بازار سرمایه در سال ۹۸+فیلم

سعید اسلامی بیدگلی، دبیرکل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران در گفتگو با پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، گفت: آگاه هستیم که اقتصاد کشور با چالش های بسیار زیادی مواجه شده که بعضی از این چالش ها به بازار سرمایه هم سرریز می شود. به ویژه در دو ماه گذشته بعضا کشور هم در شرایط خاص قرار گرفته و شورایعالی بورس هم سعی کرد جلسات ویژه ای را برای اتفاقات خاصی که اقتصاد و سیاست کشور را تحت تاثیر قرار می داد برگزار کند.

وی ادامه داد: شورایعالی بورس در سال ۹۸ دستخوش تغییراتی شد و دو عضو جدید به این شورا اضافه شد و تغییراتی هم در شیوه اداره شورا پیش آمد. به نظرم جلسات با نظم خوبی برگزار شد و بعد از مدت ها نماینده کانون نهادهای سرمایه گذاری در این جلسات حضور داشت.

عضو شورایعالی بورس افزود: تغییراتی هم در نوع سیاست گذاری شورایعالی بورس رخ داد که به نظرم تغییرات مثبتی است. از جمله اینکه تمرکز و توجه زیاد روی ریز ساختارهای بازار به سمت سیاست گذاری های کلان تر معطوف شد. با توجه به ماهیت حقوقی اعضای شورایعالی بورس به نظر بهتر است روی ساختارهای کلان بازار بحث کند.

سعید اسلامی با اشاره به اینکه سال ۹۸ دوران خاصی برای بازار سرمایه بود، ادامه داد: ورود نقدینگی به بازار سرمایه بسیار چشمگیر بود گاهی اوقات حتی نگران کننده می شد. حجم معاملات افزایش بسیار زیادی داشت و استقبال سرمایه گذاران از بازار زیاد شد. به ویژه بازارهای جایگزین سال ۹۸ رشد زیادی را تجربه نکردند. عملا مسکن در یک رکود قیمت نسبی قرار داشت و بازار ارز و طلا هم با مشکلات معاملاتی مواجه بودند و ریسک های معاملاتی روی آنها بسیار تاثیرگذار بود. خبر رونق بازار سرمایه در جامعه پیچید و باعث شد که بسیاری از افرادی که پیش از این هم تمایلی به سرمایه گذاری در بازار سرمایه نداشتند به بازار سرمایه روی بیاورند.

وی ادامه داد: البته این رشد خطرات خودش را داشت. در بازار های مالی پس از  رشدهای خیلی زیاد در اثر اتفاقات سیاسی و ریسک های بین المللی و داخلی احتمال افت های شدید نیز وجود دارد.

دبیرکل کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران افزود: شورایعالی بورس نیز بسیاری از موارد داخلی و  بین المللی موثر بر بازار سرمایه ایران  را بررسی کرد و تا حدودی دغدغه های فعالان بازار سرمایه در شورایعالی بورس مطرح شد. در این شورا عملا تصمیم گیران کلان حضور دارند و ممکن است بتوانیم روی نوع تصمیم گیری تاثیر بگذاریم.

وی با بیان اینکه تصمیماتی نیز بر اساس اختیار سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بازار سرمایه کشور اتخاذ شد و شورایعالی بورس در این موارد به عنوان نهاد مشورتی به هیئت مدیره سازمان بورس اوراق بهادار کمک کرد، افزود: برای اتخاذ تصمیم بهتر ما هم به عنوان نماینده دو کانون سعی کردیم دغدغه های فعالان بازار سرمایه، مدیران بورسی و نهادهای مالی  را به شورایعالی بورس منتقل کنیم.

عضو شورایعالی بورس ادامه داد: در شرایطی که کشور با ریسک های بین المللی و تجاری جدی مواجه است و حجم نقدینگی نیز افزایشی است و در آنسو بازارهایی همچون مسکن و طلا و ارز نیز تقریبا در حالت رکود قرار دارند، دغدغه جدی در سیاست گذاری همه بخش های اقتصادی وجود دارد. به ویژه در بازار سرمایه که با اقبال بی نظیری مواجه شده و بخش بزرگی از سرمایه هایی که عمدتا تمایلی برای ورود به بورس نداشتند، اکنون علاقه پیدا کرده اند وارد این بازار شوند دغدغه های سیاستگذاری  جدی تر است.

وی ادامه داد: ابزارهای سیاستی نهاد ناظر هم متاسفانه زیاد نیست و این موردی است که باید به آن توجه کنیم. به نظر می رسد با تغییر برخی از قوانین بالادستی باید دست سازمان بورس و اوراق  بهادار را برای بهره برداری از ابزارهای سیاستی باز کنیم. ابزارهای سیاستی فعلی محدود هستند و گاهی اوقات کارایی کافی ندارند و اساسا در چارچوب آنها سازمان و بورس تصمیم گیری می کند. به نظر می رسد  با بزرگ شدن بازار  نیاز است ابزار های بیشتری برای هدایت و مدیریت بورس کشور و با هدف توسعه بازار طراحی شود و بهتر است اکنون که برخی قوانین در حال بازنگری هستند به این موارد توجه کنیم.

وی ادامه داد: بازار سرمایه نیاز دارد که گاهی تصمیمات سریع و چابکی بگیرد و نمی شود صبر کرد تا مجلس یا دولت قانونی را بگذارند بلکه نیاز  داریم بعضی تغییرات به سرعت اعمال شود. نیاز داریم که به نسبت توسعه بازار برخی قوانین و مقررات را با سرعت تغییر دهیم و با فعالان بازار هم فکری بیشتری داشته باشیم.

سعید اسلامی افزود: تمام رکوردهای بازار سرمایه در ماه های پایانی ۹۸ جابه جا شد که اگر همراه با درس های سیاستی نباشد، ممکن است چالش های جدی در سال های آینده ایجاد کند. مهم ترین چالش این روزهای بازار این است که چگونه بتوانیم اقبال فعلی به بازار سرمایه را حفظ کنیم. عملا این فرصت فراهم است که تعداد شرکت های فعال در بازار سرمایه افزایش پیدا کند، سهام شناور آزاد شرکت افزایش پیدا کند، فرآیند افزایش سرمایه ها تسهیل شود یا تعداد بیشتری از شرکت های دولتی در بازار عرضه شود تا از این طریق ظرف بازار سرمایه بزرگ تر و ظرفیت پذیرش نقدینگی های جدید ایجاد شود.

عضو شورایعالی بورس افزود: در روزهایی که کشور با ریسک های بین المللی مواجه می شود (حداقل در نگاه افکار عمومی)، علی رغم این که شورا جلسه ویژه و سازمان با سرعت جلسات هیئت مدیره را تشکیل داد و با نهاد های مالی مشورت کرد و تصمیمات مهمی نیز اتخاذ شد اما بازار افت محسوسی را تجربه کرد. این اتفاقات مفهومش این است که محیط اجتماعی بزرگتر اقتصادی و سیاسی روی بازار سرمایه هم تاثیر می گذارد.

سعید اسلامی با بیان اینکه در بازار سرمایه بخشی از معاملات برپایه انتظارات رخ می دهد، گفت: درک فرآیند بازار سرمایه با خبرها و ریسک ها شکل می گیرد  و انتظارات تعیین کننده جهت مثبت و منفی بازار است. این را باید اضافه کنیم که سرمایه گذاران حقیقی نقش بسیار پررنگی در معاملات امروز پیدا کرده اند. شاید روزگاری بخش بزرگی از معاملات  بازار توسط حقوقی ها انجام می شد ولی امروز سرمایه گذاران حقیقی اند که در روزهای عادی بخش بزرگی از معاملات را انجام می دهند، این سرمایه گذاران عملا سرمایه های فراری دارند و سریع تر معامله می کنند.

وی ادامه داد: از طرف دیگر طی سال های گذشته شاید فرهنگ سازی مناسبی راجع به سرمایه گذاری غیرمستقیم صورت نگرفته بود و بخش بزرگی از سرمایه گذاران به طور مستقیم وارد بازار شده اند. علت ورود مستقیم، انتشار خبر سودآوری زیاد از بازار سرمایه بود. بنابراین ساختار سرمایه گذاری که به سمت سهامداران حقیقی رفته بود به سمت افزایش سهم سهامداران جدید الورود حرکت کرد و این سهامداران جدید الورود عمدتا به طور مستقیم وارد بازار سرمایه شدند. این ساختار  و واکنش های هیجانی در مواجهه با اخبار و ریسک ها چه در جهت مثبت و چه در جهت منفی عامل اصلی نوسان های غیر منطقی شاخص است.

دبیر کل کانون نهادهای سرمایه گذاری ادامه داد: این همان درسی است که باید بگیریم؛ یعنی اینکه از این فرصت استفاده کنیم و سهام شناور شرکت ها را افزایش دهیم، ورود شرکت ها را تسهیل کنیم، سرمایه گذاری غیر مستقیم را تشویق کنیم نه فقط در گفتار و کلام بلکه در اعتبار دادن ها، معامله کردن ها در تسویه کردن ها که با توسعه نهادهای تخصصی مثل سبدگردان ها، مشاوره سرمایه گذاری ها می توانیم به این امر کمک کنیم. مجموعه اقدامات کمک می کند که نوسان ناشی از هیجانات بازار کاهش پیدا کند. با این توضیح حتی در کشورهایی که بازار سرمایه قدیمی تر و کامل تری  دارند و اطلاعاتشان شفاف تر و حاکمیت شرکتی هم وضعیت بهتری دارد، رفتارهای هیجانی در بازارهای سرمایه مشاهده می شود.بخشی از سرمایه های بازار، خرد هستند و کاملا براساس انتظارات روزانه خود معامله می کنند و کمی از این نوسانات در ذات بازار است، ولی ساختار سیاستی و سرمایه گذاری می تواند کمی از این هیجانات را کنترل کند.

کانون نهاد های سرمایه گذاری ایران در سال ۹۸

سعید اسلامی بیدگلی در ادامه گفتگو با سنا، برخی اقدامات کانون نهاد های سرمایه گذاری ایران در  سال ۹۸ را برشمرد و گفت: دوره های آموزشی، صبحانه کاری البته با تواتر کمتر نسبت به سال های گذشته، گسترش اقدامات کمیته سازش، برگزاری مدرسه پاییزه، حضور در نمایشگاه های مختلف از جمله نمایشگاه کیش، تهران، اصفهان، مشهد و بندر انزلی برخی از اقدامات سال ۹۸ کانون بود. سعی کردیم با برخی از شهرداری ها ارتباط بیشتری بگیریم، به ویژه با شهرداری مشهد. برنامه هایی را برای سال ۹۹ در حوزه آموزش شهروندان و فرهنگ سازی حوزه بازار سرمایه خواهیم داشت. فرآیند پیوستن به مجامع بین المللی که به دلیل مشکلات تحریم کمی متوقف مانده بهبود دادیم. عضویت (ISF) برای کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران انجام شد و الان عضو information security forum هستیم که به نظر من اتفاق خوبی است.

وی ادامه داد: ارتباطاتمان با سازمان بورس و اوراق بهادار و سایر ارکان بازار توسعه توسعه داشت و تلاش ما این بود که با بخش های مختلف تصمیم گیری و سیاست گذاری در کشور هم ارتباطات بیشتری داشته باشیم. ما به زودی دوره های منتخبی را با حضور بهترین اساتید کشور برگزار خواهیم کرد که به طور آزاد دانشجویان و فعالان بازار می توانند در آن حضور داشته باشند. دوره هایی که فرصت آن فراهم نیست که در دوره های دانشگاهی تدریس شود.

سعید اسلامی افزود: اتفاقی که شاید بتوانم روی آن تاکید کنم این بود که به دلیل مصوبه الزامی شدن همه نهادهای مالی در کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران تعداد اعضای نهادهای کانون سرمایه گذاری ایران رشد بسیار چشمگیری داشت و  از ۲۵۰ عضو گذشتیم. این مصوبه جدید است و به بزرگ شدن کانون نهادهای سرمایه گذاری کمک می کند. البته به دلیل همین مصوبه و افزایش تعداد اعضا به تغییراتی در اساس نامه و ساختار کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران و نوع تعامل آن با اعضا نیاز است.