مهمترین تغییر لایحه بودجه ۹۸ از پاستور تا بهارستان

مهمترین تغییر لایحه بودجه ۱۳۹۸ در بهارستان، افزایش ۴۱ هزار میلیارد تومانی منابع عمومی دولت با توجه شرایط تحریمی است؛ به گونه ای که میزان آن از ۴۰۷ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان به ۴۴۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان رسید.
به گزارش پایگاه خبری آرمان اقتصادی، لایحه بودجه ۱۳۹۸، چهارم دی ماه پس از اعمال برخی اصلاحات با توجه به شرایط تحریمی که کشور امسال با آن روبروست، توسط رئیس جمهوری به مجلس شورای اسلامی تقدیم شد؛ بررسی آن از ۲۷ بهمن در مجلس کلید خورد و پس از ۲۷ جلسه بررسی در مجلس شورای اسلامی، به شورای نگهبان ارسال شد. سرانجام «علی لاریجانی» رئیس مجلس شورای اسلامی بیست و ششم اسفندماه در نامه ای به حجت الاسلام و المسلمین «حسن روحانی» رییس جمهوری بودجه ۱۳۹۸ را برای اجرا ابلاغ کرد.

** تغییر در ارقام کلان بودجه ۹۸
نمایندگان، سقف بودجه سال ۹۸ کل کشور را از حیث منابع و مصارف بالغ بر ۱۷ میلیون و ۴۴۳ هزار و نیز ۱۶۰ میلیارد و ۲۳۰ میلیون ریال تعیین کردند در حالی که سقف بودجه پیشنهادی دولت ۱۷ میلیون و ۳۲ هزار و نیز ۳۳۲ میلیارد و ۲۷۰ میلیون ریال بود؛ به عبارتی سقف بودجه مصوب مجلس یک هزار و ۱۹۸ میلیارد و ۷۵۳میلیون ریال رشد داشت.
بودجه ۹۸ در مجلس شورای اسلامی بزرگ تر شد. مهمترین تغییر آن رشد ۱۰ درصدی منابع عمومی (حدود ۴۱ هزار میلیارد تومان) است.
همچنین یکی دیگر از تغییرات بودجه، رشد درآمدهای مالیاتی در سال ۱۳۹۸ است.

** تغییر در تبصره های بودجه
یکی از تغییرات لایحه بودجه مربوط به تبصره ۶ است. در بند الف این تبصره، سقف معافیت مالیاتی ماده ۸۴ قانون مالیات های مستقیم تعیین شده است.
سقف معافیت مالیاتی ماده ۸۴ به معافیت مالیاتی حقوق بگیران از جمله کارگران مشمول قانون کار اشاره می کند. در این بند، دولت سقف معافیت های مالیاتی در سال ۱۳۹۸ را ۲۷ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان تعیین کرده بود که این عدد در مجلس با ۲۰ درصد افزایش به ۳۳ هزار میلیارد تومان رسید.
علاوه بر آن، در بند الف تبصره ۶، دولت میزان معافیت مالیاتی اشخاص موضوع مواد ۵۷ و ۱۰۱ قانون مالیات های مستقیم را ۲۱ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته بود که این عدد با توجه به تغییراتی که در مجلس اعمال شد به ۲۵ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان افزایش یافت. این معافیات های مالیاتی برای کسانی است که هیچ درآمدی ندارند یا در موعد مقرر اظهارنامه مالیاتی ارائه می کنند.
مقایسه لایحه بودجه ۱۳۹۸ با مصوبه آن نشان می دهد که درآمدهای مالیاتی دولت در این دو بخش ۹ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان کاهش یافته است. اما در مقابل مجلس نرخ مالیات بر حقوق بگیران با درآمد بالاتر را افزایش داد.
نرخ مالیات بر درآمد کارکنان دولتی و غیردولتی در لایحه بودجه ۱۳۹۸ به این شکل بود که میزان حقوق تا سقف معافیت از مالیات، از پرداخت مالیات معاف است و مازاد آن تا پنج برابر، با نرخ ۱۰ درصد و مازاد بر پنج برابر با نرخ ۲۰ درصد مالیات اخذ می شود.
اما مجلس این تقسیم بندی را تغییر داد؛ به این صورت که حقوق های زیر ۲ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان معاف از پرداخت مالیات هستند. اما چنانچه درآمد کارکنان دولتی و غیردولتی اعم از حقوق و مزایای فوق العاده و کارانه افراد یک و نیم برابر بیش از مبلغ مذکور (۲ میلیون و ۷۵۰ هزارتومان) باشد، مشمول مالیات سالانه ۱۰ درصد، نسبت به مازاد یک و نیم برابر تا ۲.۵ برابر مشمول مالیات ۱۵ درصد، مازاد ۲.۵ تا چهار برابر سالانه ۲۰ درصد ، مازاد چهار تا ۶ برابر مشمول ۲۵ درصد و مازاد ۶ برابر ۳۵ درصد مالیات اخذ می شود.
البته نمایندگان مجلس، بند الحاقی به تبصره ۶ اضافه کردند به این صورت که مشاغل پزشکی، پیراپزشکی، داروسازی و دامپزشکی باید از ابتدای سال ۱۳۹۸ از پایانه های فروشگاهی استفاده کنند و مالیات بپردازند.
از دیگر بندهای الحاقی به تبصره ۶ این بود که تمام واحدهای آموزشی دولتی و آموزش و پرورش از پرداخت هزینه آب، برق و گاز معاف هستند. علاوه بر آن مددجویان کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی از پرداخت هزینه های صدور پروانه ساختمانی، عوارض شهرداری و دهیاری و هزینه انشعاب آب، برق و گاز برای یک بار معاف هستند.
بند الحاقی به تبصره ۷ از دیگر تغییرات بودجه ۱۳۹۸ است. بهارستان نشینان بند الحاقی به این تبصره اضافه کردند که براساس آن دولت مکلف است ۱۴ میلیارد دلار از منابع حاصل از صدور نفت خود را صرف حمایت از معیشت مردم و تامین مابه التفاوت ارز برای تولید داخل کنند. مجلس این اختیار را به دولت داد که یا به شیوه فعلی یعنی اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی به کالای اساسی و یا پرداخت مابه التفاوت نرخ ارز آزاد و دولتی را در قالب یارانه نقدی به مردم پرداخت کند.
از دیگر تغییرات ملموس لایحه بودجه ۱۳۹۸ با مصوبه آن برای مردم تغییرات تبصره ۱۶ است. این تبصره در لایحه بودجه دارای سه جزء تسهیلاتی بود اما پس از تصویب عریض و طویل شد.
بند اول که مربوط به وام ازدواج جوانان است؛ دولت تسهیلات ۱۵ میلیون تومان را تعیین کرده بود که نمایندگان مجلس آن را دو برابر افزایش دادند و به ۳۰ میلیون تومان رساندند.
در بند دوم، مجموع مانده سپرده‌های قرض‌الحسنه بانکی که به مددجویان کمیته امداد و سازمان بهزیستی کشوری تعلق می‌گرفت، ۲ هزار میلیارد تومان بود اما نمایندگان این عدد را به ۵ هزار میلیارد تومان رساندند؛ به عبارتی ۲.۵ برابر صعود کرد. همچنین مبلغ اختصاصی به ستاد دیه نیز از ۱۰۰ میلیارد تومان به ۲۰۰ میلیارد تومان رسید.
البته بندهای جدیدی نیز به تبصره ۱۶ افزوده شد. براساس بند الحاقی ۲ به تبصره ۱۶ بودجه ۹۸، بانک مرکزی مکلف شد برای بهبود معیشت کارکنان ارتش جمهوری اسلامی ایران، با هماهنگی فرماندهی کل ارتش جمهوری اسلامی ایران، ۱۲۰۰ میلیارد تومان از محل منابع سپرده‌های پس‌انداز و جاری قرض‌الحسنه سیستم بانکی تسهیلات قرض‌الحسنه جهیزیه و ازدواج به کارکنان و بازنشستگان و فرزندان آنها و ودیعه ‌مسکن به هر یک از کارکنان و بازنشستگان ارتش پرداخت کند. مبلغ وام جهیزیه ۲۰ میلیون تومان، وام ازدواج ۵ میلیون تومان و وام ودیعه مسکن ۳۰ میلیون تومان قید شده است.
همچنین بانک مرکزی باید جهت تخصیص وام خرید یا ساخت مسکن از محل منابع عادی بانک‌ها تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان با بازپرداخت حداکثر ۲۰ ساله برای کارکنان ارتش اقدام کند.
براساس بندالحاقی ۴ تبصره ۱۶، بانک مسکن موظف است با استفاده از منابع حاصل از بازگشت اقساط مسکن مهر، به تعداد ۴۰ هزار فقره تسهیلات مسکن به بازنشستگانی که حداقل پنج سال از بازنشسته شدن آنها گذشته و در ۱۰ سال گذشته، خود و همسرشان فاقد واحد مسکونی بوده و از تسهیلات خرید یا ساخت مسکن استفاده نکرده‌ اند، بدون نیاز به سپرده ‌گذاری پرداخت کند.
نرخ سود این تسهیلات در تهران ۹ درصد، در مراکز استان‌ها هفت درصد و سایر شهرها و روستاها چهار درصد در نظر گرفته شده است. این حجم شامل تمام بازنشستگان کشوری، لشکری و تامین اجتماعی که مستمری بازنشستگی آنها کمتر از سه میلیون تومان در ماه است، می‌شود. سقف تسهیلات و نحوه اولویت‌ بندی متقاضیان آن بر عهده دولت قرار گرفته است.
بند الحاقی پنج نیز بانک مرکزی را مکلف کرده تا باهماهنگی و معرفی بسیج ‌سازندگی، پنج هزار میلیارد تومان تسهیلات از محل منابع قرض‌الحسنه و عادی بانک‌ها برای پرداخت به تعداد ۱۰۰ هزار فقره جهت ایجاد نیروگاه خورشیدی در روستاها و مناطق محروم به ازای هر نفر، ۵۰ میلیون تومان با بازپرداخت ۶۰ ماهه و نرخ سود ۴ درصد اقدام کند.

** تبصره ۲۱ حذف شد
تنها تبصره ای که در لایحه بودجه ۱۳۹۸ توسط نمایندگان مجلس حذف شد تبصره ۲۱ بود. این تبصره مشتمل بر هفت بند بود. احکام پیشنهادی این طرح در راستای تکالیف دولت و دستگاه‌های اجرایی درخصوص اصلاحات ساختاری، انضباط مالی و حذف یا ادغام سازمان‌ها، نهادها و فعالیت‌های موازی در دستگاه‌های اجرایی بود که در کمیسیون تلفیق بودجه مجلس به صورت کامل حذف شد.
«مژگان خانلو» سخنگوی لایحه بودجه ۱۳۹۸ درخصوص حذف این تبصره به ایرنا، گفت: پس از آنکه بنا به فرمایش رهبر معظم انقلاب مقرر شد تغییراتی در لایحه بودجه ۱۳۹۸ با توجه به شرایط تحریمی اعمال شود، ۲ تغییر اساسی در لایحه پیشنهادی دولت رخ داد.
وی افزود: این تبصره شامل اصلاحات ساختاری، انضباط مالی، کوچک سازی دولت، انضباط دستگاه های اجرایی، بحث های خرید خدمت در آموزش و پرورش، کاهش واحدهای اداری آموزش و پرورش به ۶۲ واحد بود.
وی تصریح کرد: البته این تبصره از ابتدا مورد اعتراض کمیسیون تلفیق بود، اما دولت خواست که تبصره بررسی و در برخی اجزا مورد اختلاف حذف شود اما اعضای کمیسیون تلفیق وارد بررسی اجزای تبصره ۲۱ نشدند و از همان ابتدا رای به حذف کلیات آن دادند.