یک بام و دوهوای مسئولان/مشکل اتوبوس یورو۴ کی به پایان می رسد؟

اگرچه وزارت صمت سازندگان اتوبوس را مجبور به رعایت استاندارد یورو۴ در تولید کرده، اما شرکت پالایش و پخش، گازوئیل یورو۳ به جایگاهها می دهد که مشکلات زیادی برای رانندگان ایجاد کرده است.

به گزارش آرمان اقتصادی از ابتدای تابستان امسال که تحت اجبار سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان ملی استاندارد، پلیس راهور ناجا و وزارت صنعت معدن و تجارت تولید سری جدید اتوبوس های مسافری با عنوان سری یورو ۴ آغاز شده تا به حال، تعدادی از اتوبوس ها دچار مشکلات فنی و مکانیکی شده اند به خصوص در بخش پمپ سوخت ماشین و همچنین ایجاد دود و مشکلات فنی برای موتور و سنگینی در راه رفتن خودرو؛ مشکلاتی که تنها با انتقال ماشین به تعمیرگاه و نمایندگی خدمات پس از فروش تولیدکننده اتوبوس‌ها قابل اصلاح است.

مهم ترین مشکلی که اتوبوس های یورو۴ تولید داخل در این مدت با آن روبه رو هستند، کمبود جایگاه سوخت خودروهای سنگین دارای گازوئیل تحت پروتکل یورو ۴ در کشور است که تنها در تهران و چند کلانشهر دیگر ایجاد شده است. بنابراین مالک اتوبوس یا راننده چاره ای جز استفاده از گازوئیل تحت پروتکل یورو ۳ برای ادامه مسیر خود ندارد. از طرفی نیز در صورت استفاده از گازوئیل یورو ۳، موتور دچار آسیب شده و ایمنی مسافران اتوبوس به شدت تحت الشعاع قرار می‌گیرد.

تاکنون تعدادی از اتوبوس ها دچار سوختگی پمپ گازوئیل و دود کردن موتور ماشین خود در اثر استفاده از گازوئیل یورو ۳ شده اند که در هنگام ارجاع خودرو به نمایندگی، اگرچه اکثرا از شرایط گارانتی سود برده اند اما برخی تعمیرگاهها نیز می گویند این مشکل مشمول گارانتی اتوبوس نمی شود و نزدیک به ۳.۵ تا ۴ میلیون تومان از راننده به عنوان تعویض قطعه آسیب دیده به همراه دستمزد تعویض اخذ می کنند.

اما چرا گازوئیل یورو ۳ چنین مشکلاتی برای موتور اتوبوس های دارای موتور سازگار با سوخت دارای استاندارد یورو ۴ ایجاد می کند؟

گازوئیل یورو ۴، سوخت استاندارد مصرفی روز اروپاست که سال هاست با میزان گوگرد کمتر از ۵۰ پی پی ام در حال تولید و استفاده است و از کمترین آسیب و آلایندگی برخوردار بوده و حتی گفته می شود خودروهای سواری تولید اروپا نیز به سمت استفاده از موتور دیزلی برای کاهش آلایندگی های در حرکتند. اما در ایران به گفته شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران، تنها در دو پالایشگاه تهران و شازند روزانه مجموعا ۲۴ میلیون لیتر گازوئیل یورو ۴ تولید شده و به جایگاه های سوخت تهران، کرج و اراک ارسال می شود. اگرچه در سال ۹۳ در هیئت دولت مصوب شد در شهرهای شیراز، تبریز و اصفهان نیز این جایگاه های سوخت اضافه شوند، اما تنها در شیراز این اتفاق رخ داد و راننده اتوبوس مجبور است پس از سوخت گیری گازوئیل یورو ۴ در تهران، مصرف باک سوخت خودرو را تا شیراز مدیریت کند وگرنه مجبور است در یکی از شهرهای بین راه سوخت گیری کند که تنها گازوئیل یورو ۳ در این جایگاه های سوخت وجود دارد. میزان گوگرد موجود در گازوئیل یورو ۳ گفته می شود ۵۰۰ پی پی ام یعنی ۱۰۰ برابر میزان گوگرد گازوئیل یورو ۴ است که علاوه بر آلایندگی بالا، مشکلات فنی فراوانی برای موتور اتوبوس ایجاد می کند.

احتمال شکایت مالکان اتوبوس های یورو۴  از سازنده و شرکت پالایش و پخش

مهدی غلامی مالک یک دستگاه اتوبوس یورو ۴ مدل مرداد ۹۶ در گفت وگو با آرمان اقتصادی با بیان اینکه خودروی خود را ۲۵ مرداد امسال تحویل گرفته، اظهار کرد: من در خط تهران ـ شاهرود ـ مشهد کار می کنم. پس از آنکه هفته گذشته باک اتوبوس را در تهران پر کردم، در نزدیکی های نیشابور سوخت ماشین به انتها رسید و مجبور شدم گازوئیل با استاندارد یورو ۳ سوخت گیری کنم. در پی آن پمپ سوخت موتور دچار آسیب و نقص فنی شد که مجبور به انتقال ماشین به دفتر نمایندگی شرکت سازنده در تهران شدم و آنجا به من اعلام شد این اشکال در خودروی شما، مشمول گارانتی نیست؛ به همین دلیل ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان بابت تعویض قطعه پمپ گازوئیل و دستمزد تعویض آن از من اخذ شد.

وی با بیان اینکه در نمایندگی مرکزی خدمات پس از فروش سازنده به من گفته شد شما موظف بوده اید از قبل سوخت یورو ۴ به اندازه کافی با خود حمل می کردید؛ آنها این سرویس را از شمول خدمات گارانتی حذف کردند این در حالی است که حمل سوخت در ماشین به اندازه کافی خطرناک و مشکل آفرین است. شرکت سازنده که کارخانه آن در سمنان قرار دارد در هنگام تحویل اتوبوس به حدی به من گازوئیل داد که فقط تا گرمسار توانستم با آن تردد کنم و حتی به تهران هم نرسیدم.

غلامی با بیان اینکه این اتوبوس را به صورت یکجا و بدون اقساط به قیمت ۹۳۰ میلیون تومان از نمایندگی سازنده اتوبوس در ایران خریدم ادامه داد: قصد دارم از سازنده اتوبوس و همچنین شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی شکایت کنم و  برای این کار قرار است کارشناسی که خودرو را تعمیر کرد، علت مشکلات را نوشته و درج کند تا بتوانم از این دو شرکت شکایت کنم.

مجید دهقانیان یکی دیگر از مالکان اتوبوس یورو ۴ است که ۱۵ مرداد خودرو را تحویل گرفته است. وی در گفت وگو با آرمان اقتصادی اظهار داشت: پس از آنکه یک سرویس از تهران به شیراز رفتم در نزدیکی شیراز سوخت خودرو به پایان رسید و مجبور شدم به دلیل کمبود جایگاه های سوخت گازوئیل با استاندارد یورو ۴، از گازوئیل یورو ۳ استفاده کنم. در پی آن موتور  ماشین با مشکل روبه رو شد و پس از انتقال اتوبوس به نمایندگی مرکزی خدمات پس از فروش ، قطعه پمپ گازوئیل تعویض شد که این رفع عیب، مشمول گارانتی بود و هزینه ای از من اخذ نشد.

وی با بیان اینکه خودرو را بدون قسط و به صورت واریز یک جای پول آن به مبلغ ۷۷۰ میلیون تومان و خواب سرمایه به مدت ۸ ماه از تاریخ واریز در آذر ۹۵، در مرداد ۹۶ تحویل گفته، افزود: قصد دارم تا به دلیل استهلاک  بالای ماشین و هزینه گزاف تعمیرات آن که در هر بار وارسی خودرو ۵ تا ۶ میلیون تومان هزینه بابت آن پرداخت می کنم، از شرکت نماینده تولید اتوبوس در ایران و شرکت ملی  پالایش و پخش فرآورده های نفتی شکایت کنم.

همچنین فدایی از دیگر مالکان اتوبوس یورو ۴ است که در استان کرمانشاه زندگی کرده و راننده خط کرمانشاه ـ ترمینال غرب تهران است. وی در گفت وگو با آرمان اقتصادی با بیان اینکه خودرو را در ۱۵ مرداد امسال تحویل گرفته، گفت: تا به حال ۲ بار در راه مانده ام و یک بار نیز به خاطر آنکه اتوبوس در تهران خراب شد، ۲ سرویس تهران ـ کرمانشاه را که هر کدام ۸۰۰ هزار تومان درآمد داشت را کنسل کرده و درآمد آن را از دست دادم.

این راننده اتوبوس افزود: در هر دو بار، اتوبوس از حرکت بازماند و یک بار نیز ۴ شب ماشین در تعمیرگاه متوقف بود.

سازمان راهداری: دستگاه های مسئول پاسخگو باشند نه راهداری

در همین ارتباط، اسماعیل غلامی، معاون حمل و نقل سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای  در گفت وگو با آرمان اقتصادی درباره اقدامات سازمان راهداری  برای رفع این مشکل رانندگان اظهار داشت: وزارت خانه های صنعت و نفت و سازمان های ملی استاندارد و سازمان حفاظت محیط زیست باید در این زمینه پاسخگو باشند. سازمان ملی استاندارد مسئول ویژگی ها و استانداردهای سوخت تولیدی یا وارداتی است نه سازمان راهداری.

وی ادامه داد: البته سازمان راهداری به عنوان حامی حقوقی رانندگان این موضوع را به عنوان یکی از حقوق رانندگان و مالکان اتوبوس ها پیگیری می کند و هر چند که اینگونه مشکلات فنی است که باید دستگاه های مسئول آن را توضیح بدهند.

پیشنهاد نمایندگی شرکت سازنده: ادبلو به گازوئیل یورو ۳ اضافه کنید!

یک کارشناس مسئول در دفتر نمایندگی مرکزی خدمات پس از فروش شرکت ایرانی سازنده اتوبوس های یورو ۴ در گفت وگو با آرمان اقتصادی درباره وجود چنین مشکلاتی در اتوبوس های سری یورو ۴ گفت: این اتوبوس ها در قسمت عقب دارای منبع مخصوصی هستند که ۴۰ لیتر ادبلو در آن جای می گیرد.

وی افزود: اضافه کردن ادبلو سبب می شود تا در هر ۱۰۰ کیلومتر، اتوبوس تنها ۲ و نیم لیتر گازوئیل بسوزاند ضمن اینکه باعث می شود تا موتور اتوبوس با سوخت یورو ۳ نیز سازگاری بیابد.

این کارشناس مسئول در پاسخ به این پرسش که آیا گارانتی بودن یا نبودن عیوب فنی اتوبوس ارتباطی با افزودن ادبلو دارد یا خیر؟ گفت: باید هر بار وجود عیوب و نقص فنی در موتور جداگانه بررسی شود که آیا این عیب مشمول گارانتی هست یا نه و ارتباطی به داشتن ادبلو دارد یا ندارد. البته ما معمولا عیوب اتوبوس ها را در زیرمجموعه گارانتی آنها قرار می دهیم.

ادبلو چیست؟

ادبلو (Adblue) نوعی مایع حلّال و کاتالیزور در موتورهای دیزل است که میزان گازهای سمی اکسید نیتروژن را کاهش می دهد. این افزونه شیمیایی سبب می شود تا احتراق کامل در موتورهای دیزل ایجاد شود. همچنین ادبلو سبب می شود تا گازهای خطرناکی که در اثر احتراق ناقص از اگزوز خارج می شود، پیش از خروج از اگزوز به آب و نیتروژن تجزیه شده و به صورت بی خطر از اگزوز خارج شوند. مصرف ادبلو به دلیل بالا بودن عمر ناوگان دیزلی جاده ای ایران و همچنین مصرف بالای سوخت آنها، بالاست. طبق گزارش ها میانگین مصرف سوخت در خودروهای دیزلی موجود در جاده های ایران به طور میانگین در هر ۱۰۰ کیلومتر ۳۰ لیتر گازوئیل است که بین ۱ و نیم تا ۴ و نیم لیتر هم ادبلو مصرف می کنند.