وضعیت ایران در گزارش رقابت پذیری جهانی سال ۲۰۱۷-۲۰۱۸ مجمع جهانی اقتصاد

در آخرین گزارش رقابت­ پذیری جهانی که با استفاده از اطلاعات سال ۲۰۱۷ میلادی و با هدف ارائه برنامه اصلاحات کشورها در سال ۲۰۱۸ منتشر شده، ایران رتبه ۶۹ را در میان ۱۳۷ کشور مورد بررسی کسب کرده که در مقایسه با سال گذشته ۷ رتبه صعود داشته است.

به گزارش ایدرونیوز ، در آخرین گزارش رقابت­ پذیری جهانی که با استفاده از اطلاعات سال ۲۰۱۷ میلادی و با هدف ارائه برنامه اصلاحات کشورها در سال ۲۰۱۸ منتشر شده، ایران رتبه ۶۹ را در میان ۱۳۷ کشور مورد بررسی کسب کرده که در مقایسه با سال گذشته ۷ رتبه صعود داشته است. اما در میان ۲۰ کشور سند چشم­انداز که در گزارش رقابت­پذیری ارزیابی می­شوند، همچنان مانند سال گذشته در جایگاه سیزدهم قرار دارد.

در گزارش امسال، سوئیس همچنان رتبه نخست رقابت­ پذیری جهانی را حفظ کرده و آمریکا از رتبه سوم سال گذشته به رتبه دوم ارتقاء یافته است. کشورهای سنگاپور، هلند،‌ آلمان،‌ هنگ­کنگ،‌ سوئد،‌ بریتانیا، ژاپن و فنلاند به ترتیب جایگاه سوم تا دهم را به خود اختصاص داده اند.

اهم مطالب این گزارش درخصوص وضعیت ایران به شرح ذیل می­باشد:

• در گزارش امسال روند رو به تنزل رتبه ایران در سال­های اخیر متوقف شده و کشور به وضعیت سال­های قبل از آغاز به کار دولت یازدهم بازگشته است.
• نمودار۱، امتیاز ایران را در ۱۲ رکن رقابت ­پذیری نشان می­دهد. طبق این نمودار،‌ بهترین امتیاز ایران در رکن بهداشت و آموزش ابتدایی و کمترین امتیاز در رکن پیشرفته بودن بازارهای مالی است.

• مقایسه رتبه امسال ایران در شاخص رقابت­پذیری جهانی (GCI) با ۵ سال گذشته نشان می­دهد که این رتبه، هم به لحاظ عددی و هم دامنه، جهش قابل توجهی داشته و در جایگاه بهتری قرار گرفته است. امتیاز رقابت­پذیری کشورها که در گزارش مجمع جهانی اقتصاد (WEF) بین ۱ تا ۷ تعیین می­شود،‌ برای ایران ۲۷/۴ محاسبه گردیده که بالاترین امتیاز از سال ۲۰۱۰ تاکنون است.
• رتبه ایران در ارکان (۱) نهادها،‌ (۲) ثبات اقتصاد کلان و (۳) نوآوری بیشترین نوسان را طی ۷ سال گذشته تجربه کرده است. مقایسه گزارش سال­های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۸ نشان­دهنده آن است که رتبه ایران در این سه رکن و نیز ارکان (۴) کارایی بازار کالا، (۵) آمادگی تکنولوژیک و (۶)‌ پیشرفته بودن بنگاه­های تجاری، در سال ۲۰۱۸ تقریباً به وضعیت سال ۲۰۱۲ بازگشته است.
• کشور در ارکان «اندازه بازار» و «بهداشت و آموزش ابتدایی» همواره جایگاه خوبی داشته و در ارکان «زیرساخت­ها» و «آموزش عالی و حرفه­ای» روند روبه رشد مستمر و آرامی را طی می­کند.
• همانند سال­های گذشته، در گزارش امسال نیز رتبه ایران در ارکان «کارایی بازار نیروی کار» و «پیشرفته بودن بازارهای مالی« بدترین وضعیت را داشته و تغییرات اندکی طی ۷ سال گذشته در این دو رکن پراهمیت برای توسعه اقتصادی کشور مشاهده می­شود.
• بر اساس این گزارش، «دسترسی به منابع مالی» با اختلاف قابل توجه به سایر گزینه‌ها مهم‌ترین مانع پیش روی کسب و کار در ایران از نگاه فعالان اقتصادی است.

• مؤلفه ­های تشکیل­دهنده دو رکن «کارآیی بازار نیروی کار» و «پیشرفته بودن بازارهای مالی» کمترین بهبود را در گزارش سال ۲۰۱۸ نسبت به سال ۲۰۱۷ از خود نشان داده و تغییرات محدودتر در دو رکن مذکور نشان­دهنده مشکلات ساختاری بلندمدت در بازارهای مالی و بازار کار ایران است.
• در تعیین رتبه کارایی بازار نیروی کار، مؤلفه­هایی چون فرار مغزها، ظرفیت کشور در جذب نیروی کار نخبه،‌ وجود ارتباط بین دستمزد و بهره­وری مورد توجه قرار گرفته است.

جمع­ بندی:

مجمع جهانی اقتصاد سطح رقابت‌پذیری کشورها را منعکس‌کننده توان آنها در تأمین و افزایش رفاه برای اتباع خود می‌داند. بر این اساس رقابت‌پذیری بر اساس رفاه اقتصادی کشورها تعریف می‌شود و رفاه اقتصادی متناسب با سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی انجام شده در کشورها افزایش می‌یابد؛ بنابراین هر عاملی که باعث شود سرمایه‌گذاری جدید انجام نشود (مثل تحریم‌ها) یک مانع رقابت‌پذیری محسوب می‌شود؛ برای مثال کاهش هزینه‌های مبادلاتی کشور از حیث عدد و رقم باعث (۱) افزایش واردات کالاهای سرمایه‌ای، (۲) افزایش سرمایه‌گذاری خارجی در زمینه‌های مختلف و در نهایت (۳) سبب بهبود رفاه خانوار ایرانی می‌شود. می‌توان این‌گونه عنوان کرد که صعود ۷ رتبه‌ای جایگاه ایران در گزارش رقابت‌پذیری بیانگر برداشت و ادراک شخصی مدیران و فعالان اقتصادی از محیط اقتصادی و فضای کسب و کار است. بر اساس همین ادراک است که مدیران نسبت به سرمایه‌گذاری و توسعه فعالیت‌های اقتصادی خود اقدام می‌کنند.

تهیه شده در مدیریت امور بین الملل ایدرو