی آنها شده و اکنون برای پاس کردن چکهای خود، پول دستی قرض میگیرند. درآمدها کارمندی شده و فقط خرج خود را درمیآوریم.
این فروشنده میگوید: مالیات سال ۹۳ را حدود ۲.۵ میلیون تومان اظهار کردیم، اما تاکنون ۳.۵ تا ۴ میلیون گرفتهاند.
حیدری با شرح مشکلات و موضوعات مربوط به شراکت مغازه، بیان میکند: طی ۶ ماه چند بار پیامک زدند که مالیات شما بیشتر است.
* مالیات کیلویی میدهیم
وی که نسبت به حقوق و وظایف مؤدیان مالیاتی بیاطلاع است، میگوید: دفاتر حسابداری نداریم و فقط برحسب متراژ و محدوده مغازه مالیات میدهیم، در صورتی که مالیات باید برحسب کارکرد باشد، اما اکنون کیلویی است.
به سراغ مغازه دیگری که فروشنده یراقآلات است میرویم وی که تنها در مغازه مشغول بررسی دفاتر خود است عنوان میکند: سال ۹۳، ۲.۵ میلیون تومان به سازمان مالیاتی داده است و با استیصال تمام میافزاید: برای امسال نمیدانیم چکار باید بکنیم، فروش خوب نبوده و هنوز در کار خود ماندهایم.
صاحب مغازه عمده فروشی مواد غذایی (لبنیات) حوالی میدان محمدیه میگوید: هنوز برگه قطعی مالیات سال ۹۳ هنوز ندادند البته ۱۲.۵ میلیون مالیات اظهار کردیم، اما چون مالیات سال ۹۲ دیر پرداخت شد و ممیز دارایی نتوانست تشخیص بدهد، تاکنون ۱۵ میلیون از ما گرفتهاند.
* تازه مالیات سال ۹۲ قطعی شده است
فروشنده مواد غذایی توحید با بیان اینکه ما جزو صاحبان مشاغل بند «الف» قانون مالیاتها میشویم، گفت: خبری از توافق نیست، تازه زمستان سال ۹۴ مالیات سال ۹۲ قطعی شد ۱۱ میلیون اظهار کرده و ۱۲ میلیون تومان پرداخت کردیم.
* نمی دانند چقدر درآمد داریم ما را دزد فرض میکنند
وی معتقد است: چون نمیدانند ما چقدر درآمد داریم، مؤدی را دزد فرض میکنند، در حالی که بازار رونق ندارد و اجناس مواد غذایی و لبنی را که دارای تاریخ مصرف است حتی با یک درصد سود میفروشیم، اما آنها قبول نمیکنند، میگویند باید حداقل ۳ درصد بگیرید.
* حساب بانکی را برای اخذ مالیات عادلانه بررسی کنند
این مؤدی با اشاره به اینکه دفاتر حسابداری برای ارائه به سازمان مالیاتی ندارد، تأکید میکند: مگر چقدر درآمد داریم که یک حسابدار را استخدام کرده تا برایمان دفتر حسابداری و مالیاتی بنویسد یک سال نوشتیم اما قبول نکردند؛ دیگر نمینویسم. مدرکی ندارند که دفاتر را درست نوشتهام یا خیر به همین علت رد می شود.
*حاضر با ممیز توافق کنم اما سه سال در کمیسیون معطل نشوم
وی راهکار اخذ مالیات عادلانه را بررسی حسابهای بانکی میداند و عنوان میکند: تا نتوانند حسابهای بانکی متصل به دستگاه پایانه فروش (پوز) را بررسی کنند، خبری از مالیات عادلانه نیست. مالیات باید براساس درآمد باشد. یک سال به مالیات اعتراض کردم، سه سال در کمیسیون معطل شدم، حاضرم با ممیز توافق کنم، شر مالیات تمام شود.
* مالیات بالاتر میگویند
فروشنده مواد غذایی توحید در پاسخ به این سؤال که آیا ممیز مالیاتی اهل معامله هست، گفت: غیرممکن است. شیوه آنها این گونه بوده که حتی مالیات را کمتر هم نمیگیرند، بالاتر از آن درنظر گرفته و مالیات مورد نظر خود را دریافت میکنند.
این کاسب بازار، یکی از علتهای کاهش فروش را مربوط به محدودیتهای ترافیکی، راهاندازی بیآرتی و خرابیهای ناشی از راهاندازی فاضلاب شهری دانست.
به سراغ فرد دیگری میرویم که سرش شلوغ است، اما با اصرار ما حاضر به پاسخگویی میشود.
وی معیار بازار خوب یا خراب را ارزش پول در دورههای مختلف میداند و معتقد است، اکنون درآمد با هزینه همخوانی ندارد، در حالی که در گذشته اینگونه نبود.
* سیستم مالیات در سالهای اخیر فرقی نکرده است
این کاسب در پاسخ به این سوال که مسئولان از تغییرات جدی و ساختاری در شیوه مالیاتگیری خبر میدهند، معتقد است سیستم مالیاتی طی سالهای اخیر برای آنها فرقی نکرده، در حالی که کشورهای خارجی تمامی اطلاعات فعالیتهای مردم را دراختیار دارند و میدانند باید چقدر مالیات بستانند.
* تفکیک هزینه از درآمد در بررسی حساب بانکی چگونه است
وی یکی از مشکلات بررسی حسابهای بانکی را تفکیک قرض و وامهای گرفته شده با درآمد و فروش میداند و میافزاید: ممیزان مالیاتی، زیانده بودن را اصلاً قبول ندارند و میگویند حتماً باید سود کنید. دوست داریم همه چیز اصولی باشد، اما همکار من ۱۰ برابر ما فروش دارد اما نصف ما نیز مالیات پرداخت میکند.
* مالیات ستانی به روش چانه زنی
مقصودی دیگر مؤدی که مغاز خواروبار فروشی دارد، در واکنش به سؤال ما میگوید: چه کسی از دارایی راضی است؟ نیاز ندارد که این همه دردسر بکشیم و دفتر بنویسیم، کسی حرف ما را قبول نمیکند. سال ۹۳، ۴ میلیون تومان اظهار کردیم، ممیز مالیاتی ۲۴ میلیون نوشته است، اگر ممیز درست گفته، چرا با چانهزنی تخفیف میدهید و اگر درست نگفته چرا اینقدر مینویسید؟ هنوز مالیات سال ۹۳ نیز قطعی نشده است.
وی میافزاید: مگر دولت نمیگوید رکود است؟ پس چرا اینقدر فشار به کاسب میآورد؟ کاسبی نیست، مجبوریم درباره مالیات توافق کنیم، ممیز میگوید ۲۰ میلیون بده تا قطعی شود، اما ندارم.
* روش مالیات دهی باید ساده و شفاف باشد
این خواربار فروش با اشاره به اینکه حقوق و وظایف مالیاتی خود را نمیداند، معتقد است این مباحث فنی بوده و از آن سر درنمیآورد، انقدر پیچیده است که به سادگی نمیتوان مالیات براورد کرد.
این کاسب بیان میکند: کارشناس مالیات فکر میکند با او پدرکشتگی داریم، این مغازه سال گذشته آبمیوه و بستنی بوده است و وقتی به دارایی اعتراض میکنیم، سرممیز روی مغازه آبمیوه و بستنی را خط زده و خواروبارفروشی مینویسد، مگر میشود این طور مالیات گرفت. یکبار نیامد که وضعیت را بررسی کند.
* ابهام در کارکرد صندوق مکانیزه فروش
وی به موضوع صندوق مکانیزه فروش میپردازد و میافزاید: چگونه من با این دستگاه کار کنم در حالی که مشتری ۱۰۰ گرم چایی میخواهد، نمیتوانیم بابت خردهفروشی یک نفر را پای دستگاه بگذارم تا آن را ثبت کند. گزارش دفتری را هر چه مینویسیم قبول نمیکنند.
مقصودی در پاسخ به سؤال ما با صدای بلند عنوان میکند: دفتر بهانه است، آنها هر قدر بخواهند مینویسند.
با گذر از مغازهها، یک مترفروشی (پردهفروشی) در حوالی میدان محمدیه نظرمان را جلب میکند. مردی سن و سالخورده پشت میز نشسته و با خوشرویی ما را تحویل میگیرد.
* کوچکی و بزرگی مغازه ملاک مالیات
داوودی با بیان اینکه مالیات قطعی سال ۹۳ خود را ۵ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان پرداخت کرده است، میگوید: خدا کند که دفاتر بگیرند، اما ممیز براساس بزرگ و کوچکی مغازه مالیات میستاند. برای سال ۹۴ بیش از ۶ میلیون تومان مالیات اظهار کردهایم.
* اعتراض داری کاسبی نکن!
این مؤدی، فاکتورهای مربوط به سال ۹۴ خود را نشان میدهد و میگوید: ۱۱۸ میلیون فروش کردیم و اگر هزینههای آن را کسر کنیم، حتی مغازه خرج خود را درنمیآورد. فروشمان روزی ۲۴۰ هزار تومان است، وقتی به ممیز اعتراض میکنیم، میگوید یکسال ببند و کاسبی نکن تا ۳ میلیون از مالیات کم شود، اما نمیگوید ۵۰ میلیون جنس مغازه دستدوم میشود و در این یکسال چگونه خرج زندگی را دربیاوریم؟
* از ترس هزینهها کولر روشن نمیکنیم
این مؤدی با بیان اینکه پردهفروشی در رکود شدید به سر میبرد و شرایط بسیار نامناسب است، بیان میکند: ما جزو مشاغل بند «ج» هستیم و بر مبنای سال ۹۳ مالیات میدهیم. اکنون از پارچههایی که میفروشم درآمد دارم و پول سرمایه را میخورم. آخرین فروش روزهای اخیر برای سه روز پیش یعنی ۱۳ خرداد بوده است. از ۱۵ فروردین تا ۲۶ فروردین کل فروش ما ۲ میلیون و ۳۵۹ هزار تومان بوده است که روزی ۱۸۰ هزار تومان میشود. از ترس هزینه نمیتوانیم کولر روشن کنیم. اوضاع اینقدر خراب است که مغازه کناری ما هر سال یک شغل عوض میکند. در بازار تنها ۱۵ درصد بازاریها کار و کاسبی خوبی دارند، اما مابقی وضعشان خوب نیست.
حسین داداشی خرازی فروشی دیگری که اظهارنامه مالیاتی سال ۹۴ خود را تاکنون نداده است، میگوید: برای سال ۹۳، ۲.۵ میلیون تومان اظهار کردیم، اما چون نمونه مالیاتی بودیم، ۵ میلیون تومان مالیات گرفتند.
وی با بیان اینکه به حقوق و وظایف مالیاتی خود آگاه نیست، میافزاید: دفاتر خرید و فروش نداریم، اما در لبتاپ تمام هزینهها و فروش وجود دارد. ممیز نیز میگوید اینها فایده ندارد. اگر سند میخواهند حسابهای بانکی را بررسی کنند. برخی دلالها روزی ۱۰۰ میلیون تومان در این بازار کاسبی میکنند.
* تهدید محترمانه ممیز مالیاتی!
این کاسب بازار به مشکلات دارایی اشاره میکند و معتقد است: ممیز تهدید میکند اگر میخواهی اعتراض کنی به حل اختلاف برو. وقتی پیش سرممیز میرویم میگوید برایت خوب نوشته است، باید بیشتر بدهی. منطق مالیات این گونه است. در حال حاضر روزی ۱۰۰ هزار تومان فروش هم نداریم. مالیاتستانی براساس قانون نیست و زوری است.
به گزارش فارس، آنچه در این گزارش کمرنگ بودن اطلاع رسانی، فرهنگ سازی مالیاتی، ساده سازی شیوههای اخذ مالیات، فقدان مالیات ستانی براساس اطلاعات و دادههای متقن مشهود است.
با توجه به سطح سواد صاحبان مشاغل استفاده از نقش و ظرفیتهای اصناف و اتحادیهها در فرهنگ سازی و آشنایی مودیان از حقوق و وظایف مالیاتی ضرورت و اهمیتی انکارپذیر به نظر میرسد.
همچنین این گزارش نشان میدهد مالیات ستانی همچنان با دستان خالی و با شیوه سنتی چانه زنی و تقریبی ملاک عمل است و راه طولانی برای تحقق طرح جامع مالیاتی وجود دارد.