واکنش این ۱۰ کشور به ارز رمزنگاری شده فیسبوک لیبرا
شمار فزایندهای از دولتها، از جمله چین، فرانسه، هند، ژاپن، کره جنوبی، روسیه، سنگاپور، تایلند، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا، به برنامه ارز رمزنگاری شده فیسبوک واکنش نشان دادهاند. برخی سازمانهای دولتی بینالمللی نظیر بانک مرکزی اروپا (European Central Bank) و بانک تسویه حسابهای بینالمللی (Bank of International Settlements) نیز در قبال این رویکرد ساکت ننشستهاند.
پروژه لیبرای (Libra) فیسبوک
به گزارش پایگاه خبری آرمان اقتصادی و به نقل از راه پرداخت،فیسبوک ماه گذشته از پروژه جدید خود با عنوان لیبرا، محصول شرکت کالیبرا (Calibra) خبر داد که یک شبکه مبتنی بر ارز رمزنگاری شده به منظور تسهیل فرایندهای مالی است. غول بزرگ فناوری، فیسبوک، در این باره اعلام کرده است که «اولین محصول کالیبرا که معرفی خواهد شد، یک کیف پول دیجیتال با عنوان لیبرا است، که یک ارز رمزنگاری شده جهانی تحت پشتیبانی فناوری بلاکچین است. این کیف پول دیجیتالی در مسنجر (Messenger)، واتساپ (Whatsapp) و همچنین به صورت یک برنامه مستقل قابل دسترسی است و ما تخمین میزنیم که در سال ۲۰۲۰ میلادی راهاندازی شود». طبق اظهارات دیوید مارکوس (David Marcus)،مدیر عامل شرکت کالیبرا، این شرکت یکی از بزرگترین تامین کنندگان دادههای بانکهای مرکزی در سراسر جهان است و به همین علت نیز قصد دارد با تکیه بر لیبرا، درک از دادهها و تبادل آنها را بهبود ببخشد.
سخنگوی فیسبوک، در نهم جولای در خصوص اینکه لیبرا در کدام کشورهای جهان در دسترس خواهد بود، خطاب به نیوز.بیتکوین.کام (news.Bitcoin.com) گفت: «لیبرا در کشورهایی که تحت تحریمهای ایالات متحده آمریکا هستند یا ارزهای رمزنگاری شده در آنها ممنوع است، در دسترس نخواهد بود». ضمن اینکه افزود:
بلاکچین لیبرا جهانی خواهد بود. این یک کیف پول حفاظتی برای ارائه دهندگان خواهد بود تا تخمین بزنند کجاها باید کار کنند و کجاها نباید.
ایالات متحده آمریکا
قانونگذاران ایالات متحده آمریکا، دست به نوآوریهای جالبی در پاسخ به طرح لیبرای فیسبوک زدهاند. رسیس فدرال رزرو، در سخنرانی خود در نشتت تقریبا سالانه این سازمان مبنی بر سیاستهای پولی گفت:
لیبرا بسیاری از نگرانیهای جدی پیرامون حریم خصوصی، پولشویی، حفاظت از مصرف کننده و ثبات مالی را افزایش داده است.
وی ضمن اشاره به اینکه فدرال رزرو یک گروه کاری برای پیگیری این پروژه تشکیل داده است و با سایر بانکهای سراسر جهان نیز هماهنگ است افزود: «من بعید میدانم این پروژه بتواند پیش برود» بدون اینکه به این نگرانیها ترتیب اثر دهد.
همچنین رئیس فدرال با ادامه اینکه «فیسبوک بیش از دو میلیارد کاربر دارد، بنابراین به عقیده من شما برای اولین بار با طیف وسیعی از پذیرش برای ارزهای رمزنگاری شده طرف هستید» تاکید کرد که ممکن است در آیندهای نه چندان دور، برخی مشکلات زیر سایه لیبرا قد علم کنند که «میتوانند صرفا به دلیل ابعاد فیسبوک، به صورت سیستماتیک به سطوح بالایی از ساختارشکنی یا آسیب بیانجامند».
پنج قانونگذار دموکراتیک ایالات متحده آمریکا، از جمله ماکسین واترز (Maxine Waters)، رئیس کمیته سرویسهای مالی آیالات متحده آمریکا، طی ارسال نامهای در دوم جولای به مدیران فیسبوک «خواهان تعیین مهلت فوری برای پیادهسازی کیف پول و ارز رمزنگاری شده پیشنهادی فیسبوک شد» که جزئیات بیشتر آن در وبسایت دولت موجود است. در این اعلان آمده است:
از آنجا که فیسبوک در حال حاضر در دستان بیش از یک چهارم از جمعیت جهان است، الزامی است که فیسبوک و شرکایش بلافاصله برنامههایی اجرایی خود را متوقف کنند تا رگولاتورها و کنگره فرصت بررسی این مسایل را داشته باشند و دست به کار شوند.
ضمن اینکه این نامه ادامه میدهد: «طی این مهلت قانونی، ما قصد داریم جلساتی عمومی مبنی بر ریسکها و مزایای فعالیتهای مبتنی بر ارزهای رمزنگاری شده برگزار کنیم و راهحلهای قانونی آن را بررسی کنیم. عدم موفقیت در توقف اجرایی ارز رمزنگاری شده مذکور، قبل از اینکه این جلسات به طور کامل تشکیل شده و به نتیجه برسند، به احتمال زیاد به سقوط سیستم مالی سوئیسی (لیبرا) خواهند انجامید که برای شکست خیلی بزرگ است».
کمیته بانکداری سنای ایالات متحده آمریکا (Senate Banking Committee) نیز در مورخه شانزدهم جولای جلسهای با محوریت لیبرا برگزار کرد که روز بعد توسط جلسهای از سوی کمیته سرویسهای مالی آیالات متحده آمریکا ادامه یافت. دیوید مارکوس، در هر دو جلسه حضور به هم رسانده و اخبار و حواشی پیرامون راهاندازی ارز رمزنگاری شده لیبرا را تایید کرد. بر اساس اظهارات وی، این شرکت تابعه به منظور اخذ مجوز نقل و انتقالات پولی دولتی اقدام کرده و در شبکه اجرائی جرائم مالی دپارتمان خزانهداری مورد تایید قرار گرفته است.
به علاوه، بیش از ۳۰ گروه کاری از قبیل فدراسیون مصرف کنندگان آمریکا (Consumer Federation of America)، موسسه سیاستهای اقتصادی (Economic Policy Institute) و کارگرو پژوهشی منافع عمومی ایالات متحده آمریکا (Public Interest Research Group)، از قانونگذاران درخواست کردهاند تا در این پروژه مداخله کنند. در نامهای که این کارگروه در دوم جولای ارسال کرده آمده است: «ما با رگولاتورها و کنگره تماس حاصل کردیم تا در مورد تحمیل مهلت مقرر برای لیبرای فیسبوک و پروژههای مربوط به آن، آن هم تا زمانی که به کلیه سوالات مطرح شده پیرامون این پروپوزال پاسخی دقیق و عمیق داده شود تاکید کنیم».
چین
وانگ ژین (Wang Xin)، مدیر دفتر تحقیقات بانک مرکزی چین، در هشتم جولای در روزنامه انگلیسی زبان هنگ کنگی ساوت چاینا مورنینگ پست (South China Morning Post) ادعا کرد که بانک خلق چین (People’s Bank of China)، توجه زیادی به لیبرا دارد. بر اساس گزارشهای منتشره، مدیر دفتر تحقیقات بانک مرکزی چین ضمن اعلام نگرانی در خصوص اینکه لیبرا ممکن است روی سیاستهای پولی و ثبات مالی تاثیر بگذارد افزود:
برنامههای فیسبوک برای راهاندازی ارز رمزنگاری شدهاش، بانک مرکزی چین را بر آن داشته است تا در خصوص ارز رمزنگاری شده لیبرا و پتانسیلهای آن برای تحمیل چالش به پرداختهای برونمرزی چین، سیاستهای پولی و حتی قدرت مالی این کشور تحقیق و تفحص کند.
طبق گزارشهای منتشره از سوی بلومبرگ در همان روز هشتم جولای، مو چانگچون (Mu Changchun)، نایب رئیس دپارتمان پرداخت بانک خلق چین، اذعان کرد که لیبرا «باید تحت نظارت مقامات پولی قرار گیرد». او به بلومبرگ گفت که لیبرا، به عنوان یک ارز رمزنگاری شده قابل تبدیل یا استیبلکوین، بدون نظارت و حمایت بانکهای مرکزی ثبات نخواهد داشت و ادامه داد:
در بلند مدت، یوآن توسط لیبرا آسیب خواهد دید، در صورتی که این ارز قابل تبدیل نباشد.
وی ادامه داد که تیم تحقیقاتی بانک مرکزی، کد لیبرا را مورد آزمایش قرار داده و دریافته است که این ارز «هنوز در مراحل اولیه خود است و کیفیت کد پایدار نیست» و سوالات زیادی پیرامون این ارز رمزنگاری شده مطرح هستند که به عنوان مثال چگونه از بلاکچین استفاده خواهد کرد یا امثال آن.
هندوستان
هند در حال حاضر سخت مشغول بحث پیرامون چارچوبهای رگولاتوری در خصوص ارزهای رمزنگاری شده است که توسط کمیتهای به سرکردگی وزیر امور مالی و وزیر امور اقتصادی هند، سوباش چاندارا گراگ (Subhash Chandra Garg) ترتیب داده شده است. سوباش چاندارا، طی مصاحبهای که در ششم جولای با بلومبرگ داشت اذعان کرد:
طراحی ارز رمزنگاری شده فیسبوک به طور کامل شرح داده نشده است … اما هرچه که هست، این یک ارز رمزنگاری شده خصوصی است و چیزی نیست که ما با آن احساس راحتی کنیم.
دولت هند هنوز مقرراتی در خصوص ارزهای رمزنگاری شده وضع نکرده است و همین موضوع نیز زمینهساز شایعاتی در خصوص پیشنویس لایحهای مبنی بر ممنوعیت ارزهای رمزنگاری شده در این کشور شده است. علاوه بر این، بانک مرکزی، رزرو بانک هند (Reserve Bank of India)، از سپتامبر سال گذشته موسسات مالی قانونی این کشور را از ارائه خدمات به کسبوکارهای مبتنی بر ارزهای رمزنگاری شده منع کرده است. دیوان عالی هند، در بیست و سوم جولای، میزبان مجموعهای از دادخواستهای منفی علیه این ممنوعیت رزرو بانک هند بود.
در همین حین، سخنگوی فیسبوک در نهم جولای به خبرگزاریها اعلام کرد:
هیچ برنامهای برای عرضه کالیبرا در هند وجود ندارد.
سنگاپور
اداره پولی سنگاپور (The Monetary Authority of Singapore)، پاسخ خود به سوالات پارلمان پیرامون لیبرا را در هشتم جولای منشتر کرد. بانک مرکزی نوشت «این ارز در مراحل اولیه توسعه قرار دارد و در بسیاری از مسایل پیرامون ویژگیهای آن، موارد استفاده و تنظیمات حکومتیاش جای کار دارد. درست مثل سایر رگولاتورها در سراسر جهان، اداره پولی سنگاپور نیز به محض روشن شدن جزئیات، یک ارزیابی آگاهانه از مزایا و ریسکهای بالقوه لیبرا به عمل خواهد آورد».
در سنگاپور، این دستورالعمل خدمات پرداخت (PS Act) است که ارزهای رمزنگاری شده را پوشش میدهد؛ درست همانطور که پول الکترونیکی و نقل و انتقالات خانگی و برونمرزی را تحت پوشش دارد. طبق اطلاعیه اداره پولی سنگاپور:
لیبرا، با توجه به ماهیت آن، ممکن است تحت پوشش دستورالعمل خدمات پرداخت قرار گیرد و موضوعی باشد که مستلزم مبارزه با پولشویی و مقابله با تامین مالی تروریسم تحت نظارت اداره پولی سنگاپور است.
بانک مرکزی افزود: «درست مثل حریم خصوصی دادههای شخصی، کلیه نهادهای فعال سنگاپور که در حال گردآوری دادههای شخصی کاربران هستند نیز تحت پوشش دستورالعمل حفاظت از داده شخصی (Personal Data Protection Act) قرار میگیرند». «اداره پولی سنگاپور به کنکاشهای خود روی فیسبوک پیرامون برنامه آن برای لیبرا ادامه خواهد داد و به محض اینکه جزئیات روشن شوند، پاسخهای قانونی درخوری را ارائه خواهد داد».
تایلند
به گزارش سیریتیدا پانوموان (Siritida Panomwon)، نایب رئیس گروه فناوری کالی و سیاستهای سیستمهای پرداخت بانک تایلند (Bank of Thailand)، فیسبوک خواستار ملاقات با مقامات این بانک شده است تا در خصوص لیبرا مذاکره کند. تایلند در حال حاضر بالغ بر ۵۰ میلیون کاربر فعال و ثبت نام شده فیسبوکی دارد. تا زمان نگارش این مقاله، هنوز خبری از تایید این درخواست ملاقات منتشره نشده است.
پانوموان در پنجم جولای اعلام کرد که کمیتهای برای بررسی لیبرا تشکیل شده و آغاز به کار کرده است. طبق گزارشات منتشره از سوی خبرگزاری شینهوآ (Xinhua)، این کمیته از تعدادی از متخصصین ارزهای خارجی بانک مرکزی، تیمهای رگولاتوری و همچنین پرداختی تشکیل شده است. ضمن اینکه ادامه داد:
بانک تایلند وایتپیپر فیسبوک را مطالعه خواهد کرد… زیرا مزایا و ریسکای تحمیلی از سوی ارزهای رمزنگاری شده به مصرف کنندگان در راس تمرکز بانکهای مرکزی است.
وی تصریح کرد، به غیر از نگرانیهای امنیتی، بانک تایلند به دنبال بررسی و ارزیابی ثبات قیمت این ارز رمزنگاری شده، سازوکار مدل ارز و حفاظت عمومی آن در قبال تقلب نیز هست. این بانک تایلندی کارگروهی را به منظور مطالعه روی لیبرا تشکیل داده است و قصد دارد در خلال مذاکره با کمیسیون بورس و اوراق بهادار کشور و سایر دستاندرکاران مرتبط با موضوع ارزهای رمزنگاری شده، به این اقدام واکنش نشان دهد.
در هشتم جولای، پرائوپورن سنانارونگ (Praoporn Senanarong)، معاون دبیر کل سازمان بورس و اوراق بهادار، تایید کرد که کمیسیون در حال آماده شدن برای مذاکره با بانک تایلند در خصوص ارز رمزنگاری شده لیبرا و خطوط مشی آن است که این ارز، هم یک دارایی به شمار میآید و هم یک اوراق بهادار قابل بررسی. وی تشریح کرد که لیبرا، تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار کشور که وظیفه نظارت و کنترل ارزهای رمزنگاری شده کنونی کشور را بر عهده دارد نیست.
ژاپن
بر اساس گزارشی که نیکی (Nikkei) در سوم جولای منتشر کرده است، بانک ژاپن (Bank of Japan) نگران است که «این ارز رمزنگاری شده سخت قانونگذاری و نظارت شود و ریسک بالایی را به سیستمهای مالی تحمیل کند، آن هم در شرایطی که از زیرساختهای موجود خود بدون هیچ هزینهای بهرهبرداری میکنند. هاروئیکو کورودا (Haruhiko Kuroda)، مدیر عامل بانک ژاپن، به خبرنگاران گفت که باید در مورد پذیرش ارزهای رمزنگاری شده به عنوان یک راهکار پرداختی و نحوه تاثیرگذاری آنها روی سیستمهای مالی و پرداختی «مراقب بود».
به گزارش رویترز، ماسویوشی امامیا (Masayoshi Amamiya)، معاون مدیر کل بانک ژاپن، در پنجم جولای تشریح کرد که اپراتورهای پلتفرمهای دیجیتالی همچون فیسبوک، باید در خصوص مسایلی نظیر پولشویی و مدیریت ریسک انطباق لازم با مقررات را به دست آورند. با توجه به اینکه طرح ارز رمزنگاری شده فیسبوک هنوز ناقص است، وی از بانکهای مرکزی خواست تا در خصوص تاثیر این قبیل رویکردها روی سیستم بانکداری و تسویه حساب کشورشان هوشیارتر باشند و تاکید کرد:
در مورد لیبرا، این را باید به خاطر داشته باشیم که پایگاه کاربری بالقوه احتمالی برای آن میتواند خیلی عظیم باشد.
در عین حال، نیکی گزارش کرده است که به عقیده عدهای از اپراتورهای ارزهای رمزنگاری شده فعال تحت حمایت چارچوبهای رگولاتوری، نظر آزانس خدمات مالی (Financial Services Agency) در خصوص این ارز رمزنگاری شده این است که لیبرا «یک دارایی رمزنگاری شده نیست». آژانس خدمات مالی پیشتر نیز به نیوز.بیتکوین.کام گفته بود که با توجه به قوانین و چارچوبهای رگولاتوری فعلی، استیبلکوینها ارز رمزنگاری شده قلمداد نمیشوند.
کره جنوبی
به گزارش آزانش خبری یونهاپ (Yonhap) کمیسیون خدمات مالی (Financial Services Commission)، به عنوان بالاترین مقام رگولاتوری مالی کره جنوبی، در تاریخ هشتم جولای بیانیهای را تحت عنوان «درک لیبرا و روندهای مربوط به آن» منتشر کرده است که نشان دهنده واکنش این شکور به حواشی اخیر ارز رمزنگاری شده فیسبوک است. در این بیانیه آمده است:
به عقیده ما لیبرا بیش از سایر ارزهای مجازی موجود پتانسیل تجاری شدن را دارد… لیبرا تاثیر بسزایی روی سیستمهای مالی موجود، صنعت بانکداری مصرف کنندگان مالی خواهد گذاشت.
این گزارش نگرانیهای موجود پیرامون جزسیات فاش نشده از لیبرا و احتمال از بین رفتن اطلاعات شخصی را افزایش میدهد. ضمن اینکه خاطرنشان میشود «در صورتی که کنترلهای بانکی لازم به عمل نیاید، لیبرا این پتانسیل را دارد تا به عنوان یک ابزار برای پولشویی مورد استفاده قرار گیرد».
روسیه
ارزهای رمزنگاری شده در حال حاضر در روسیه غیرقانونی هستند، اما این کشور قصد دارد لایحه پذیرش «داراییهای مالی دیجیتال» را به تصویب برساند که به تبع آن، استفاده از ارزهای رمزنگاری شده نیز آزاد و قانونی میشود. الکسی موسیو (Alexei Moiseev)، معاون وزیر دارایی این کشور، در گزارشی که از سوی اینترفاکس (Interfax) در اول جولای منتشر شد تصریح کرد که روسیه، هیچگونه مقررات ویژه و مجزایی برای لیبرا نخواهد داشت.
مقررات (یکسانی) در مورد تمام ارزهای رمزنگاری شده قابل تجارت در بازار وجود خواهد داشت.
موسیو خاطرنشان شد «به این ترتیب، میتوان این ارز رمزنگاری شده را خریداری کرد، به فروش رساند و ذخیره کرد، اما امکان استفاده از آن، در حقیقت وجود ندارد». «هیچکس منع نخواهد شد. خیل عظیمی از کسبوکارها میپرسند چه زمانی امکان برگزاری آشکار و شفاف عرضههای اولیه سکه وجود خواهد داشت. این اتفاق خواهد افتاد، قانونگذاریها صورت خواهد گرفت و در یک کلام، این ارزها مجاز خواهند بود».
انگلستان
مرجع راهبرد امور مالی انگلستان (Financial Conduct Authority)، و سایر مقامات رگولاتوری برجسته این کشور، فیسبوک را در راستای مذاکره پیرامون برنامههای لیبرا ملاقات کردهاند. کیستوفر وولارد (Christopher Woolard)، مدیر اجرایی استراتژی و رقابت مرجع راهبرد امور مالی انگلستان، طی مصاحبهای با گاردین (Guardian) با اشاره به مسایل بالقوهای که لیبرا در پی خواهد داشت، از حفاظت از مصرف کننده و نگرانیهای حریم خصوصی گرفته تا ثبات بازارهای مالی را مورد خطاب قرار داده و افزود:
سایز و مقیاس آن (فیسبوک) سوالاتی را در خصوص اینکه چه چیزی در این فضا قابل قبول و مطلوب خواهد بود برای جامعه و دولت به وجود میآورد.
وی تصریح کرد که رگولاتورها باید دقت کنند و ببینند که آیا لیبرا و سایر ارزهای رمزنگاری شده نوپای دیگر شبیه به آن نیز پا جای پای داراییهای مجاز و قانونی گذشته میگذارند یا نه و افزود «مسایل مطرح شده در اینجا مستلزم تامل عمیق و جزئیات دقیق هستند».
به گزارش بلومبرگ، مارک کارنی (Mark Carney)، رئیس بانک انگلستان (Bank of England) در جلسهای که در پرتقال برگزار شده بود اذعان کرد: «هرچیزی که در این دنیا کار میکند به سرعت سیستمیک خواهد شد و باید بالاترین سطح استانداردهای رگولاتوری را دارا باشد».
فرانسه و جی هفت (G7)
به گزارش رویترز، برونو لی مایر (Bruno Le Maire)، وزیر دارایی فرانسه، اذعان کرد که لیبرا خوب خواهد بود، اگر استفاده از آن تنها به تراکنشها محدود شود. وی تاکید کرد که فیسبوک، نباید اجازه راهاندازی یک ارز مستقل و آزاد را داشته باشد.
فرانسه در حال حاضر ریاست چرخشی گروه جی هفت را برعهده دارد. فرانسوا ویلروی دو گالو (Francois Villeroy de Galhau)، رئیس بانک مرکزی فرانسه، در بیست و یکم جولای اذعان کرد که یک گروه کاری از سوی جی هفت ترتیب داده شده است تا روی نحوه کسب اطمینان بانکهای مرکزی از ارزهای رمزنگاری شدهای همچون لیبرای فیسبوک و میزان و نوع قانونگذاری آنها در قبال پولشویی گرفته تا حفاظت از حقوق مصرف کننده مطالعه کند. این گروه، توسط یکی از اعضای هیات مدیره بانک مرکزی اروپا (European Central Bank) با عنوان بنویت کور (Benoit Coeure) آغاز به کار خواهد کرد. ویلروی دو گالو ادامه داد:
ما میخواهیم آغوش باز برای نوآوری را با سختگیری در مقررات ترکیب کنیم. این به نفع همه است.
بانک مرکزی اروپا (ECB) و بانک تسویه حسابهای بینالمللی (BIS)
برخی از سازمانهای دولتی بینالمللی نیز نسبت به لیبرا واکنش نشان دادهاند. بنویت کور یکی از اعضای هیات مدیره بانک مرکزی اروپا در هفتم جولای عنوان کرد که «رگولاتورهای مالی باید سریعا برای مقابله با فشارهایی که از سوی غولهای بزرگ فناوری آمریکایی به سیستمهای مالی تحمیل میشود آماده شوند». وی خاطرنشان شد:
جای هیچگونه سوال ندراد که به آنها اجازه بدهیم در برخی محدودیتها و ممنوعیتهای رگولاتوری به فعالیتهای مالی خود ادامه دهند، چرا که این فعالیتها بسیار خطرناک هستند… ما مجبور هستیم بسیار سریعتر از آنچه که تاکنون بودهایم حرکت کنیم.
کور معتقد است که توسعه ارزهای رمزنگاری شده در حال حاضر منجر به ناکارآمدیهای زیادی در زیرساختهای رگولاتوری موجود و ناکامی سیستمهای بانکداری در پذیرش فناوری جدید میشود. او طی مصاحبهای با بلومبرگ تصریح کرد: «تمامی این پروژههای زنگ خطرهایی شاید مفید برای رگولاتورها و مقامات دولتی هستند، چرا که ما را تشویق میکنند تا سوالات بیشتری بپرسیم و شاید ما را به سمت پیشرفت در مسیری که در آن قرار داریم سوق دهند».
این در حالی است که بانک تسویه حسابهای بینالمللی نیز به عنوان یک موسسه مالی باسلی (Basel-based) که توسط ۶۰ بانک مرکزی از اقصی نقاط جهان تشکیل شده است، ماه گذشته اعلام کرده است که «ساسیتگذاران ملزم به پاسخگویی رگولاتوری به ریسکهایی هستند که فیسبوک و سایر غولهای فناوری به صنعت خدمات مالی تحمیل میکنند».