آغاز فصل جدید همکاری های نفتی ایران و ایتالیا

سفر رسمی دو روزه «متئو رنتزی» نخست وزیر ایتالیا به دعوت رئیس جمهوری کشورمان به تهران از فردا(سه شنبه، ٢۴ فروردین) آغاز می شود؛ هیاتی ٢۵٠ نفره نخست وزیر ایتالیا را در این سفر همراهی می کنند که در بین آنها شماری از نمایندگان شرکت های فعال در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی این کشور نیز حضور دارند.
شرکت هایی ایتالیایی از سال های گذشته در طرح های نفتی ایران حضور داشته اند که از مهمترین آنها می توان به توسعه فازهای چهار و پنج پارس جنوبی و توسعه میدان نفتی دارخوین اشاره کرد.
اعمال تحریم های غرب علیه ایران برای مدتی رشته همکاری های دو کشور در صنعت نفت را قطع کرد اما اجرای برجام و رفع تحریم ها، فرصتی را برای همکاری دوباره شرکت های ایرانی و ایتالیایی فراهم کرده است.
در این گزارش، به بررسی مهمترین مذاکره های نفتی که برای گسترش همکاری ها در پساتحریم انجام شده و تفاهم نامه هایی که به امضا رسیده، می پردازیم.

** پیشنهاد توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی
ایتالیایی ها برای توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی که به عنوان فاز سرگردان و بلاتکلیف پارس جنوبی نیز شناخته می شود، اعلام آمادگی کرده اند.
گفته می شود شرکت «انی» ایتالیا که پیش از این در پارس جنوبی، فعالیت داشته است پیشنهادی چهار میلیارد دلاری برای توسعه تنها فاز باقی‌مانده پارس جنوبی، ارایه کرده است.
بر اساس گزارش ها، شرکت انی ایتالیا، میزان سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای فاز ۱۱ را چهار میلیارد دلار و زمان اجرای پروژه و رسیدن به تولید اولیه را ۳۶ ماه اعلام کرده است. پیش از این قرار بود فاز ۱۱ پارس جنوبی توسط پیمانکاران ایرانی انجام شود که هیچکدام از آنها نهایی نشده است.
شرکت انی ایتالیا پیش از این، طرح توسعه فازهای چهارم و پنجم میدان گازی پارس جنوبی را تکمیل کرده و کارنامه خوبی از خود در پارس جنوبی برجا گذاشته است.

** خرید نفت از ایران
شرکت انی که پیش از تشدید تحریم ها، مسئولیت اجرای چند طرح بزرگ را در صنعت نفت ایران برعهده داشته است، در ماه های اخیر خواستار مشارکت دوباره با صنعت نفت ایران شده و مذاکره هایی را نیز انجام داده که از جمله آنها می توان به برنامه ریزی برای خرید نفت اشاره کرد.
بر این اساس، «کلادیو دسکالزی» مدیرعامل انی از تمایل این شرکت ایتالیایی برای از سرگیری واردات محموله های نفت خام ایران پس از لغو کامل تحریم ها خبر داده است.
وی با بیان اینکه ایتالیا تا پیش از اعمال تحریم های اتحادیه اروپا یکی از مشتریان اصلی نفت خام ایران در اروپا بوده، گفت: نفت خام ایران برای پالایشگاه های ما بسیار مطلوب است، بنابراین شرکت انی از خرید دوباره نفت خام ایران پس از لغو تحریم ها استقبال می کند.
مدیرعامل انی افزود: در شرایط کنونی نمی توانم به حجم یا نحوه قراردادهای خرید نفت خام از ایران پس از لغو تحریم ها اشاره کنم، اما تاکید می کنم که نفت خام این کشور برای پالایشگران ایتالیایی مناسب است.

** توسعه فازهای جدید میدان نفتی دارخوین
شرکت انی ایتالیا همچنین برای توسعه فاز سوم میدان نفتی دارخوین اعلام آمادگی کرده است؛ هدف از طرح توسعه فاز سوم میدان نفتی دارخوین افزایش تولید روزانه ۶۰ تا ۷۰ هزار بشکه نفت خام است؛ اجرای این پروژه حدود یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار سرمایه گذاری نیاز دارد.
این شرکت ایتالیایی تا پیش از افزایش تحریم های بین المللی، در فاز نخست و دوم طرح توسعه میدان نفتی دارخوین، واقع در ٣٠ کیلومتری شمال خرمشهر و ١٠٠ کیلومتری جنوب غربی اهواز، در قالب قراردادهای بیع متقابل مشارکت داشت اما برای پرهیز از تحریم های تجاری آمریکا مربوط به سرمایه گذاری در صنعت نفت ایران، مجبور شد فعالیت های خود در میدان نفتی دارخوین را ترک کند.
هدف از طرح توسعه میدان نفتی دارخوین که قرارداد اولیه آن در تیرماه ۱۳۸۰ با شرکت آجیپ ایتالیا(زیرمجموعه گروه انی ایتالیا) منعقد شد، در مرحله نخست دستیابی به تولید ۵۰ هزار بشکه نفت و تزریق ۷۰ میلیون فوت مکعب گاز در روز بود که تولید ۵۰ هزار بشکه ای در مرداد ۱۳۸۳ تحقق یافت.

** امضای تفاهمنامه یک میلیارد یورویی ایران و ایتالیا در بخش پتروشیمی
شرکت «تکنی مونت» ایتالیا و «هلدینگ خلیج فارس» چندی پیش تفاهمنامه ای به ارزش یک میلیارد یورو در صنعت پتروشیمی امضا کردند. اگرچه هنوز جزئیات نهایی این توافق اعلام نشده، اما تامین فاینانس و تجهیزات بخشی از این تفاهم است.

** سرمایه گذاری در پارس شمالی
گروهی از شرکت های ایتالیایی در بازدید از منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس (بوشهر) علاقه مندی خود را برای سرمایه گذاری در زیر ساخت های این منطقه به ویژه پارس شمالی را اعلام کردند.
قرار است ایتالیایی ها علاوه بر ساخت بندر در این منطقه، در طرح های صنعتی و پتروشیمی پارس شمالی نیز سرمایه گذاری کنند. نزدیکی به خلیج فارس به عنوان آب راه بین المللی و تاثیر آن در تسهیل ورود و صدور کالا، وجود مجتمع بزرگ بندری پارس،‏ اراضی مناسب و در دسترس بودن خوراک اصلی مجتمع های پتروشیمی از مهمترین مزیت های سرمایه گذاری در این منطقه به شمار می رود.
همچنین ایتالیایی ها پیشنهادهایی را نیز برای توسعه میدان های گازی واقع در منطقه پارس شمالی شامل میدان های گلشن و فردوسی مطرح کرده اند.

** امضای تفاهمنامه در بخش حفاری
شرکت ملی حفاری ایران چندی پیش تفاهمنامه ای با شرکت های زیرمجموعه اِنی(ENI) ایتالیا امضا کرد که قرار است پس از رفع موانع اجرایی، به امضای قرارداد نهایی منجر شود.
این تفاهمنامه به حفاری چاه های نفتی و گازی در داخل کشور محدود نمی شود، بلکه قرار است در پروژه های حفاری سایر کشورهای منطقه نیز با یکدیگر همکاری داشته باشند.

** همکاری در ساخت تجهیزات صنعت نفت
شرکت های ایتالیایی مذاکره هایی را نیز برای ساخت تجهیزات صنعت نفت به صورت مشترک با سازندگان ایرانی انجام داده اند که البته هنوز نهایی نشده اند.
قرار است تجهیزات مشترک ساخته شده علاوه بر تامین نیاز داخل به بازارهای منطقه نیز صادر شود.

** همکاری در بخش پالایشگاهی و ساخت خطوط انتقال نفت و گاز
مدیرعامل شرکت پیمانکار نفتی «سایپم» در حاشیه نشستی درباره انرژی میان ایتالیا و نروژ گفت: این شرکت در سفر رسمی متئو رنتزی نخست وزیر ایتالیا به تهران، تفاهمنامه ای جدید با طرف ایرانی امضا خواهد کرد.
«استفانو مائو» مدیرعامل سایپم افزود: در ایران فرصت های زیادی در زمینه نفت و خدمات، از فراساحل تا استخراج و حفاری وجود دارد که البته باید ابتدا آنها را شناسایی و سپس از توان خود استفاده کنیم.
شرکت نفت انی، مالک ۴۳ درصد از سهام شرکت سایپم (Saipem) است که در پروژه‌های بزرگ خطوط لوله، مشارکت دارد و خطوط لوله نفت و گاز زیادی طراحی و ساخته کرده ‌است.
از مجموع این پروژه‌ها، می ‌توان به خطوط لوله بلو استریم، گرین استریم، نورد استریم و ساوت استریم اشاره کرد.
شرکت سایپم در بهمن ماه گذشته در جریان سفر رئیس جمهوری ایران به ایتالیا، یک تفاهمنامه برای همکاری در پروژه های بزرگ نفت و گاز در کشورمان امضا کرد.
این شرکت ایتالیایی اعلام کرده است که این توافق را با شرکت توسعه نفت و گاز پارسیان، در رابطه با نوسازی و ارتقای پالایشگاه های پارس شیراز و تبریز امضا کرده است.