رفوی شتابزده نظام بانکی!
به گزارش پایگاه خبری توسعه اقتصادی، در ادامه تصویب شتابزده برخی قوانین و مصوبات که بار زیادی روی دوش دولت می گذارد، در فرصت کم باقیمانده تا پایان مجلس نهم، کمیسیون اقتصادی مجلس به دنبال تصویب طرح عملیات بانکی بدون رباست.
این اتفاق در حالی رخ می دهد که حتی جلسات این کمیسیون هم به طور مرتب و با انتظام خاصی برگزار نمی شود. با وجود اهمیت زیادی که مسائل مرتبط با نظام بانکداری کشور دارد، شتابزدگی در تصویب این طرح می تواند عواقب غیرقابل جبرانی را به همراه داشته باشد. این در حالی است که رسیدگی و حتی اصلاح نظام بانکداری ایران نیازمند اقدامات کارشناسی است و باید با دقت نظر بیشتری انجام شود.
تفویض اختیارات
روز گذشته، نمایندگان مجلس در اقدامی عجیب، اختیارات صحن علنی را به کمیسیون اقتصادی واگذار کردند تا این کمیسیون به رغم نظر مخالفان، طرح عملیات بانکی بدون ربا را مورد بررسی – و در واقع تصویب شتابزده – قرار دهد. این طرح که به اصل ۸۵ مشهور شده است، در حالی از سوی نمایندگان مخالف دولت ارائه شده است که عمر چندانی از مجلس نهم باقی نمانده است. اصلاح ساختار بانکی کشور موضوعی است که به طور عمده، مورد تاکید اغلب اقتصاددانان، فعالان اقتصادی و حتی مسئولان دولتی و نظام بانکی کشور قرار دارد، اما این تاکید قاعدتا به این معنا نیست که طرحی شتابزده و بی قواره به نظام بانکی کشور الصاق شود که در این حالت، نه تنها از انبوه معضلات در این حوزه نمی کاهد، بلکه مشکلات بیشماری را نیز بر آن می افزاید. با این همه، به نظر می رسد، ارائه کنندگان طرح اصرار دارند به رغم زمان محدود، حرف خود را به کرسی بنشانند. تفویض اختیارات صحن علنی به کمیسیون اقتصادی از سوی نمایندگان ارائه دهنده طرح، در حالی که این کمیسیون جلسات منظمی هم برگزار نمی کند باعث شد تا صدای اعتراض سایر نمایندگان مجلس بلند شود. مهرداد بائوج لاهوتی نخستین مخالف اصل هشتادوپنجی شدن این طرح بود که گفت: «این طرح یک بار دیگر در مجلس مطرح شد و دولت به جهت نگرانی و اهمیتی که وجود داشت درخواست کرد که آن را مسکوت بگذاریم تا خود دولت لایحه بدهد.» این سخنان لاهوتی از سوی رئیس کمیته بازنگری قانون بانکداری بدون ربا مجلس نیز تایید شد. محمدحسین حسین زاده بحرینی که در برنامه پایش شبکه یک سیما حضور داشت گفت:« طیب نیا در دولت هم اعلام کرد که این لایحه باید در وزارت اقتصاد بررسی شود، چون لایحه را باید رئیس جمهور و وزیر امضا کنند و آن لایحه به وزارت اقتصاد رفته و هنوز هم به دولت برنگشته است.» با این وجود مشخص نیست چرا نمایندگان مجلس منتظر تدارک طرح مذکور در قالب یک لایحه از سوی دولت نمانده و خود راسا اقدام به ارائه طرح نموده اند. البته رئیس کمیته بازنگری در پاسخ به این سوال هم چنین اظهار داشت:« تمام مدتی که معطل شدیم یا لااقل بخشی از آن را به دنبال این بودیم که کار مشترک انجام بدهیم.»
این طرح شتاب زده است
ایسنا روز گذشته گزارش داد: « در جلسه علنی روز دوشنبه مجلس، نمایندگان با بررسی طرح عملیات بانکی بدون ربا در کمیسیون اقتصادی موافقت کردند. بر این اساس اختیارات صحن علنی به کمیسیون اقتصادی واگذار می‌شود. این در حالی است که مخالفان این طرح تاکید داشتند با توجه به برگزاری جلسات نامنظم کمیسیون چنین طرحی نمی‌تواند به صورت کارشناسانه بررسی شود.» مهرداد لاهوتی از نکته ای سخن می گوید که در صورت نادیده گرفته شدن، می تواند عواقب خطیری به دنبال داشته باشد. این نماینده مجلس گفت:« ما به چه قیمتی می‌خواهیم بحث به این مهمی را به کمیسیون بدهیم؟ فقط دو هفته تا پایان کار مجلس نهم باقی مانده و کمیسیون‌ها معمولا به حدنصاب نمی‌رسند. معنی آن این است که چیزی که تهیه کرده‌ایم تنها با نظر چند نفر به عنوان مصوبه ارائه می‌شود. من اعتقاد دارم که در این مدت کمیسیون هم تشکیل نمی‌شود. طبق قانون دوسوم اعضای کمیسیون باید حاضر باشند و دوسوم آنها نیز باید رای مثبت بدهند.» شتابزدگی برای تصویب طرح مذکور مورد انتقاد نماینده کبودرآهنگ نیز قرار دارد. محمدعلی پورمختار با بیان اینکه قانون بانکداری، یک قانون مادر است و همه جامعه باآن درگیر است، گفت:« ممکن است مردم از نظام بانک‌ها ناراضی باشند ولی این طرح به معنای حل مشکل نظام بانکی نیست. اهمیت این طرح، ضرورت بررسی مستقیم آن در صحن علنی مجلس را ایجاب می‌کند. همه نمایندگان و بانک مرکزی باید در این طرح نقش داشته باشند.» وی ضمن اشاره به تفویض اختیارت مجلس به کمسیون اقتصادی گلایه کرد:«می‌خواهیم اختیارات مجلس را به ۱۳، ۱۴ نفر بدهیم! ما نباید نظام بانکی کشور را نادیده بگیریم.»
مخالفت دولت، بانک مرکزی و مجلس دهم
همزمان تلاش برای تصویب طرح عملیات بانکی بدون ربا اقدامی است که از سوی رئیس بانک مرکزی مورد انتقاد قرار گرفته است. ولی ا… سیف در نامه ای به علی لاریجانی، خواستار مسکوت گذاشتن این طرح به دلیل زمان اندک رسیدگی به آن شده است. اقتصاد نیوز در این ارتباط نوشت:« رئیس کل بانک مرکزی با ارسال نامه‌ای به رئیس مجلس، خواستار توقف طرح بانکداری بدون ربا شده است.» بهروز بنیادی، نماینده راهیافته به مجلس دهم، با رسانه ای کردن این خبر، اظهار داشت:« دولت و بانک مرکزی این طرح را قبول ندارند و احتمالا مسکوت خواهد ماند؛ چون ایرادهای زیادی برآن وارد است.» وی با تاکید بر اینکه نباید به بهانه کاستی‌ها، طرحی به نظام بانکی تحمیل شود که بر مشکلات فعلی بیفزاید، اظهار داشت:« طرح نمایندگان مجلس نهم، باعث تعمیق ناکارآمدی سیاستگذار پولی و در نهایت، سردرگمی بیشتر نظام بانکی می‌شود و در شرایطی که بانک‌های ما با مشکلات زیادی مواجهند، این طرح نمی‌تواند تضمین کند که از مشکلات موجود کاسته خواهد شد.»
