پس از گذشت ده سال پر فراز و نشیب، چه آینده‌ای در انتظار بیت‌کوین خواهد بود؟
بیت‌کوین که در سال ۲۰۰۹ با ارزش ناچیزی شروع به کار کرده بود، در طی یک دهه، هم یک صعود ۲۰.۰۰۰ دلاری هم یک سقوط ۱۷.۰۰۰ دلاری را تجربه کرد.
به گزارش پایگاه خبری آرمان اقتصادی و به نقل از راه پرداخت،در سال ۲۰۱۱ و پس از گذشت ۲ سال از شروع به کار بیت‌کوین، ارزش ۱۰.۰۰۰ بیت‌کوین، تنها برای خرید چند پیتزای بیرون‌بر کفاف می‌داد؛ ولی امروز، قیمت همین تعداد بیت‌کوین، به حدود ۳۸ میلیون دلار (برابر با ۳۰ میلیون پوند) رسیده است. درست است که این رقم، یک رشد بزرگ به حساب می‌آید، ولی جالب است بدانید که تنها ۱۳ ماه قبل، همین تعداد بیت‌کوین، ۱۸۰ میلیون دلار قیمت داشت. به‌جرئت می‌توان گفت که ارزهای رمزنگاری‌شده، از همان زمان پیدایش در ده سال قبل تا به امروز، در مرکز یکی از بزرگ‌ترین حباب‌های اقتصادی تاریخ قرار داشته‌اند.
این ارز رمزنگاری‌شده از زمان تولدش در سوم ژانویه‌ی سال ۲۰۰۹ تا به امروز، روزهای پر ماجرایی را از سر گذرانده است. بیت‌کوین نوعی از ارز دیجیتال است که با کمک کدهای رمزنگاری‌شده و با هدف جایگزینی به جای صنعت مالی سنتی وارد بازار شد؛ ولی تا ماه می سال ۲۰۱۰ طول کشید تا اولین خرید این ارز رمزنگاری‌شده به وقوع بپیوندد؛ در آن زمان، ۱۰.۰۰۰ بیت‌کوین با قیمت ۳۰ دلار به فروش می‌رسید.
در طی چند سال اخیر، بیت‌کوین نقش کم‌رنگ‌تری در محیط مبادلات داشته و بیشتر به دلیل رکود و رونق‌هایش معروف شده است، به‌طوری‌که برخی از افراد، بیت‌کوین را از نظر داشتن توانایی برای وارد کردن ضرر و زیان میلیون پوندی به سرمایه‌گذاران، با حباب اقتصادی گل لاله که در سال ۱۶۳۷ رخ داده است، مقایسه می‌کنند.
این ارز رمزنگاری‌شده، بیش از ۱۰۰۰ درصد رشد داشته و در بعضی از اوقات، در طول یک روز، افزایش ارزش ۲.۵۰۰ دلاری را تجربه کرده است. قیمت بیت‌کوین درست قبل از کریسمس سال ۲۰۱۷، به ۲۰.۰۰۰ دلار رسیده بود، ولی در طول سال ۲۰۱۸، یک روند نزولی را تجربه کرده و در چند روز گذشته، به ۳.۷۸۰ دلار افت کرده است. این سقوط، تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران را به مرزهای ورشکستی کشانده است.
نوریل روبینی (Nouriel Roubini)، که مشاور اقتصادی پیشین کاخ سفید و جزو معدود اقتصاددانانی بوده که سقوط مالی سال ۲۰۰۸ را پیش‌بینی کرده بود، یکی از منتقدان پر سر و صدای بیت‌کوین است. وی، بیت‌کوین را «مادر حباب‌ها» می‌خواند و ماه گذشته در پی انتشار توئیتی، اعلام کرده که بیت‌کوین و سایز ارزهای رمزنگاری‌شده مانند اتریوم و لایت‌کوین، باید در لیست «ننگین توده‌ی کود شیت‌کوین سال ۲۰۱۸» جای بگیرند.
علی‌رغم این‌که تعداد عمده‌ای از اقتصاددانان بزرگ، هشدارهای اخطارآمیزی درباره‌ی ارزهای رمزنگاری‌شده می‌دهند و صنعت مالی، بیت‌کوین را به عنوان وسیله‌ای مناسب برای کلاه‌برداری، شیادی و تروریسم معرفی می‌کنند، ولی هنوز هم عده‌ی کثیری از مردم، طرفدار دوآتشه‌ی ارزهای رمزنگاری‌شده هستند و از طریق وب‌سایت‌های خبری، وبلاگ‌ها و پادکست‌ها به فعالیت می‌پردازند.
هدف از راه‌اندازی ارزهای رمزنگاری‌شده، تنها این نبود که سرمایه‌گذاران بتوانند از این طریق، میلیون‌ها دلار سود ببرند (این جمله مربوط به زمانی می‌شود که هنوز سرمایه‌گذاران ضرر و زیان میلیون دلاری را در بازار ارزهای رمزنگاری‌شده تجربه نکرده بودند). تکنولوژی پایه‌ای این ارزها، کسب‌وکارها را به هیجان آورده بود و در روزهایی که ارزهای رمزنگاری‌شده روند روبه رشدی را تجربه می‌کردند، طرفداران آن‌ها آینده‌ای روشن و درخشان را برای خود متصور شده بودند.
یک دهه‌ی قبل، زمانی که اولین بلوک بیت‌کوین ایجاد شد، جمله‌ای بر آن نقش بسته بود: «روزنامه The Times در تاریخ ۳ ژانویه ۲۰۰۹ صدر‌اعظم [انگلستان] در آستانه‌ی اهدای کمک مالی به بانک‌ها است.»
مقصود ارسال‌کننده‌ی این پیام، که شخص یا گروهی ناشناس با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) است، شفاف بود: بیت‌کوین بدون نیاز به سیستم سنتی که قبلاً شکست خورده و دیگر قابل اعتماد نیست، به حیات خود ادامه خواهد داد.
این ایده، از مکتب اقتصادی اتریش، که تعدادی آنارشیست چپ‌گرا نیز از آن پیروی می‌کنند، نشاءت می‌گیرد. اعتقاد به آزادی فردی، یافتن راهکاری برای اجتناب از اتکا به دولت، کنار گذاشتن قدرت شرکتی و سیستم بانکی، نمونه‌هایی از اعتقادات این افراد است.
تولد ارز رمزنگاری‌شده، نمایانگر بازگشت به دوران پول خصوصی (private money) در مراحل اولیه‌ی توسعه‌ی اقتصادی غرب و بانک‌های متزلزل (wildcat bank) در قرن نوزدهم بود. در آن زمان، ایالات‌متحده به سمت غرب در حال گسترش بود و شرکت‌های راه‌آهن و ساختمان، هزاران نوع از اسکناس را رواج داده بودند.
در سال ۲۰۱۷ که موج رضایتمندی از بیت‌کوین به حد بالایی رسیده بود، خرابکاران از موقعیت استفاده کرده و اقدامات مجرمانه‌ای را انجام دادند. ICO ها نمونه‌هایی بارز از این اقدامات خرابکارانه هستند که بر طبق شواهد، در تعداد زیادی از آن‌ها پای کلاه‌برداری و تقلب نیز دیده می‌شود.
عواقب دوران پول خصوصی، نیروی حکومتی را بر آن داشت تا با هدف افزایش نیروی کنترل دولتی و محافظت از مصرف‌کنندگان در برابر شرکت‌ها و افراد، حق تولید اسکناس و ارز را به انحصار خود درآورده و سیستم بانکی مرکزی را به نظارت این فرآیند بگمارند. بیت‌کوین نیز به همین سرنوشت دچار شده و پیش‌بینی می‌شود که آینده‌ی این ارز رمزنگاری‌شده، بسیار قانون‌مندتر، دقیق‌تر و سالم‌تر از امروز باشد.
پس از هشدار اعضای پارلمان بریتانیا مبنی بر این‌که فضای حاکم بر ارزهای رمزنگاری‌شده، مشابه «غرب وحشی» است و مصرف‌کنندگان این ارزها در معرض ریسک‌های متعددی قرار دارند، دولت این کشور تصمیم گرفت تا از طریق مرجع راهبرد امور مالی انگلستان، تمامی قدرت‌های جدید پا گرفته در حوزه‌ی ارزهای رمزنگاری‌شده را از یک فیلتر اطمینان بگذراند. بانک‌های مرکزی، از جمله بانک انگلستان (Bank of England) در حال آزمایش بر روی ارزهای رمزنگاری‌شده هستند و تعدادی از کشورها نیز قصد دارند تا ارز رمزنگاری‌شده‌ی خودشان را راه‌اندازی کنند.
درست است که تعداد چشم‌گیری از سرمایه‌گذاران، میلیون‌ها پوند ضرر و زیان را در بازار بیت‌کوین تجربه کرده‌اند، ولی تکنولوژی زیربنایی این ارز رمزنگاری‌شده، یعنی بلاکچین، توجهات بسیاری را به سمت خود جلب کرده است. این تکنولوژی نوظهور، قادر است انقلابی را در روش پرداخت و انتقال اطلاعات شرکت‌ها به وجود آورد.
کیران ناگاراج (Kiran Nagaraj)، از شرکت حسابرسی کی‌ام‌پی‌جی (KPMG) می‌گوید: مدیران شرکت، هر روز بیشتر از دیروز، به دنبال یافتن موارد کاربرد ارزهای دیجیتال و تکنولوژی بلاکچین هستند. وی عنوان می‌کند: «به لطف بیت‌کوین، سطح آگاهی عمومی افزایش پیدا کرده است. بازار خرسی سال ۲۰۱۸، منجر به افزایش سطح کیفیت خدمات و محصولات در فضای کلی خواهد شد.»
بااین‌حال، هنوز هم ترس آن وجود دارد که موج خروشان سرمایه‌گذاران نهادی فعال ارزهای رمزنگاری‌شده در سال گذشته، به تدریج آرام بگیرد. جی‌پی مورگان (JP Morgan) هشدار داده که متخصصان بیشتری در حال خارج کردن سرمایه از بازار بیت‌کوین هستند. پس از راه‌اندازی بیت‌کوین فیوچرز (bitcoin futures) در بورس اختیار معامله شیکاگو (CBOE) در سال گذشته، علاقه‌مندی به تجارت کاهش یافته است.
در سال گذشته، پیش‌بینی‌هایی طوفانی در مورد ارزش آینده‌ی بیت‌کوین انجام شد. جان مک‌آفی (John McAfee)، بنیان‌گذار یک شرکت امنیت نرم‌افزار کامپیوتری است. او برآورد کرد که تا پایان سال ۲۰۲۰ میلادی، قیمت بیت‌کوین به ۵۰۰۰۰۰ دلار برسد. دوقلوهای وینکلوس (Winklevoss) که مبلغ قابل توجهی را در بیت‌کوین سرمایه‌گذاری کرده‌اند، چنین عنوان کرده‌اند که ارزش این ارز رمزنگاری‌شده، با طلا برابری خواهد کرد. این جمله بدان معناست که قیمت بیت‌کوین به ۳۲۰۰۰۰ دلار و ارزش جاری بازار کل آن به ۴ تریلیون دلار خواهد رسید.
اکنون در آغاز سال ۱۰ام تولد بیت‌کوین قرار داریم و پیش‌بینی‌هایی که برای آینده‌ی بیت‌کوین انجام می‌گیرند، معقول‌تر هستند. استفن اینس (Stephen Innes)، رئیس بخش تجارت آسیا پاسیفیک در شرکت اونادا (Oanda)، دیدگاهی به نسبت خوش‌بینانه دارد. او می‌گوید: «درست است که هنوز سطحی از ریسک وجود دارد، ولی به نظر من روند رو به رشدی را در پیش خواهیم داشت. این امکان وجود دارد که قیمت بیت‌کوین به ۵۰۰۰ یا ۶۰۰۰ دلار نیز برسد.»
کلمنت تیبالت (Clement Thibault) تحلیل‌گر ارشد اینوستینگ دات کام (Investing.com) معتقد است که در حال حاضر، از سطح اعتماد سرمایه‌گذاران کاسته شده است. وی می‌گوید: «از نظر من، تعداد بالایی از پذیرندگان زودهنگام بیت‌کوین، در سال گذشته روزهای ناامیدکننده‌ای را پشت سر گذاشتند. زمانی که برچسب حباب، شرط‌بندی و یا پرمخاطره به یک دارایی زده می‌شود، بازسازی اعتماد مردمی و بازگرداندن پیشرفت به آن دارائی، مستلزم صرف زمان زیادی خواهد بود.»
در کنار اشخاصی مانند روبینی، که عنوان می‌کنند بیت‌کوین به کلی از بین خواهد رفت، افراد دیگری مثل تونیس بروسنز (Teunis Brosens) از بانک هلندی آی‌ان‌جی (ING Group) نیز وجود دارند که معتقدند بیت‌کوین به کلی از بین نخواهد رفت، بلکه فقط از میزان شهرت و اهمیت آن کاسته خواهد شد. بروسنز می‌گوید: «سال گذشته در همین روزها بود که من طی نوشتن یادداشتی، اعلام کردم که بیت‌کوین به یکی دارائی حاشیه‌ای تبدیل خواهد شد و اکنون خوشحالم که دیدگاهم تا حد زیادی صحیح بوده است.»
