ریسک اعتباری ناشران بورسی رتبه بندی می شود

به گزارش پایگاه خبری توسعه اقتصادی، محمد فطانت با بیان اینکه یکی از مهم ترین دغدغه ها و مطالبات همه سرمایه گذاران اشراف به درصد خطر پذیری و ساختار مالی بنگاه های اقتصادی و اوراق بدهی است، گفت: تحقق این امر وظیفه شرکت های رتبه بندی اعتباری خواهد بود. بر این اساس برای آغاز فعالیت شرکت های رتبه بندی، جلسات و نظرسنجی‌های متعددی برگزار و طی جمع بندی‌های به عمل آمده دستورالعمل آن تبیین شد.

سخنگوی سازمان بورس حداقل سرمایه برای تاسیس این شرکت‌ها را ۵ میلیارد تومان اعلام کرد و از افراد علاقه مند که تمایل دارند، در چارچوب دستورالعمل مذکور، موسسه رتبه بندی ثبت کنند، دعوت کرد تا در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهند.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: بستر صدور مجوز برای فعالیت شرکت های رتبه بندی از طریق سازمان بورس مهیا شده است.

فطانت ضمن تاکید بر تخصصی بودن فرایند رتبه بندی بنگاه های اقتصادی عنوان کرد: شرکت های رتبه بندی بر اساس اعتبار مستقل خود، ریسک سرمایه گذاری در بنگاه های اقتصادی را تعیین خواهند کرد، لذا تجربه و دانش مدیران و شرکای این دست از  موسسات بسیار مهم است؛ بنابراین در دستور العمل شرکت های رتبه بندی، شاخص های استانداردی برای احراز صلاحیت متقاضیان پیش بینی شده است.

سخنگوی سازمان بورس با اشاره به اینکه نهاد مالی جدید رتبه بندی از جمله نهادهایی است که بازار سرمایه کشور را به بازار سرمایه دنیا پیوند می‌زند، افزود: ترجیح ما این است که این کار با مشارکت افرادی صورت بگیرد که تکنولوژی این کار را در اختیار دارند، زیرا روش های اعتبار سنجی به تخصص و درجه بالای علمی و کاربردی نیاز دارد، از همین رو بهتر است فرایند فعالیت شرکت های رتبه بندی به صورت مشارکت جوینت ونچر صورت گیرد.

رییس سازمان بورس اعلام کرد که تمامی شرکت هایی که اسامی آنها در بازار ثبت شده و سهام آنها در این بازار عرضه شده، به تدریج و پس از راه اندازی اولین شرکت رتبه بندی باید اقدام به دریافت رتبه اعتباری کنند.

فطانت ادامه داد: بنابراین یکی از مشتریان این کار به صورت بالقوه شرکت هایی هستند که پیشتر در بازار سرمایه به ثبت رسیده اند. بدین ترتیب سرمایه گذاران می توانند بر اساس معیار ریسک هر شرکت، به سرمایه گذاری اقدام کنند. در حال حاضر موضوع رتبه بندی برای شرکت های اقتصادی الزامی نیست، اما به تدریج ملزم به دریافت رتبه اعتباری خواهند بود.

رییس سازمان بورس در برابر این پرسش فارس که آیا در رویه رتبه بندی مطابق با استاندارد های بین المللی حسابداری نیز توجه می شود و اینکه آیا می توان برای بازارگردان های سهام نیز از موسسات ربنه بندی استفاده کرد ؛ پاسخ داد: استاندارد های بین المللی حسابداری ifrs در زمینه رتبه بندی  مورد توجه و تاکید اصلی قرار نمی گیرد و موسسات رتبه بندی بر اساس روش خود اقدام به دریافت و طبقه بندی اطلاعات می کنند. با این همه سازمان بورس اجرای استاندارد های بین المللی حسابداری را با جدیت پیگیری می کند.

وی در مورد بازار گردان ها گفت: همه ذینفعان بازار سهام از جمله آن دسته از سرمایه گذارانی که سبدی از دارایی ها را تشکیل می دهند، به طور بالقوه استفاده کننده داده های اعتباری شرکت ها است.

فعالیت بازار گردان در بازار سهام بر اساس رتبه ریسک شرکت شکل می گیرد که در این زمینه می توان به عملکرد موسسه استاندارد اند پورز اشاره کرد. این موسسه با ارایه سبدی متشکل از سهام ۵۰۰ شرکت مختلف معیارهایی بر مبنای ریسک های متفاوت ارایه می دهد که مردم می توانند بر اساس آن متقاضی دارایی و انجام معامله شوند. تمرکز اصلی رتبه بندی متوجه ناشران است. ناشران موظف می شوند علاوه بر ریسک شرکت ، ریسک اوراق بهاداری که در بازار منتشر می کنند را نیز به مرم اعلام کنند باید توسط نهاد های مستقلی به نام رتبه بندی صورت گیرد.

فطانت با بیان اینکه بازار سرمایه سال گذشته بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان تامین مالی را در بخش های مختلف سامان داده بود، گفت: عمده این ارقام مربوط به صکوک، تامین مالی از طریق صندوق های سرمایه گذاری و غیره بود. هم اکنون ارزش اوراق صکوک مورد معامله در بازار ۱۸۵۰۰ میلیارد تومان است و پیش بینی می شود که ظرف سه سال آینده بازار صکوک با بازار اوراق هم تراز شود.

سخنگوی سازمان بورس افزود: ارزش این بازار ظرف چند سال گذشته از رشد بالایی برخوردار بوده است. حجم اوراق قابل معامله در بازار بورس و فرابورس در ابتدای فعالیت دولت، سه هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان بود که هم اکنون به ۱۸ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان رسیده است.

رییس سازمان بورس ادامه داد: نقش بازارسرمایه در تامین مالی شرکت ها روزبه روز افزون خواهد شد و این موضوع یک بازار بالقوه در اختیار شرکت های رتبه بندی قرار خواهد داد.

وی ابراز داشت: در بودجه ۹۵ و همچنین برنامه ششم توسعه، موضوع تبدیل بدهی به اوراق بهادار و همچنین تامین مالی شرکت های بزرگ و متوسط از طریق بازار سرمایه مورد توجه جدی قرار گرفته است. بر این اساس عرضه کنندگان اوراق بدهی و بنگاه های اقتصادی، مشتریان جدید موسسات رتبه بندی خواهند بود. بنابراین از این پس، اوراقی که به عنوان صکوک منتشر می شوند، مشمول رتبه بندی خواهد شد و سرمایه گذاران هنگام شکل دهی پرتفوی خود می توانند از این رتبه بندی اعتباری استفاده کنند.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه به سرمایه گذاران خارجی و عرضه اوراق بدهی در خارج از کشور اشاره کرد و ابراز داشت: پیرو ارتباطات برقرار شده، بورس کره جنوبی اعلام آمادگی کرده تا انواع اوراق بهادار ایران با اولویت صکوک دولتی را در بازار سرمایه این کشور به فروش برساند. بدیهی است هر گونه عرضه اوراق بهادار چه در کره و چه در سایر کشورها بر اساس ارزیابی ریسک صورت می گیرد.

وی ادامه داد: از جمله مشتریان این بنگاه ها، موسسات اعتباری و بانک ها هستند که می توانند از خدمات این شرکت ها استفاده کنند و همچنین مردم هم مطلع شوند که بانک ها از نظر ریسک در چه وضعیتی قرار دارند.

فطانت افزود: به دلیل اینکه عمده این بانک ها در بورس فعالیت می کنند، احتمالا اولین گروهی خواهند بود که برای رتبه بندی اقدام می کنند و این رویکرد در افزایش شفافیت بازار مالی کشور تاثیر گذار است.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان این نکته که در ماده ٢۵ قانون رفع موانع تولید، مباحث مهمی با موضوع تاسیس شرکت های رتبه بندی ذکر شده است ابراز کرد: میزان تامین مالی شرکت ها،  متناسب با ریسکی است که هرکدام از این شرکت ها خواهند داشت؛ اگر ریسک اعتباری بالایی داشته باشند می توانند از تامین مالی بالاتر و اگر ریسک اعتباری پایین تری داشته باشند می توانند از تامین مالی نازل تری برخوردار شوند و از این جهت یک بازار رقابتی را ایجاد کنند.

وی ادامه داد: بر اساس ماده ۶۶ این دستورالعمل از این پس استفاده از کلمه رتبه بندی توسط شرکت هایی که نزد سازمان ثبت شرکت ها، ثبت می شوند، عملی نیست، مگر اینکه مجوز سازمان بورس را دریافت کرده باشند. در ماده  ۶۷ دستورالعمل شرکت های رتبه بندی نیز قید شده که تبلیغ رتبه بندی در ایران برای شرکت هایی که مجوز سازمان بورس را ندارند غیرمجاز است. همچنین تبلیغ رتبه ای که توسط شرکتها از موسساتی اخذ می شود که مجوز سازمان را ندارند غیرمجاز است. در عین حال، ایجاد و تاسیس هرگونه دفتر، شعبه یا بخش توسط هر گونه شرکت رتبه بندی که مجوز سازمان را ندارد، غیرمجاز است.

سخنگوی سازمان بورس با اشاره به اینکه به دنبال تبدیل بازار سرمایه به یک بازار حرفه ای هستیم، بیان داشت: در بازار حرفه ای افرادی که دانش کافی از فرایند سرمایه گذاری ندارند می توانند فعالیت های اقتصادی خود را به نهاد های حرفه ای واگذار کنند. هم اکنون ۴۴۹ نهاد مالی ثبت شده تحت نظارت سازمان بورس در قالب ۸ نهاد فعالیت می کنند و با آمدن موسسات رتبه بندی به عنوان نهاد نهم، امید داریم بحث سرمایه گذاری حرفه ای را در بازار ترویج کنیم.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به تجربه سایر کشورها در خصوص موضوع رتبه بندی اعتباری گفت: تعداد موسسات بزرگ رتبه بندی در جهان محدود است. اگر شرکت های رتبه بندی معتبر بین المللی برای حضور در ایران ابراز تمایل کنند، درخواست آنها رسیدگی خواهد شد و در صورت پذیرش شرایط، امکان همکاری با آنها پیش بینی شده است.

وی ادامه داد: البته در وهله اول صدور مجوز برای تعداد محدودی از آنها امکان پذیر است و آنهایی که بازار ایران را بهتر می شناسند و پیش از این در بازار ایران حضور داشته‌اند و توانسته‌اند ارزیابی برخی از بنگاه ها را انجام دهند اولویت خواهند داشت.

فطانت افزود: رتبه خطر پذیری سرمایه گذاری کشور ایران، قبل از برجام B+ بود که هم اکنون به BB-  ارتقا یافته است. در واقع میزان ریسک سرمایه گذاری از شاخص B  مثبت به BB  منفی کاهش یافته است.

رئیس سازمان بورس یکی از مهمترین روش های تامین مالی را صدور اوراق بهادار به خارج از کشور دانست و عنوان کرد: از الزامات صدور این اوراق سنجش میزان ریسک پذیری آنها است، بنابراین برای سرمایه گذاران خارجی که قصد خرید این اوراق را دارند ارزیابی ریسک از اهمیت بالایی برخوردار است.

وی افزود: ارتباط بازار مالی ما و سایر کشور ها باید بر اساس یک ادبیات مشترک شکل بگیرد و از جمله دال های این ادبیات ارزیابی ریسک اوراق و ناشران است.