نبض‌ تپنده اقتصاد کشور/ گذرگاه‌های مسافری شاهراه صادراتی شدند

خبرگزاری مهر، گروه استانها-طیبه قدمی: مرزها شاید زمانی یک تهدید بود برای کشورها و به همین دلیل سرمایه‌گذاری چندانی در این مناطق صورت نمی‌گرفت؛ اما امروزه این رویکرد تغییر کرده و همین مرزها به فرصت‌هایی طلایی برای توسعه و رونق اقتصادی تبدیل شده‌اند.

مرزهای غربی کشور به ویژه استان کرمانشاه در زمان‌های نه چندان دور که رسیدگی چندانی به آنها نشده بود، هیچ سهمی در توسعه استان و کشور نداشتند، اما در سالهای پس از انقلاب این مرزها برای رونق تجارت مورد توجه قرار گرفتند؛ طبیعتا تبادلات تجاری و ترانزیت کالاها از مرزها نیازمند ایجاد بسترهای مناسب برای انجام امورات مربوطه بود که به مرور این امکانات در مرزهای غربی ایجاد شد.

وجود حدود ۳۷۰ کیلومتر مرز مشترک با کشور همسایه عراق و همجواری با دو اقلیم کردنشین و عرب‌نشین این کشور فرصت مغتنمی برای توسعه روابط تجاری در اختیار استان کرمانشاه قرار داده و از این راه حتی می‌تواند به بازار کشورهای دیگر و دریای مدیترانه هم چشم داشته باشد.

فرصتی که سالهای سال مغفول ماند و کرمانشاه به عنوان یک گذرگاه مرزی برای سفر به عتبات عالیات شناخته می‌شد و از این نعمت بزرگ مرزنشینی محروم و بی‌نصیب بود.

پیش از انقلاب اسلامی بیشتر صادرات ما در حوزه نفت بود و اغلب نیازهای کشور نیز با واردات آن از کشورهای غربی و اروپایی تأمین می‌شد، اما یکی از دستاوردهای انقلاب اسلامی افزایش صادرات کالاهای غیرنفتی است که خوشبختانه در چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی ایران به بیش از ۴۰ میلیارد دلار رسیده و کشور ما در این زمینه رشد بسیار خوب و قابل توجهی داشته است.

طبق آمار بانک توسعه صادرات، میزان صادرات کالاهای غیرنفتی کشور در بازه زمانی ۵۸ الی۹۶ به بیش از ۳۰ برابر از نظر حجم و بیش از ۷۰ برابر از نظر ارزش رسیده است.

همچنین بیشترین صادرات کالاهای غیر نفتی در سالهای ۵۰ تا ۵۷ مربوط به کالاهای سنتی و کشاورزی با میانگین ۷۱.۷ درصد بوده و کالاهای صنعتی سهمی حدود ۲۳.۹ درصد که سهم پایینی بوده است، داشته اند.

حدود نیم قرن قبل از انقلاب تنها کالاهایی چون پسته، خشکبار، فرش، خاویار،  پوست و روده صادر می‌شد و سهم مصنوعات کارخانه ای در آن بسیار اندک بود اما به لطف انقلاب اسلامی سهم صادرات کالاهای صنعتی از ۳۰.۳ درصد در سال ۵۷ به ۸۰.۶ درصد در سال ۹۶ رسیده است که نشان از افزایش روز افزون صنایع و تولیدات صنعتی طی سالهای پس از انقلاب دارد. به طوری که اکنون تنها ۱۴.۲ درصد از کالاهای صادراتی مربوط به کالاهای سنتی و کشاورزی است.

پیش از انقلاب هیچ صادراتی از استان کرمانشاه صورت نمی‌گرفت

استان کرمانشاه نیز که یکی از استان‌های مرزی کشور بوده و در سالهای پس از انقلاب رشد قابل توجهی در حوزه صادرات داشته است. به گفته مسئولان، پیش از انقلاب هیچ صادراتی از مرزهای این استان صورت نمی گرفت و هم اکنون سالانه شاهد صادرات بیش از دو میلیارد دلار کالای غیر نفتی از مرزهای این استان هستیم.

خلیل حیدری، مدیرکل گمرکات استان کرمانشاه در گفتگو با خبرنگار مهر در این خصوص گفت: هم اکنون حدود ۱۶ رویه گمرکات در کشور وجود دارد و این در حالی است که پیش از انقلاب تنها سه رویه مسافر، صادرات و واردات وجود داشت.

وی افزود: پیش از انقلاب ما تنها صادرات نفت را در کشور داشتیم و به ندرت و انگشت شمار صادرات کالاهای غیرنفتی چون فرش دستباف، پسته، زعفران، پوست و روده انجام می شد.

این مسئول تصریح کرد: صادرات فوق نیز در حوزه کالاهای غیر نفتی به صورت کلان و صنعتی نبود بلکه به صورت جزئی صورت می گرفت اما هم اکنون سالانه بیش از ۴۰ میلیارد دلار در حوزه کالاهای غیرنفتی صادرات داریم.

خسروی؛ تنها گذرگاه مسافری قبل از انقلاب

وی گفت: پیش از انقلاب گمرکات زیادی در کشور نداشتیم و در استان کرمانشاه نیز تنها یک مرز خسروی وجود داشت که فقط مخصوص تردد مسافر و زائران بود و هیچ صادراتی نیز از این استان و مرزهای آن انجام نمی شد.

حیدری افزود: تنها کالایی که ممکن بود از استان کرمانشاه به خارج از مرز و عراق منتقل شود، سوغاتی‌هایی بود که از طریق مسافران جابجا می شد و هیچ صادرات رسمی از این مرز صورت نمی گرفت.

وی تأکید کرد: وضعیت تجارت کشور در دوران پیش از انقلاب اصلاً قابل مقایسه با شرایط کنونی نیست و در سالهای پس از انقلاب پیشرفت های بسیار خوبی در حوزه تجارت و صادرات صورت گرفته و در دنیا حرف برای گفتن داریم.

این مسئول ادامه داد: اکنون ما در حوزه تولید و صادرات نقش موثری در بازارهای جهانی داریم و اکنون اگر به هر فروشگاه در کشورهای همسایه چون عراق، سوریه و …مراجعه کنید، حداقل ۱۰ کالای ایرانی به چشم می خورد که بخشی از آنها از مرزهای استان کرمانشاه صادر شده است.

حیدری تاکید کرد: بحث صادرات از طریق گمرکات و مرزهای استان، علاوه بر اینکه به اقتصاد کشور کمک می‌کند به اقتصاد خانواده ها نیز کمک خواهد کرد.

وی گفت: برای مثال زمانی که روزانه ۲ هزار کامیون از مرزهای استان کرمانشاه صادرات داشته باشیم حداقل ۲هزار راننده و۲ هزار شاگرد راننده از این مرزها عبور می‌کنند که نیاز به خدمات دارند. لذا در نتیجه آن مشاغلی برای ما در مرزهای استان ایجاد می شود.

به گفته این مسئول، صادرات از مرزهای استان علاوه بر اینکه باعث فعالیت تجار می‌شود، مشاغل پایین دستی نیز ایجاد خواهد کرد که از آن جمله می توان به نیرو های ترخیص کالا، کارگران، رانندگان و نیروهای خدمات دهنده اشاره کرد.

مرزهای کرمانشاه بعد از انقلاب؛ دو مرز رسمی و ۴ بازارچه مرزی

وی گفت: همچنین دولت مکلف است کارکنانی را در این راستا در گمرکات به کارگیری و استخدام کند. لذا ظرفیت اشتغال خوبی در این حوزه وجود خواهد داشت.

حیدری میزان کل صادرات از مرزهای استان کرمانشاه طی سال ۹۶ را ۲ میلیارد و ۲۳ میلیون دلار با وزن ۴ میلیون و ۴۳۳ هزار و ۱۷۰ تن اعلام کرد و گفت: این میزان صادرات مربوط به کالاهایی است که هم در استان کرمانشاه و هم در سایر گمرکات کشور اظهار شده و از مرزهای استان خارج شده اند.

وی از رشد صادرات خروجی از گمرکات و بازارچه های مرزی استان طی ۱۰ ماهه امسال نیز خبر داد و گفت: طی ۱۰ ماهه امسال ۲ میلیارد و ۱۹۱ میلیون و ۱۹ هزار و ۴۶۱ دلار کالا به وزن چهار میلیون ۵۶۳ هزار و ۹۰۹ تن از طریق مرزهای استان کرمانشاه به خارج از کشور صادر شده است که از نظر ارزشی نسبت به ۱۰ ماهه سال گذشته رشد ۵۴ درصدی و از نظر وزنی رشد ۳۸ درصدی را نشان می دهد.

این مسئول عمده کالاهای خروجی از مرزهای استان را طی ۱۰ ماه سپری شده از امسال را شامل لوازم خانه داری و پاکیزگی مواد غذایی چون سیب زمینی محفوظ شده به جز در سرکه، گوجه فرنگی تازه یا سرد کرده، انواع کاشی دیواری، سایر سیب زمینی های تازه یا سرد کرده، کیسه نایلونی، رول نایلون به صورت یک لایه چاپ شده، گرانول پلی اتیلن، مصنوعات پلاستیکی شامل انواع ورقه و پالت و کولرهای آبی خانگی با هوادهی حداکثر ۸۰۰ فوت دانست.

رشد قابل توجه صادرات از مرزهای کرمانشاه

به گفته وی، در مجموع ۹۴۱ قلم کالا طی ۱۰ ماهه سپری شده از امسال از طریق گمرکات مرزهای استان کرمانشاه خارج شده که ۷۵۶ قلم آن در استان کرمانشاه نیز اظهار شده و مابقی در سایر گمرکات اظهار و از طریق مرزهای کرمانشاه صادر شده است.

حیدری عمده کالاهایی که در استان کرمانشاه اظهار و سپس صادر شده اند را شامل لوازم خانه داری و پاکیزگی(کالاهایی از جنس پلاستیکی)، نایلون پلاستیکی رولی، گوجه فرنگی تازه، سایر سیب زمینی های تازه یا سرد کرده، پیاز و موسیر، خیار و خیار ترشی تازه یا سرد کرده، گرانول پلی اتیلن، هندوانه تازه و انواع کاشی دیواری عنوان کرد.

به گفته وی، هم اکنون اغلب رویه های گمرکی چون صادرات، واردات، ترانزیت و امانات پستی در مرزها و گمرکات استان کرمانشاه انجام می شود.

این مسئول افزود: بیشترین صادرات سال ۹۶ از مرزهای خسروی، سومار، پرویزخان، شوشمی و شیخ صله صورت گرفته و بیشتر صادرات ۱۰ ماهه امسال نیز از مرز پرویزخان و سومار بوده است.

وی بار دیگر به پیشرفت های کشور در حوزه صادرات طی دوران پس از انقلاب اشاره داشت و گفت: در حالی که پیش از انقلاب هیچ صادراتی از استان کرمانشاه صورت نمی‌گرفت، میزان صادرات ما در سال ۷۱ نیز ۱۴۷ تن کالا به ارزش ۵۵ هزار و ۷۴۵ دلار بوده که خوشبختانه این رقم در سال ۹۶ به ۲ میلیارد و ۲۳ میلیون دلار برای ۴ میلیون و ۴۳۳ هزار و ۱۷۰ تن کالا رسیده است و درصد رشد قابل توجهی است.

حیدری درصد رشد صادرات صورت گرفته در استان طی سال ۹۶ نسبت به سال ۷۱ را از نظر وزنی۳۰۱۵۶۶۲ درصد و از نظر ارزشی ۳۶۳۰۴۸۵ درصد عنوان کرد.

وی از ایجاد زیرساخت ها و تجهیزات مناسب در مرزها و گمرکات استان کرمانشاه نیز پس از انقلاب خبر داد و گفت: هم‌اکنون گمرک پرویزخان در استان کرمانشاه مجهز به دستگاه ایکس ری، کامیونی است.

وی با بیان اینکه پیش از انقلاب هیچ محصول کشاورزی از استان کرمانشاه به خارج از کشور صادر نمی شد، از صادرات ۳۴۰ میلیون دلاری محصولات کشاورزی استان به خارج از کشور طی سال ۹۵ خبر داد.

این مسئول افزود: همچنین در حوزه محصولات لبنی نیز سال ۹۵ بیش از ۶۵۰ میلیون دلار صادرات از استان کرمانشاه صورت گرفته است و این در حالی است که پیش از انقلاب هیچ صادراتی از استان کرمانشاه صورت نمی گرفت.

نگاهی به اظهارات فوق نشان می دهد که وضعیت صادرات کشور و به تبع آن استان کرمانشاه در دوران انقلاب، رشد قابل توجهی داشته و هم اکنون و در ۴۰ سالگی به شکوفایی رسیده است و مبادی مرزی استان کرمانشاه سالانه مقدار قابل توجهی کالای غیر نفتی به کشورهای همسایه صادر می کنند که این موضوع نقش مهم و اثرگذاری در رونق اقتصادی دارد.