پرونده‌های خاک خورده صادرات گاز ایران

بیش از پنج دهه از تاسیس شرکت ملی گاز که با هدف جمع‌آوری گازهای همراه راه‌اندازی شد، می‌گذرد. شرکتی که در سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۸ به شکوفایی رسید و نقش آن هر روز بیش‌ از گذشته در زندگی مردم پررنگ می‌شود؛ به طوری‌که اکنون روزانه ۸۰۰ میلیون مترمکعب گاز در ایران فراورش می‌شود که معادل تولید روزانه پنج میلیون بشکه نفت خام است؛ درحالی که میزان تولید نفت در ایران تاکنون به پنج میلیون بشکه نرسیده است.

به گزارش آرمان اقتصادی، شرکت ملی گاز ایران در سال ۱۳۴۴ تأسیس شد و پنج سال بعد از تاسیس، تولیداتش آغاز شد. فلسفه شکل‌گیری این شرکت جمع‌آوری گازهای همراه بود و نخستین خط انتقال گاز از بیدبلند تا آستارا احداث شد که ضمن گازرسانی به هشت شهر واقع شده در مسیر خود، بخش عمده گاز را به شوروی سابق صادر کند که این روند تا سال ۱۳۵۸ ادامه داشت.

تولید روزانه گاز در سال ۱۳۴۹، تنها ۷ میلیون مترمکعب بوده است که این رقم در سال ۱۳۵۹ به ۳۹ میلیون مترمکعب در روز رسید، اما پس از انقلاب اسلامی، صادرات گاز به شوروی سابق متوقف و گاز به‌عنوان جایگزین نفت انتخاب شد؛ با این حال در ۱۰ سال نخست پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به دلیل وقوع جنگ تحمیلی، هم‌چنان رقم تولید گاز در مرز ۳۵ میلیون مترمکعب باقی مانده بود.

اما از سال ۱۳۶۸، تحولات زیادی در شرکت ملی گاز شکل گرفت، زیرا مخازن گازی بیش‌تری شناخته شد و تولیدات پالایشگاه‌های داخلی مانند خانگیران و سرخون و قشم بیش‌تر شد. با این حال ارقام باز هم تفاوت چندانی نداشت، تا جایی‌که میزان تولید تنها به حدود ۸۰ میلیون مترمکعب در روز رسید. البته نگاه به گاز در سال‌های پس از اتمام جنگ تغییر کرد و به عنوان منبع انرژی داخلی انتخاب شد زیرا رفاه و حفظ محیط زیست را به همراه داشت و درنهایت با وارد مدار شدن فازهای پارس جنوبی، روند تولید گاز شتاب بیش‌تری گرفت.

آخرین آمار بهره‌مندی جمعیت ایران از گاز طبیعی

 گازرسانی به شهرها و روستاهای ایران که از جمله سیاست‌های کلان نظام جمهوری اسلامی ایران در جهت محرومیت‌زدایی و تحقق عدالت اجتماعی به شمار می‌آید، چند سالی می‌شود که طور جدی‌تر از قبل در حال پیگیری است. آنگونه که آمارها از اقدامات پنج ساله دولت‌های یازدهم و دوازدهم روایت می‌کند، طی سال‌های ۱۳۹۲ تا پایان سال ۱۳۹۶، به بیش از ۱۱۵۰۰ روستا با نزدیک یک میلیون و ۴۰۰ هزار خانوار و هم‌چنین ۱۰۷ شهر با بیش از ۳ میلیون و ۱۶۰ هزار خانوار شهری گازرسانی شد.

این در حالی است که پوشش شبکه گازرسانی در ابتدای سال ۱۳۹۲ در جمعیت شهری و روستایی، به ترتیب ۹۵ درصد و ۵۵ درصد بوده است. در این راستا، طبق آخرین آمار، ۱۱۳۹ شهر مطابق ۹۷ درصد جمعیت شهری و حدود ۲۷ هزار روستا مطابق ۸۲ درصد جمعیت روستایی از نعمت گاز طبیعی برخوردار شده‌اند. ۵۰۰۰ روستا نیز برای گازرسانی در دست اقدام هستند.

به‌طور کلی، ۴۵ هزار روستا قابلیت گازرسانی دارند که از این تعداد ۲۷ هزار و ۳۴۵ روستا گازرسانی شده است. دولت دوازدهم طبق قولی که به رئیس جمهور داده، موظف است روزانه ۱۰ روستا را گازرسانی کند. البته گازرسانی به روستاهای بالای ۲۰ خانوار اولویت دارند، اما تا سال ۱۴۰۰، همه روستاها گازدار خواهند شد، البته روند قانون‌گذاری و اختصاص بودجه می‌تواند در تغییر این روند و تعداد روستاها تأثیرگذار باشد.

پرونده‌های خاک خورده صادرات گاز ایران

همواره بین ایران و روسیه، درباره این‌که کدام یک دارای بیش‌ترین منابع گازی هستند، شبهه وجود داشته است. این موضوع براساس منابع کشف شده، تعیین می‌شود، به همین دلیل گاهی ایران در رتبه نخست ایستاده و گاهی روسیه. ایستادن ایران با دارا بودن ذخیره اثبات شده ۳۴ تریلیون متر مکعب در صدر لیست دارندگان ذخایر گازی جهان، ناخودآگاه این توقع را ایجاد می‌کند که این کشور سهم عمده‌ای در بازارهای جهانی گاز داشته باشد، توقعی که به گفته تحلیلگران، نه تنها به وقوع نپیوسته بلکه کمی دور از انتظار هم به نظر می‌رسد.

بالا بودن میزان ذخایر گازی در ایران، از یک سو و موقعیت استراتژیکش در کنار همسایه‌هایی که به گاز نیاز دارند، باعث شده طبق تکلیف سند چشم‌انداز ۲۰ ساله کشور، ایران در افق ۱۴۰۴ سهمی معادل هشت تا ۱۰ درصد از تجارت جهانی گاز را به خود اختصاص دهد. این درحالی است که سهم فعلی ایران، فقط حدود دو درصد است.

سهم دو درصدی ایران از تجارت جهانی گاز، در حالی است که ایران همواره در سال‌های اخیر سعی کرده با مذاکره با کشورهای مختلف مخصوصا کشورهای همسایه میزان صادرات گاز خود را افزایش دهد که این موضوع، سرآغاز  بسیاری از مذاکرات  دهه‌های قبل است؛ مذاکراتی که بیش از نیمی از آن‌ها، بی‌نتیجه بوده و اجرایی نشده است.

البته حمیدرضا عراقی – مدیرعامل سابق شرکت ملی گاز ایران – در آخرین نشست خبری خود به انتقادهایی مبنی بر اینکه جایگاه ایران در بازارهای جهانی گاز شایسته نیست، به سوال ایسنا پاسخ داد: این‌که ایران در تجارت جهانی گاز نقش کمی دارد، نشانه عقب‌ماندگی نیست. مصرف داخلی قطر که در میدان پارس جنوبی با ایران مشترک است، بسیار کم بوده، درحالی که مصرف گاز در ایران بسیار بالاست. امکان صادرات گاز با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران وجود دارد اما در ایران هرچقدر گاز تولید می‌شود، داخل کشور مصرف می‌شود. شرکت گاز طبق برنامه ششم توسعه، وظیفه دارد ٢٠٠میلیون مترمکعب گاز صادر کند اما این امکان با این روند مصرف وجود ندارد.

در این راستا، یکی از قدیمی‌ترین مذاکرات ایران برای صادرات گاز، مذاکره با امارات متحده عربی بود که از سال ۱۳۷۶ آغاز و درنهایت این مذاکرات به امضای قرارداد کرسنت در سال ۱۳۸۱ منجر شد. طبق این قرارداد با ساخت خط لوله‌ای از میدان سلمان به امارات مقرر شد گازهای همراه میدان نفتی سلمان از مخزن مشترک با ابوظبی به میزان ۵۰۰ میلیون فوت مکعب در روز صادر شود که این قرارداد اجرایی نشد.

البته ایران، سال گذشته بعد از گذشت حدود ۱۵ سال آمادگی خود را برای احیای این قرارداد اعلام کرد و بیژن زنگنه – وزیر نفت – در یکی از اظهارنظرهای خود در تابستان سال گذشته، از اعلام رسمی ایران به شرکت کرسنت پترولیوم، برای از سرگیری مجدد صادرات خبر داد. البته این پرونده مسکوت مانده و اطلاعات جدیدی از مذاکرات اعلام نشده است.

پرونده دیگر، مذاکره با کشور کویت بوده که از سال ۱۳۸۱ آغاز شد. در این راستا، دو تفاهم‌نامه تا ۹ آذرماه سال ۱۳۸۲، امضاء شد که طبق آن باید از سال ۲۰۰۵ سالانه حداقل سه میلیارد مترمکعب گاز به کویت صادر می‌شد. این تفاهم‌نامه تاکنون اجرایی نشده است.

 البته عراقی در اواسط زمستان، سال ۱۳۹۶ در در آخرین نشست خبری خود دلیل تعویق صادرات گاز به کویت را مسائل سیاسی دانست و توضیح داد: ایران و کویت، برای صادرات گاز از ایران به کویت در چند سال گذشته مذاکرات خوبی داشته‌اند. کویت به گاز ایران نیاز دارد اما زمانی که مذاکرات به خوبی پیش می‌رفت، یک نفر از دیوار سفارت عربستان سعودی بالا رفت و پل ارتباطی قطع شد. هر وقت مسائل سیاسی حل شد، می‌توانیم گاز صادر کنیم.

دو سال بعد از آغاز مذاکرات با کویت برای صادرات گاز، توافق‌نامه صادرات گاز از ایران به عمان در ۲۵ اسفندماه سال ۱۳۸۳ امضاء شد. طبق این قرارداد ۲۵ ساله صادرات گاز به عمان باید تا سال ۲۰۰۸ با ۳۰ میلیون مترمکعب آغاز و در سال ۲۰۱۲ به ۷۰ میلیون مترمکعب می‌رسید، اما این قرارداد نیز تاکنون اجرا نشده است.

این در حالی است که طبق گفته مسئولان، قرار بود صادرات گاز به عمان، از سال ۱۳۹۷ و با ۱۰ میلیون مترمکعب در روز آغاز شود، ادعایی که علی کاردر – مدیرعامل سابق شرکت ملی نفت ایران – آن را تقریبا غیرممکن دانست.

یکی دیگر از مذاکرات گازی ایران با بحرین بود که از سال ۱۳۸۶ آغاز شد. بحرین خواستار خرید روزانه یک میلیارد مترمکعب گاز از ایران بود، اما این مذاکرات تاکنون به نتیجه نرسیده است.

صادرات گاز به پاکستان و پس از آن به هند نیز تحت عنوان خط لوله صلح سال‌هاست که میان ایران و پاکستان مطرح شده است. ایران با این هدف، خط هفتم سراسری را با قطر ۵۶ اینچ از عسلویه به سوی سیستان و بلوچستان کشید. اگرچه گازرسانی به مناطق جنوب و جنوب شرق کشور از این خط انجام می‌شود، اما هدف اصلی صادرات گاز به پاکستان بود. با این وجود، هنوز این موضوع به مرحله اجرا در نیامده است. البته ایران برای این پروژه، بارها اعلام آمادگی کرده است و طرف پاکستانی پای تعهدات خود نایستاده است.

در این راستا، حسن منتظر تربتی – مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران – در نخستین نشست خبری خود در این مورد گفت: زیرساخت‌ها برای صادرات گاز به پاکستان مهیاست و ما آماده انتقال گاز به این کشوریم؛ پاکستان باید در این باره تصمیم بگیرد. ایران فعلا برنامه‌ای‌ برای مشارکت در فراهم کردن زیرساخت‌ها در بخش پاکستانی خط لوله آی‌پی ندارد و امیدواریم بخش خصوصی پاکستان در این حوزه سرمایه‌گذاری کند.

ایران در گازدهی به اروپا از قافله جا ماند

از سوی دیگر، ذخایر اندک نفت و گاز اتحادیه اروپا، در کنار مصرف بالای این اتحادیه، پارادوکسی را ایجاد کرده که باعث وابستگی روزافزون اتحادیه اروپا به کشورهای دارنده نفت و گاز شده، اما باید گفت جای ایران به‌عنوان بزرگ‌ترین دارنده گاز جهان در لیست تامین‌کنندگان گاز اروپا، بسیار خالی است .با این‌که جهان به سمت انرژی‌های نو در حرکت است و شاهد کمرنگ شدن نقش انرژی‌های تجدیدناپذیر از جمله نفت و گاز در آینده خواهیم بود اما پیش‌بینی‌ها حاکی است تا ۵۰ سال آتی، نفت و گاز هم‌چنان سهم عمده‌ای از تامین انرژی جهان و اروپا را ایفا خواهند کرد.

در سال ۲۰۱۱ مصرف انرژی اولیه در کشورهای عضو اتحادیه اروپا در مجموع ۱۶۹۱ میلیون تن معادل نفت خام بوده که برابر با ۱۳.۸ درصد انرژی اولیه مصرفی جهان در همان سال است. نفت خام با ۳۸ درصد و گاز طبیعی با ۲۴ درصد بیشترین سهم را در تامین انرژی مصرفی این اتحادیه داشته است. این در حالی است که سهم کشورهای عضو اتحادیه اروپا از کل ذخایر نفت خام و گاز طبیعی جهان به ترتیب ۱.۸ و ۴.۶ درصد در سال ۱۹۸۰ به ۰.۴ و ۰.۹ درصد در سال ۲۰۱۱ کاهش یافته است.

نگاهی به تولید نفت خام و گاز طبیعی این کشورها، در دهه گذشته نیز نشان‌دهنده کاهش قابل توجه تولید این حامل‌های انرژی است به طوری که تولید نفت خام و گاز طبیعی به ترتیب ۳۶۸۴ هزار بشکه در روز و ۲۲۷ میلیارد مترمکعب در سال ۱۹۹۹ به ۱۶۹۲ هزار بشکه در روز و ۱۵۵ میلیارد مترمکعب در سال ۲۰۱۱ کاهش یافته است. در حالی که در همین سال، کشورهای عضو اتحادیه اروپا ۱۳ میلیون و ۴۸۰ هزار بشکه در روز نفت خام و ۴۴۸ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی مصرف کردند. براساس پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی، تولید گاز طبیعی اروپا از ۱۷۵ میلیارد مترمکعب در سال ۲۰۱۰ به ۱۱۲ میلیارد متر مکعب در سال ۲۰۳۰ کااهش خواهد یافت.

در مقابل تقاضای گاز طبیعی اروپا از ۴۹۷ میلیارد مترمکعب در سال ۲۰۱۰ به ۵۹۱ میلیارد مترمکعب در سال ۲۰۳۰ افزایش خواهد یافت. با توجه به پیش‌بینی روند تولید و تقاضای گاز طبیعی اروپا براورد می‌شود که وابستگی اتحادیه اروپا به گاز وارداتی از رشد قابل توجهی برخوردار بوده و از ۶۵ درصد در سال ۲۰۱۰ به ۸۱ درصد در سال ۲۰۳۰ افزایش یابد. همچنین در سال ۲۰۱۲، بیش از ۵۳ درصد از مصرف انرژی اتحادیه اروپا از محل واردات تامین شد.این اتحادیه ۸۸ درصد از نیاز نفت خام، ۶۶ درصد از مصرف گاز طبیعی، ۴۲ درصد از سوخت خود، کمتر از چهار درصد از انرژی تجدیدپذیر و ۹۵ درصد از اورانیوم مورد نیاز خود را وارد می کند.

بر این اساس، سال‌های سال است که روسیه بزرگترین تامین کننده گاز اروپا (از طریق خط لوله) به شمار می‌رود. تامین کننده‌ای که انحصار آن چندان به مذاق اروپایی‌ها خوش نیامده و برخی جریانات سیاسی باعث شده اروپا به فکر متنوع کردن منابع تامین گاز خود باشد. براساس آماری که در سال ۲۰۱۱ منتشر شده، بیش‌ترین واردات گاز طبیعی اتحادیه اروپا، از کشورهای روسیه (۳۲ درصد)، نروژ (۲۸ درصد) و الجزایر (۱۴ درصد) بوده است.

نخستین جایگزین روسیه در تامین گاز اروپا، آمریکا ست که در تلاش است تا به یک صادرکننده بزرگ نفت و گاز در جهان تبدیل شود. گازرسانی آمریکا به اروپا از طریق کشتی و LNG خواهد بود، به همین دلیل برخی کشورهای اروپایی درحال آماده‌سازی زیرساخت های لازم و بهینه‌سازی پایانه‌های خود برای این کشتی‌ها هستند.

به نظر می‌رسد ایران در پازل کاهش تولید گاز طبیعی در اروپا و افزایش نیاز این قاره به گاز طبیعی، جایگاهی ندارد و با این‌که زمزمه‌های صادرات گاز از ایران به اروپا همواره به گوش می‌رسید و  صادرات گاز ایران به اروپا از مهم‌ترین محورهای مذاکره بین ایران و هیات‌هایی بود که پس از توافق ایران و گروه ۱+۵ به تهران سفر کردند، ایران رسما از قافله گاز دادن به اروپا جا مانده است.

گفته می‌شود صادرات گاز به اروپا، قدمتی نزدیک به ۴۰ سال دارد و خط سراسری انتقال گاز دوم در سال ۱۹۷۶ با هدف صادرات به اروپا کشیده شد .در دوران اصلاحات نیز مذاکراتی با انگلستان، فرانسه و آلمان صورت گرفت و مقدمات این صادرات فراهم شد اما هیچ گاه در عمل اقدامی که منجر به صادرات گاز به اروپا شود، صورت نگرفت.

ازسوی دیگر، اروپایی‌ها همواره به واردات گاز از ایران تمایل داشته‌اند. به طوری‌که محمد پارسا – نایب رییس سابق کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران – در سال ۹۴ بر تمایل اروپایی بر واردات گاز از ایران تاکید کرده و گفته بود کشورهای اروپایی به دلیل اینکه نمی خواهند فقط به گاز روسیه وابسته شوند تمایل به واردات گاز از ایران دارند. به‌طور کلی روسیه نمی‌خواهد رقیبی مثل ایران برای صادرات گاز به اروپا داشته باشد و اگر قصد داریم به اروپا گاز صادر کنیم، راحت‌ترین راه برای این کار مسیر ترکیه است.

البته وزیر نفت ایران، در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۴ که برای شرکت در کنفرانس انرژی برلین راهی آلمان شده بود، درباره صادرات گاز ایران به اروپا از طریق ترکیه و هم‌چنین آذربایجان اعلام کرده بود که اروپا همیشه جزو بازارهای صادراتی گاز ایران بوده اما بحث جدی در این زمینه صورت نگرفته است و اکنون نیز کسانی که این موضوع را مطرح می‌کنند، به دنبال “مرده خری” هستند، به عبارت دیگر باید بعد از تحریم‌ها درباره صادرات گاز به اروپا تصمیم بگیریم و اکنون اولویت ما صادرات گاز به کشورهای همسایه است.

با این حال عزیزالله رمضانی – مدیر امور بین‌الملل وقت شرکت گاز – (۱۳۹۴) با تاکید بر این‌که ایران باید به هر نحو سهمی در بازار گاز اروپا داشته باشد، گفت: اگرچه گفته می‌شود که صادرات گاز به اروپا با خط لوله مقرون به صرفه نیست اما با توجه به رقابتی بودن بازار باید در هر حال سهمی از بازار را در اروپا داشته باشیم. هم‌چنین امیرحسین زمانی‌نیا –  معاون امور بین الملل و بازرگانی وزیر نفت – در همان سال، از علاقمندی اسلواکی به خرید گاز از ایران خبر داد و گفت: صادرات گاز به اروپا به عنوان یک استراتژی، هم مدنظر ایران است و هم اروپا.

اظهار نظر مسوولان مختلف و تاکید آن ها برای صادرات گاز به اروپا، هم‌چنان به قوت خود باقی بود تا این‌که حمیدرضا عراقی، اوایل سال جاری گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این‌که امکان تحقق صادرات گاز به اروپا وجود دارد، اظهار کرد: صادرات گاز از ایران به اروپا هم از طریق LNG و هم از طریق خط امکان‌پذیر است. وی درباره آخرین اخبار و اقدامات درمورد صادرات گاز به اروپا توضیح داد: برای این منظور، شرکت‌های مختلف اروپایی به ایران آمده و مذاکراتی صورت گرفته است، اما قراردادهای گازی معمولا پنج سال طول می‌کشد که به نتیجه برسد.

همچنین زنگنه، با حضور در یک برنامه تلویزیونی، درباره صادرات گاز به اروپا اظهار کرد: صادرات گاز به اروپا با خط لوله دشوار است اما صدور گاز طبیعی مایع شده عملی‌تر است. اروپایی‌ها خواهان خرید گاز از ما هستند اما قیمت‌های بازار اروپا به دلیل گاز روسیه و ال‌ان‌جی آمریکا مطلوب نیست.

در نهایت عراقی در آخرین نشست خبری خود درباره صادرات گاز به اروپا اظهار کرد: بازار اروپا سخت‌تر از بازار همسایه‌هاست اما برای ما ارزشمندتر است .صادرات گاز به اروپا دو مشکل دارد؛ مشکل اول این است که ترکیه ترجیح می‌دهد گاز را از ایران و روسیه بخرد و خودش به اروپا صادر کند .از طرف دیگر ممکن است هزینه گازرسانی به اروپا برای ما مقرون به صرفه نباشد اما ما علاقه داریم گاز را به اروپا صادر کنیم. صادرات گاز از ایران به اروپا درحالی در پیچ و خم هزینه و عدم همکاری ترکیه گرفتار شده است که روند کاهش تولید گاز در قاره سبز و پیدا کردن منابع جدید تامین گاز طبیعی با سرعت درحال طی شدن است.

به گفته کارشناسان، جایگاه گاز ایرانی در جهان آنطور که باید نیست و این در حالی است که نفت در ایران همواره در متن و گاز در حاشیه بوده است. درحالی که ذخایر حرف دیگری می‌زنند و با این‌که ایران دارنده بیش‌ترین ذخایر گازی جهان است، اکثر ملت‌ها، ایران را با نام نفت می‌شناسند؛ حال که سیاست‌مداران جهان، مهره‌های خود را طوری چیده‌اند که نفت ایران را کیش و مات کنند، ایران می‌تواند با مهره گاز خود برنده این بازی شود.

حال در روزهایی که آمریکا باز هم با تحریم نفت ایران را هدف گرفته است و پیش‌بینی می‌شود صادرات نفت ایران تا ۸۰۰ هزار بشکه هم کاهش یابد، ایران می‌تواند با توسعه صادرات گاز جایگاه خود را در بازارهای جهانی حفظ کند؛ زیرا به گفته غلامرضا منوچهری – معاون سابق مدیرعامل شرکت ملی نفت در امور مهندسی و توسعه – صادرات گاز شامل تحریم‌های نفتی نمی‌شود زیرا صادرات به‌صورت خط لوله است و ال ان جی نیست و فرآیند آن به روابط دو کشور بستگی دارد.

مشتریان ثابت گاز ایران

در این میان، ترکیه مشتری پروپا قرص ایران بوده است و از سال ۱۳۸۱ صادرات گاز از ایران به ترکیه، گاهی به ۳۲ میلیون مترمکعب در روز، گاهی به روزانه ۲۵ میلیون مترمکعب و حتی در زمان تعمیرات به ۱۵ میلیون مترمکعب نیز رسیده است، اما به‌طور میانگین روزانه ۲۶ میلیون مترمکعب گاز به ترکیه صادر می‌شود. این قرارداد تا هشت سال آینده ادامه دارد.

عراق مشتری دیگر گاز ایران است که قرارداد آن به دو بخش بغداد و بصره تقسیم می‌شود. میانگین صادرات گاز به بغداد روزانه ۸,۵ تا ۹ میلیون مترمکعب گاز بوده و حتی تا ۱۸ میلیون متر مکعب در روز نیز رسیده است، بر اساس این قرارداد مقدار صادرات روزانه گاز به بغداد به ۱۴ میلیون مترمکعب خواهد رسید. صادرات گاز به بصره هم بیش از یک سال است که آغاز شده است.

جدیدترین موفقیت ایران در گاز

توانایی تولید مرکاپتان، جدیدترین موفقیت گازی ایران محسوب می‌شود؛ مرکاپتان یا ماده بودارکننده گاز برای مشخص کردن بوی گاز در زمان نشتی است که پیش از این بخش عمده‌ای از مرکاپتان مورد نیاز را از فرانسه وارد می‌کردیم، اما امروز پس از روسیه و فرانسه به تولیدکننده مرکاپتان تبدیل شده‌ایم و اکنون واحد تولید ماده بودارکننده گاز در عسلویه آماده بهره‌برداری شده است که در آینده نزدیک با حضور رئیس جمهوری افتتاح خواهد شد.

با توجه به زیرساخت‌ها و شبکه گسترده انتقال گاز، تفاهم‌نامه‌ای هم با سازمان فضایی کشور امضاء شده است تا زیرساخت‌های مخابراتی انتقال گاز توسعه یابد.

رویای گازدار شدن زاهدان محقق می‌شود؟

دولت در لایحه پیشنهادی بودجه برای سال ۱۳۹۸، در بند “د” تبصره یک، برنامه‌ای را برای اتمام طرح‌های نیمه‌تمام گازرسانی پیش‌بینی کرده است. در این بند آمده است که به‌منظور تسریع گازرسانی به روستاها و اتمام طرح (پروژه) های نیمه‌تمام گازرسانی به روستاها با اولویت تداوم گازرسانی به شهرها و روستاهای استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان، جنوب کرمان و خراسان جنوبی، وزارت نفت از طریق شرکت دولتی تابعه ذی‌ربط مکلف است از محل سهم ۱۴.۵ درصد شرکت ملی گاز ایران تا میزان ۱۵۰۰ میلیارد تومان اقدامات لازم را به عمل آورد.

در این راستا، مهم‌ترین هدف دولت گازرسانی به سیستان و بلوچستان است؛ به‌طوری‌که اسحاق جهانگیری، معاون اول ریاست جمهوری در نشست بررسی مشکلات سیستان و بلوچستان اعلام کرد گازرسانی به همه شهرها و نقاط استان سیستان‌ و بلوچستان به‌صورت اولویت‌بندی و به نوبت در دستور کار قرار دارد که همه شهرستان‌های این استان از نعمت گاز برخوردار شوند و قطعا هیچ منطقه‌ای از استان از برنامه گازرسانی حذف نشده است.

جهانگیری اما درباره موضوع گازرسانی به استان سیستان‌ و بلوچستان، از اهتمام دولت برای برخورداری همه شهرها و روستاهای این استان از نعمت گاز خبر داد و عنوان کرد: کارهای مهمی در این زمینه صورت گرفته و براساس گزارش وزیر نفت تاکنون برای گازرسانی به همه مناطق این استان، ۱۰۰۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری شده و سرمایه‌گذاری برای طرح‌های در دست اجرا در زمینه گازرسانی در استان نیز ۴۵۰۰ میلیارد تومان است.

وی با اشاره به اعلام مسوولان استان مبنی بر این‌که مردم توان مالی برای برخورداری از انشعاب گاز در منازل خود را ندارند، گفت: تا پیش از این، برای هر خانواده ۲ میلیون تومان تسهیلات قرض‌الحسنه در نظر گرفته شده بود که با برنامه‌ریزی بانک مرکزی این مبلغ به سقف ۵ میلیون تومان افزایش یافت و این موضوع به نظام بانکی کشور ابلاغ شده و قابل اجراست.

طبق آخرین آمار، افزون بر مصرف ۶۰۰ هزار مترمکعبی نیروگاه زاهدان، روزانه ۱۳۰ هزار مترمکعب گاز در بخش خانگی استفاده می‌شود. به گفته نماینده مردم زاهدان در مجلس، سرپرست شرکت گاز استان قول داده است تا پایان سال در ۳۵ درصد زاهدان گازرسانی شود. طبق برنامه ارائه شده از سوی دولت قرار است گازرسانی به زاهدان تا اواسط سال ۱۳۹۹ به پایان برسد. منتظرتربتی نیز در این مورد اعلام کرده بود به‌طور کلی باید ۱۳۵۰ کیلومتر شبکه داخلی احداث کنیم که تاکنون ۴۷۳ کیلومتر آن اجرا و گاز تزریق شده است و ۴۰۰ کیلومتر دیگر هم در دست اجرا قرار دارد. در این راستا دو قرارداد ۲۵۰ کیلومتری در مرحله مناقصه قرار دارد. با اجرای این پروژه همه شهر زاهدان تحت پوشش شبکه گاز قرار می‌گیرد.

انتهای پیام

خبرنگار: پونه سادات ترابی

دبیر خبر: فاطمه محمدنژاد