مرگ‌های غریبانه در جزیره

ایسنا/بوشهر در آخرین روزهای آبان ماه ۹۹، جزیره خارگ و این درّ زیبا و یتیم خلیج‌فارس شاهد مرگ غریبانه‌ و خاموش دو فرزند خویش بود، مرگ‌هایی که شاید اگر غفلت و بی‌توجهی را از دایره مدیریت‌هایمان حذف می‌کردیم هرگز اتفاق نمی‌افتاد…

بعدازظهر روز پنجشنبه، ۲۹ آبان ۱۳۹۹ یکی از کارخانه‌های پتروشیمی جزیره خارگ دچار آتش سوزی شد. ساعتی پس از حادثه معاون اچ‌اس‌ای پتروشیمی خارگ در گفت و گو با ایسنا با اعلام این خبر گفت: “پتروشیمی جزیره خارگ دچار آتش سوزی شده و متاسفانه در پی این حادثه یک نفر فوت و چند تن مصدوم شدند.”

مجتبی یغمایی با اشاره به جزئیات و علت حادثه، می‌گوید: “با توجه به اینکه از دیروز -روز چهارشنبه ۲۸ آّبان ماه- تاکنون در تعمیرات اساسی هستیم و در ابتدای تعمیرات اساسی برج‌های فرایندی تخلیه می‌شوند و به دلیل اینکه مقداری هیدروکربن در مسیر وجود داشته و به سمت آبراهه رفته و به یک منبع حرارتی رسیده شاهد آتش‌سوزی بودیم.”

می‌دانیم که بسیاری از هیدروکربن‌ها بسیار قابل اشتعال هستند، بنابراین برای جلوگیری از صدمه، افراد و یا محیط‌هایی که با این ماده سروکار دارند باید مراقب باشند. اما واقعیت این است که اصل ایمنی در سازوکارها و چرخه راه‌اندازی، تولید و بهره‌برداری مغفول مانده است.

پیش از آغاز هر فرآیندی باید مسیر کاملاً تخلیه و ایمن شود و همچنین با گاز نیتروژن، پرج یا پرجینگ (پاکسازی مسیر عبوری) انجام شود و پس از آن هر نقطه‌ای که قرار است کار گرم (کاری که در اثر انجام آن جرقه، حرارت مورد استفاده یا حرارت تولید شده به مقداری باشد که سبب شعله ور شدن مایعات، بخارها، گازهای قابل اشتعال یا هر ماده سوختنی دیگری شود) مانند جوشکاری صورت بگیرد بایست حتماً تست گاز (Gas test) انجام شود. (ایزولاسیون)

به گفته کارشناسان HSE هنگام انجام تعمیرات اساسی یا اورهال در پروژه‌های نفتی باید مطمئن بود که فرایندهای مربوط به ایزولاسیون و خنثی‌سازی با دقت و به شکل ایمن انجام شده است. در واقع، انجام کار گرم یا هر نوع فرآیند دیگری در سایتهای فرآیندی شرکتهای پتروشیمی نفت و گاز نیاز به Permit با امضاء و تایید بهره‌بردار و واحد ایمنی دارد که تمام موارد مربوط به سلامت و ایمنی یا حفاظت فردی (PPE) و همه مسائل دیگر اعم از موارد مربوط به پیشگیری از حوادث و خسارات مالی و جانی در آن لحاظ می‌شود.

یک حادثه تنها به دلیل نقص در یک آیتم اتفاق نمی‌افتد بلکه مجموعه‌ای از اشکالات موجب بروز حادثه می‌شود. در مجموع هر اتفاقی که در صنایع نفت و گاز رخ می‌دهد به این دلیل است که یک جایی ایمنی نادیده گرفته شده است و اگر تمام موارد مربوط به ایمنی لحاظ شود وقوع حادثه در مجتمع‌های نفت و گاز بسیار بعید و دور از انتظار بوده وهمچنین احتمال انفجارها و یا آتش‌سوزی‌های فاجعه‌باری مانند آنچه پیش از این در بندر امام، خارگ و یا مجتمع پتروشیمی مارون شاهد آن بوده‌ایم بسیار کاهش می‌یابد.

نحوه انجام ایزولاسیون توسط مسئول بهره‌برداری پالایشگاه تعیین می‌شود که باید از انجام صحیح و ایمن بودن این فرآیند اطمینان حاصل نماید. حتی بعد از انجام ایزولاسیون نیز ممکن است میزان کمی از مواد قابل اشتعال (گازها و سیالات) در مخازن و لوله‌ها وجود داشته باشد به همین دلیل باید همه قوانین مربوط به این بخش بایستی کاملاً سخت‌گیرانه و بدون هیچ اغماضی اجرا شود.

در مورد آتش‌سوزی پتروشیمی خارگ نیاز بوده که عملیات خنثی‌سازی انجام شود به گونه‌ای که گازهای خطرناک دیگر از طریق تزریق گازهای خنثی همچون نیتروژن بی‌اثر شوند تا موجب بروز حادثه نشود.

اما با همه این اوصاف می‌دانیم که اولین فاجعه آخرین فاجعه است و راه‌حل عقلانی و منطقی آن است که درجه ایمنی و ضریب اطمینان را هرچه بالاتر ببریم. زیرا یک اتفاق در اثر کوچک‌ترین سهل‌انگاری می‌تواند به حوادث مرگبار و فاجعه آمیزی ختم شود.

براساس مدل پنیر سوئیسی (Swiss cheese model) خطاها و رویدادها معمولاً چندعاملی هستند و بروز یک حادثه به سبب بروز همزمان چند خطا در لایه‌های امنیتی و حفاظتی و یا انجام نشدن برخی از اقدامات محافظتی سیستم، و یا موارد مربوط به پرسنل (خطای انسانی) است.

به گزارش پایگاه خبری آرمان اقتصادی، اتفاقات تلخی چون حادثه اخیر در مجتمع پتروشیمی خارگ، که منجر به مرگ دو نفر از فرزندان این مرزوبوم شد، از جمله حوادث پرتکرار و غم‌انگیزی است که مرتباً در کارخانجات، پتروشیمی‌ها و دیگر محیط‌های کارگاه‌ی یا صنعتی رخ می‌دهد. مردادماه سال جاری نیز حادثه آتش‌سوزی در کارخانه سیمان دشتستان موجب مصدومیت ۶ نفر شد که متاسفانه یکی از آنان جان باخت.

انتهای پیام