خلط مبحث در موضوع حق‌آبه ایران از هیرمند/ مسئولان وزارت نیرو هوشیارتر عمل کنند
برگزاری بیستمین نشست دو روزه مشترک کمیساران آب جمهوری اسلامی ایران و افغانستان و توافقات جدید با رویکرد دوستانه و توجه به منافع هر دو کشور، می تواند نوید آینده روشن‌تر و بهتری را برای هیرمند و مشترکات ایران و افغانستان در این حوضه آبی بدهد.
قاسم تقی زاده خامسی، معاون وزیر نیروی جمهوری اسلامی ایران و رئیس هیئت کمیساریای آب هیرمند گفت: در فضای بسیار دوستانه به نتایج خوبی رسیدیم و دو طرف تاکید دارند برنامه عملیاتی برای استفاده از آب رودخانه هیرمند طوری تنظیم شود که مردم دو کشور به ویژه ساکنان استان های سیستان و بلوچستان ایران و نیمروز افغانستان از نتایج آن به خوبی بهره مند شوند.
وی هدف از امضای این توافقنامه را مدیریت آب رودخانه هیرمند به صورت دقیق تر خواند و گفت : با مدیریت درست آب رودخانه هیرمند و رها سازی مناسب آب این رودخانه ، اطلاع دو طرف از میزان آب رودخانه هیرمند نیز تحقق می یابد.
تقی زاده خامسی گفت: وزارت نیرو با توجه به توانمندی ها در حوزه انرژی و آب، آمادگی خود را برای همکاری در این زمینه با افغانستان به ویژه راه اندازی مرکز تحقیقات آب اعلام کرد.
به گزارش تسنیم، نکته ای که در خصوص معاهده سال ۱۳۵۱ هیرمند وجود دارد این است که سهم آب ایران مندرج در این معاهده فقط به منظور شرب و کشاورزی تخصیص داده شده است (اگرچه این میزان کمتر از میزان برآورد شده در کمیسیون بی طرف دلتا است، لیکن مبنای مذاکره دو طرف همین مقدار است) و هیچ ارتباطی به نیاز زیست محیطی تالاب های بین المللی و مشترک هامون ندارد. در واقع در معاهده ۱۳۵۱ هیرمند هیچ اشاره ای به حقابه زیست محیطی وجود ندارد و ۸۲۰ میلیون مترمکعبی که در معاهده مزبور دیده شده تنها مربوط به مصارف شرب و کشاورزی ایران است. چرا که اولاً به علت شرایط آن زمان و احتمالا اینکه موضوعات زیست محیطی هنوز مورد توجه واقع نشده بود، حقابه تالاب بین المللی و مشترک هامون از محل این رودخانه در معاهده ۱۳۵۱ در نظر گرفته نشده است. ثانیاً نیاز زیست محیطی تالاب بین المللی و مشترک هامون، موضوعی مشترک فیمابین ایران و افغانستان بوده که می بایست دو کشور برای سیراب نمودن آن تلاش کنند. همچنین و مهم تر از همه، سیراب نمودن تالاب های بین المللی هامون تنها از محل رودخانه هیرمند نبوده و علاوه بر آن از محل آبهای رودخانه های خاش، هاروت و فراه نیز سیراب می گردد.
افغان‌ها معمولا هرگونه ورود آب از هیرمند به خاک ایران را جزو حق‌آبه ایران لحاظ می‌کنند، در حالی که در سالهای گذشته بیشتر این آب ورودی یا به سیلاب‌ها مرتبط است و یا به حقابه تالاب بین‌المللی و مشترک هامون، و اینکه سهم ۸۲۰ میلیون مترمکعبی شرب و کشاورزی ایران با حقابه تالاب بین‌المللی هامون توأمان دیده شود و در عمل، هیچ‌گاه ۸۲۰ میلیون مترمکعب سهم شرب و کشاورزی از هیرمند نداشته باشیم، موضوعی است که در نشست‌های مشترک باید مورد توجه قرار گیرد و مسئولان وزارت نیرو در این زمینه باید هوشیارتر از گذشته عمل کنند.
افغانستان در سال آبی گذشته (۹۶ – ۹۷) از مجموع ۸۲۰ میلیون مترمکعب حق‌آبه تعیین شده ایران در معاهده ۱۳۵۱، تنها ۳۰ میلیون مترمکعب آب تحویل ایران داد و بقیه آنرا توسط سدها در بالادست هیرمند، ذخیره کرد.
برگزاری بیستمین نشست دو روزه مشترک کمیساران آب جمهوری اسلامی ایران و افغانستان و توافقات جدید با رویکرد دوستانه و توجه به منافع هر دو کشور، می تواند نوید آینده روشن‌تر و بهتری را برای هیرمند و مشترکات ایران و افغانستان در این حوضه آبی بدهد.
