مطالبه سند آمایش اشتغال استان سمنان/ مسئولان جوابگو نیستند
سمنان- یکی از مهمترین مطالبات اقتصادی مطرح شده در استان سمنان، تهیه سند آمایش اشتغال است موضوعی که می‌تواند شکاف اشتغال‌زایی بین شرق و غرب استان را کاهش دهد.
خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها – محمد حسین عابدی: در بین شاخص‌های اقتصادی که در سطح استان سمنان مطرح می‌شود، بیکاری همیشه یکی از موضوعاتی بوده که بیشتر اختلاف نظرها و مباحث درباره آن رقم می‌خورد، استانداری سمنان اصرار دارد رقم بیکاری را زیر ۹ درصد اعلام کند حال آنکه مردم در اوج مشکلات اقتصادی در درون خانه‌هایشان شاهد بیکاری جوانان تحصیل کرده هستند.
بیکاری به خودی خود رفع نمی‌شود و باید برای ایجاد اشتغال از طریق سرمایه گذاری، شناخت مزیت‌های اقتصادی، توسعه زیرساخت‌ها و… را نیز مد نظر قرار داد، موضوعاتی که در نبود یک امکان مهم به نام سند آمایش اشتغال، بدون کارکرد درست خواهند بود.
وقتی علی خانی نماینده شاهرود و میامی در مجلس بیکاری در شرق استان سمنان را ۳۰ تا ۳۵ درصد می‌داند و استانداری آن را بعضاً تا هفت درصد اعلام می‌کند باید دانست که یک مشکل عمده در استان وجود دارد آن هم عدم توزیع عادلانه زیرساخت‌های اشتغال، به خصوص در بخش‌های تولیدی و صنعتی است.
اشتغال نیاز به برنامه دارد
یک کارشناس اقتصادی درباره این موضوع به خبرنگار مهر، می‌گوید: مسئول اتاق صنعت سمنان چندی پیش در دیدار نخبگان شاهرودی با آیت الله رئیسی اعلام کرد که سه هزار واحد صنعتی در استان وجود دارد اما کسی به واقع نمی‌داند که از این تعداد کمتر از پنج درصد واحدها در شرق استان سمنان واقع شده‌اند.
مهدی کریمی با بیان اینکه بیکاری ۹ درصدی که مسئولان استانداری سمنان اعلام می‌کنند اشتباه است زیرا اگر فرض صحیح بودن آن را در نظر بگیریم باید فکر کنیم که بیکاری در سمنان دو درصد و در شاهرود و میامی ۱۶ درصد است! که چنین چیزی وجود ندارد، بیان داشت: در ۱۰ سال اخیر در شاهرود و میامی سرمایه گذاری چشم‌گیری صورت نگرفته و این یک حقیقت است.
وی با بیان اینکه وقتی بیشترین میزان پرونده وارده به دستگاه قضائی متعلق به شاهرود است و از سوی دیگر بیکاری در این شهرستان بیداد می‌کند، باید مسئولان صدای زنگ خطر را بشنوند، افزود: باید دانست که برای اشتغال‌زایی می‌بایست برنامه داشت موضوعی که متأسفانه در استان دیده نمی‌شود.
وضعیت نامتوازن اشتغال
جدولی که مشاهده می‌کنید از سایت شهرک‌های صنعتی استان سمنان استخراج شده و به درستی نشان می‌دهد که توزیع اشتغال‌زایی مناسبی در استان سمنان وجود ندارد، این امر می‌تواند در سایه بی‌توجهی به سند آمایش اشتغال به خصوص در بخش‌های صنعتی و معدنی باشد. این جدول نشان می‌دهد که فاصله معنی‌داری بین ایجاد اشتغال حوزه صنعت و تولید در شهرک‌های صنعتی غرب و شرق استان سمنان وجود دارد.
البته این نوع تقسیم بندی ملاک دقیقی برای اشتغال نیست اما به هر روی می‌تواند شمه‌ای از حقیقت در استان سمنان را بیان کند. آن‌طور که کارشناس صنعت معدن و تجارت سمنان می‌گوید: کمتر سرمایه گذاران صنعتی تمایل به حضور در شرق استان را دارند و این طبیعی است لذا نباید خرده‌ای به سرمایه گذار گرفت که چرا مثلاً در شاهرود و میامی و دامغان سرمایه گذاری نمی‌کند زیرا به هر صورت ایوان کی، گرمسار و سمنان نزدیک‌تر به تهران هستند، تجهیزات و زیرساخت‌های بیشتری برایشان فراهم است.
این کارشناس که پس از شنیدن سوال خبرنگار مهر، درباره تفکیک اشتغال ایجاد شده صنعتی و معدنی اعلام کرد که مجاز به مصاحبه در این باره نیست، با بیان اینکه نمی‌توان یقه سرمایه‌گذار را گرفت، ابراز کرد: به هر حال شرق استان هم از لحاظ کشاورزی رشد خوبی داشته اینگونه نیست که کاری در آن بخش نشده باشد!
مسئولان وضعیت را عالی می‌بینند
معاون امور اقتصادی استاندار سمنان چندی پیش در دیدار با آیت الله شاهچراغی نماینده ولی فقیه در استان سمنان اعلام کرد: در حال حاضر نرخ بیکاری در استان ۶.۷ است که از میانگین ۹.۴ کشوری بسیار پایین‌تر است. علی رضا شریفی نژاد همچنین بیان کرد: علیرغم شیوع کرونا در کشور و تحت شعاع قرار گرفتن بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی به‌دلیل این بیماری، استان سمنان برای امسال ایجاد ۱۰ هزار شغل را متعهد شده است که تاکنون بیش از هفت هزار شغل معادل ۷۰ درصد از میزان تعهد استان در حوزه‌های مختلف محقق شده است.
در حالی این صحبت‌ها از سوی مسئولان استان سمنان بیان می‌شود که هرگز تا کنون عزمی برای انتشار میزان اشتغال ایجاد شده در بخش‌های مختلف صنعتی، کشاورزی، گردشگری و… به تفکیک شهرستان‌های استان سمنان از سوی نهادهای ذی‌صلاح در سطح استان به خصوص استانداری نبوده است.
از سوی دیگر اما خانی نماینده شاهرود و میامی در مجلس بارها بیان کرده که «شرایط کنونی می‌بایست مدیریت شود چرا که بیکاری و معیشت دغدغه‌های اصلی مردم هستند و از سوی دیگر نرخ بیکاری در شاهرود و میامی ۳۵ درصد است» شرایط کنونی اما محصول چیست؟
فقدان آمایش و ندانستن مزیت‌های اقتصادی
کارشناس اقتصادی دو موضوع اصلی شامل نداشتن آمایش اشتغال و شناخت مزیت‌های اقتصادی هر منطقه را یکی از دلایل این اختلاف بین آمارهای ارائه شده دولتی و غیردولتی می‌داند و به خبرنگار مهر، می‌گوید: آمایش اشتغال به ما کمک می‌کند که بدانیم هر منطقه از استان دارای چه مزیتی است مثلاً کالپوش دارای کشاورزی و تولید بنشن است، میامی در بخش معدن دارای امتیازات بزرگی به خصوص در فرومد است و بسطام مهد تولیدات دامداری و باغداری است و به همین شکل در تمام استان سمنان می‌توان این مزیت‌ها را به صورت ریز به ریز احصا کرد.
علیرضا صالحیان با بیان اینکه متأسفانه هنوز مسئولان ما هم نمی‌دانند که به درستی مزیت اقتصادی مثلاً شهرستانی مانند شاهرود چیست تا بر روی آن برنامه‌ریزی کنند، بیان داشت: وقتی آمایش نباشد مشخصاً نمی‌توان مزیت‌ها را شناخت در نتیجه برای آن برنامه‌ریزی کرد این شلختگی در نداشتن اطلاعات سبب می‌شود که یک سال همه کشاورزی کنند، سال بعد همه یکباره به گردشگری و بوم گردی روی بیاورند سال بعد دنبال کارخانه باشند و هیچ چیزی هم دست شهرستان‌های استان را نگیرند.
وی با بیان اینکه وقتی سه چهارم صنعت استان سمنان در شهرستان‌های گرمسار، سمنان و ایوان کی است چطور می‌توان انتظار داشت که دیگر بخش‌های استان مانند دامغان و شاهرود و میامی بدون سرمایه گذاری رشد کنند، تاکید کرد: داشتن آمایش به ما این فرصت را می‌دهد که بتوانیم بر حسب مزیت‌ها، سرمایه گذار برای هر شهرستان معرفی کنیم.
مسئولان صادق نیستند
این کارشناس با بیان اینکه موضوع بعدی که باعث می‌شود نتوانیم شاهد پراکندگی خوب اشتغال در استان باشیم، عدم صداقت مسئولان است، چرا که استانداری و نهادهای ذی ربط هرگز نمی آیند به درستی جزئیات اشتغال‌زایی در بخش‌های مختلف و سرمایه آوری به استان را بیان کنند تا ما بدانیم در چه بخش‌هایی باید کار بیشتری کنیم، گفت: وقتی بانک اطلاعات نباشد نمی‌دانیم که در چه بخشی باید کار بیشتری کنیم.
صالحیان با بیان اینکه بیشترین مواد معدنی فلزی در استان سمنان متعلق به شرق این استان است در غرب غالباً معادن مصالح و غیر فلزی هستند اما اشتغال بخش معدن شرق و غرب استان سمنان چه میزان است؟ ابراز داشت: وقتی اطلاعاتی نباشد، ما الفبای برنامه‌ریزی را نخواهیم داشت در نتیجه اگر حتی آمایش درستی هم انجام شود، موفق نخواهیم شد تا شکاف بین اشتغال شرق و غرب استان را ترمیم کنیم.
وی افزود: چند درصد میزان سرمایه آوری بخش خصوصی استان سمنان در تمام بخش‌ها اعم از گردشگری، صنعت، معدن و… بین شرق و غرب استان سمنان توزیع شده است؟ مسئولان استانداری سمنان اگر تنها به همین یک سوال پاسخ دهند بسیاری از مسائل رفع می‌شود.
افزایش سرمایه گذاری در استان سمنان
شاخص‌ها نشان از ارتقای سرمایه گذاری، تولید و صادرات دارد اما بیشتر این شاخص‌ها در بخش هاص صنعتی هستند که نفعی برای شرق استان سمنان ندارند زیرا بر حسب یک خط فرضی سال‌ها است که غرب استان صنعتی و شرق استان کشاورزی خوانده می‌شود. موضوعی که در دو دهه اخیر باعث عدم توازن بین این دو منطقه شده است زیرا سهم غرب استان سرمایه گذاری‌های کلان و سهم شرق، سرمای زدگی کشاورزی و خسارات است.
با این حال آمارهای ارائه شده از سوی دولتی‌ها نشان از ارتقای اقتصادی می‌دهد برای مثال فرامرز محبوبی معاون امور صنایع سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سمنان از افزایش بیش از ۱۰۰ درصدی سرمایه گذاری صنعتی در استان خبر می‌دهد و می‌گوید: سرمایه گذاری انجام شده در بخش صنعت استان از ابتدای امسال تاکنون، بیش از ۱۵ هزار میلیارد ریال بوده که این رقم در مقایسه با مدت مشابه آن در سال گذشته حدود ۱۰۵ درصد افزایش داشته است.
محبوبی با بیان اینکه در بخش صدور پروانه‌های بهره برداری حوزه صنعت که در واقع می‌توان همان سرمایه گذاری‌های تحقق یافته دانست از ابتدای سال ۹۹ تا پایان آذر، ۱۳۰ فقره پروانه بهره برداری برای واحدهای تولیدی استان صادر شد که در مقایسه با سال گذشته هشت درصد افزایش داشته است، می‌گوید: افزایش ۵۲ درصدی اشتغال در بخش صنعت رقم خورده و امسال و تا پایان آذر برای واحدهای صنعتی که جواز تأسیس اخذ کرده‌اند، سرمایه‌گذاری بالغ بر ۸۴ هزار میلیارد ریال با اشتغال حدود ۲۷ هزار و ۲۰۰ نفر پیش‌بینی شده است.
آمایش نیاز است
این صحبت‌ها نشان می‌دهد که استان سمنان علی رغم تمام مشکلات اقتصادی و کرونا و… توانسته در زمینه شاهد رشد خوبی باشد پس یعنی زمینه‌های ایجاد اشتغال در استان فراهم است اما باید چه کرد که این اشتغال در سطح استان پراکنده شود؟ نخست باید آمایش درستی از داشته‌ها داشته باشیم.
در وهله دوم می‌بایست یک گروه رایزن اقتصادی در استان سمنان ایجاد شود که در کنار اتاق بازرگانی که نگاه بیشتر صنعتی داشته و در سال‌های اخیر بیشتر برای غرب استان مفید بوده، بتواند برای استان سمنان گروه‌های سرمایه گذار داخلی و خارجی بیاورد. این خلأ هنوز هم در استان احساس می‌شود و نشان می‌دهد که نتوانسته‌ایم در زمینه جذب سرمایه گذار عملکرد خوبی داشته باشیم.
در نهایت نیز باید گفت استفاده از دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش بنیان برای پدیدآوردن اشتغال‌های جدید و نوین بر حسب فناوری یکی دیگر از نیازهای استان سمنان است که می‌تواند تحولات خوبی را در زمینه اشتغال این استان ایجاد کند.
