کاهش انتظارات تورمی از کجا آب می خورد؟

این روزها که گزارش‌های بانک مرکزی نشان از کنترل و کاهش انتظارات تورمی دارد، کارشناسان اقتصادی مهم‌ترین دلیل آن را انتخاب بایدن به عنوان رئیس جمهور آمریکا و رئیس کل بانک مرکزی این امر در مجموعه عواملی چون فروکش کردن انتظارات و هیجانات سیاسی، رشد صادرات نفت و فرآورده در ماه‌های اخیر و گشایش‌های آغاز شده در خصوص برخی منابع بانک مرکزی می‌دانند.

به گزارش آرمان اقتصادی، بانک مرکزی اولویت اقدامات و برنامه‌های خود را کنترل رشد تورم و نقدینگی اعلام کرده است و در این زمینه اقداماتی چون فراهم کردن بستر عرضه و فروش اوراق بدهی دولتی از طریق کارگزاری خود، افزایش نرخ سود سپرده بانک‌ها نزد این بانک تا ۱۲ درصد، جایگزینی گواهی سپرده یورویی، پیشنهاد انتشار اوراق ودیعه دو ساله و افزایش نرخ سود سپرده‌های بانکی را به سرانجام رسانده است.

کنترل رشد ترازنامه بانک‌ها نیز یکی دیگر از برنامه‌های این بانک است که با مصوبه شورای پول و اعتبار تایید شده است.

در این زمینه رئیس کل بانک مرکزی این اقدام را مهم‌ترین عامل کنترل نقدینگی و لازمه تحقق آن را در همکاری بانک‌ها می‌داند و معتقد است که بانک‌ها باید رشد دارایی‌های خود را تحت کنترل داشته باشند تا بتوان به هدف کنترل نقدینگی دست یافت.

همچنین، همتی در جدیدترین اظهارات خود اعلام کرده است که از ابتدای دی ماه مقرر شد، ترازنامه بانک‌های تجاری و تخصصی به ترتیب ۲ و ۲.۵ درصد رشد کند. 

ترازنامه بانک‌ها هر سه ماه یک بار کنترل می‌شود 

بدین منظور وی اعلام کرد که کنترل ترازنامه بانک‌ها از ابتدای دی اجرا و هر سه ماه یک بار توسط بانک مرکزی کنترل می‌شود. جزئیات اجرای این مصوبه شورای پول و اعتبار بیانگر این است که سیاست کنترل مقداری ترازنامه شامل اعمال محدودیت در وجه نقد، سپرده‌ها نزد بانک مرکزی، اوراق بدهی دولتی، تعهدات مشتریان بابت گواهی اعتبار مولد و اعتبارات پیشران زنجیره تولید نمی‌شود.

همچنین، در این زمینه بانک مرکزی می‌تواند رشد ترازنامه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی را بر حسب وضعیت مالی و نوع ماموریت آن‌ها تعدیل کند؛ به‌گونه‌ای که برای بانک‌های با وضعیت مالی نامناسب محدودیت بیشتری و برای بانک‌های با وضعیت مالی مناسب‌تر، محدودیت کمتری اعمال کند.

کنترل ترازنامه بانک‌ها راهی سخت برای کنترل تورم 

از سوی دیگر، کامران ندری – یک کارشناس اقتصادی – در واکنش به این اقدام بانک مرکزی در یک گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرده که این امر موجب می‌شود بانک‌ها هر دارایی را در ترازنامه خود وارد نکنند و اگر بخواهند دارایی پرریسکتری داشته باشند، باید بیشتر از سرمایه خودشان نه سپرده مردم استفاده کنند.

 به اعتقاد وی، بانک مرکزی راه سختی را برای کنترل تورم و مهار نقدینگی در پیش گرفته است که شدنی اما سخت است.

این در حالی است که این روزها انتظارات تورمی کاهش پیدا کرده است و کارشناسان اقتصادی عمده‌ترین دلیل آن را در انتخاب بایدن به عنوان رئیس جمهور آمریکا می‌دانند و معتقدند که تداوم روند کاهشی تورم به روابط آتی ایران و آمریکا و بازگشت آمریکا به برجام و واکنش کشورمان به این موضوع بستگی دارد. به‌گونه‌ای صادق الحسینی _ یک کارشناس اقتصادی  – می‌گوید که انتظارات تورمی به دلیل کاهش فشارهای غیرعادی ترامپ بر ایران کاهش پیدا کرده و اقتصاد کشورمان در انتظار تصمیم گیری برای برجام و آینده نرخ ارز است. 

مهم‌ترین نشانه کنترل انتظارات تورمی چیست؟ 

همچنین، همتی نیز اخیرا اعلام کرده است که با فروکش کردن انتظارات و هیجانات سیاسی و رشد صادرات نفت و فرآورده در ماه‌های اخیر از یک طرف و گشایش‌های آغاز شده در خصوص برخی منابع بانک مرکزی، امیدوارم به تدریج شاهد آرامش بیشتر در بازارها، ثبات قیمت‌ها و کاهش تورم باشیم.

علاوه بر این بانک مرکزی بانک در گزارشی تحولات اقتصاد کلان و اقدامات ضدتورمی بانک مرکزی را عنوان و اعلام کرده که رشد صفر درصدی پول نسبت به ماه گذشته (آبان ۱۳۹۹) و همچنین کاهش ۱۰.۳ واحد درصدی رشد ۱۲ ماهه این متغیر در آذر سال جاری (۶۹.۷ درصد) نسبت به رشد ۱۲ ماهه منتهی به آبان سال جاری (۸۰ درصد) از کاهش سیالیت سپرده‌ها و ماندگار شدن بیشتر آن‌ها حکایت دارد و خود علامت دیگری از کاهش انتظارات تورمی است.

در این زمینه، رئیس کل بانک مرکزی معتقد است که توقف رشد حجم پول مهم‌ترین نشانه کنترل انتظارات تورمی است‌.

همچنین در این باره وحید شقاقی شهری – یک کارشناس اقتصادی – به ایسنا گفت: یکی از مهم‌ترین عوامل تورم، رشد نقدینگی است که این عامل از دو کانال ایجاد می‌شود که یکی از راه نظام بانکی و دیگری از راه رشد پایه پولی است. بانک مرکزی در حال انجام اقداماتی است تا بتواند هم مانع رشد نقدینگی در نظام بانکی شود که مهم‌ترین هدف مورد نظرش در این زمینه کنترل ترازنامه بانک‌هاست تا به آن‌ها اجازه ندهد که بدون ضابطه ترازنامه‌شان منبسط شود. همچنین در این زمینه، سقفی را برای رشد ترازنامه بانک‌های تجاری و تخصصی تعیین کرده است. 

وی افزود: کنترل ترازنامه بانک‌ها اجازه خلق نقدینگی را به نظام بانکی نمی‌دهد. عامل دیگری که بر افزایش نقدینگی تاثیر می‌گذارد، رشد پایه پولی است که هم به واسطه کسری بودجه یا بی انضباطی‌های مالی دولت ایجاد می‌شود که دست درازی به منابع بانک مرکزی را در پی دارد و هم در راستای سیاست‌های بانک مرکزی هم ممکن است رشد پایه پولی اتفاق بیفتد.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: بانک مرکزی می‌خواهد هر دو بعد رشد نقدینگی را کنترل کند و اقدامات بانک مرکزی می‌تواند امید بخش باشد که در آینده شاهد کنترل تورم باشیم. در کنار این موارد، انتظارت تورمی هم در حال کاهش است. از سوی دیگر، بانک مرکزی در حال مقاومت است تا تامین کسری بودجه از راه منابع این بانک صورت نگیرد. 

کاهش انتظارات تورمی ربطی به اقدامات بانک مرکزی ندارد 

به گفته وی، توقف یا کاهش روند رشد پایه پولی باید تداوم پیدا کند. بانک مرکزی در حال مقاومت است تا مانع انتشار پول پر قدرت شود که منشا اصلی افزایش تورم است. این بانک در حال تلاش است تا ریشه‌های تورم و نقدینگی را با کنترل ترازنامه بانک‌ها و افزایش ذخیره قانونی به ویژه برای بانک‌های بد، از بین ببرد. 

شقاقی افزود: بانک مرکزی اگر بتواند رشد پایه پولی را برای مدت طولانی مهار کند و به زیر ۱۵ درصد برساند، می‌تواند یکی از موفقیت‌های بزرگ در کارنامه عملکرد آن باشد. 

وی در پایان سخنانش با بیان اینکه کاهش انتظارت تورمی ربطی به اقدامات بانک مرکزی ندارد، گفت: این کاهش بیشتر جنبه سیاسی دارد و در پی امیدواری جامعه به افزایش صادرات نفت، آزادسازی منابع بلوکه شده ارزی ایران و بهبود مناسبات بین المللی رخ داده است. علاوه براین، لازم است تا بانک مرکزی تلاش کند تا استقلال سیاست‌های مالی حفظ شود.

انتهای پیام