معرفی پنج مرحله مختلف فین‌تک طی سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۷ از زبان کریس اسکینر
کریس اسکینر حدود سه سال پیش در وبلاگ خود درباره سه مرحله فین‌تک مطلبی نوشته بود. اکنون به گفته خودش، می‌تواند آن سه مرحله را به پنج مرحله بسط و گسترش دهد که از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۷ را شامل می‌شود.
به گزارش پایگاه خبری آرمان اقتصادی و به نقل از راه پرداخت، این پنج مرحله عبارت‌اند از:
- ساختارشکنی (۲۰۰۵ تا ۲۰۱۴)
- مذاکره (۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷)
- مشارکت (۲۰۱۷ تا ۲۰۲۲)
- ادغام (۲۰۲۲ تا ۲۰۲۷)
- تجدید (۲۰۲۷ به بعد)
مرحله اول: ساختارشکنی (۲۰۰۵ تا ۲۰۱۴)
به گفته کریس اسکینر، مرحله اول در سال ۲۰۰۵ زمانی آغاز شد که او برای اولین بار شنید که یک شرکت درباره پلتفرمی صحبت می‌کند که قصد دارد از طریق الگوریتمی به نام زوپا، افرادی که پول دارند را به افرادی که به پول نیاز دارند، متصل کند. البته برخی معتقدند که این مفهوم قبل‌تر از این اتفاق و با ورود پی‌پل در سال ۱۹۹۹ شروع شده اما اسکینر بر این باور است که پی‌پل آنچنان تصویری از فین‌تک نشان نمی‌دهد و بیشتر پرداخت‌های آنلاین را پوشش می‌دهد.
اما از دید اسکینر، فین‌تک کمی متفاوت است و بیشتر مربوط به استفاده و بهره‌مندی از امور مالی باز از طریق اپلیکیشن‌ها، ای‌پی‌آی‌ها و تجزیه‌وتحلیل‌ها است و این اتفاق واقعا تا سال ۲۰۰۵ رخ نداده بود. با از طرف دیگر برخی هم بر این باورند که فین‌تک با ورود اپلیکیشن‌ها و اپ استور اپل در سال ۲۰۰۸ شکل گرفت.
زمانی که فین‌تک آغاز شد بیشتر استارت‌آپ‌ها درباره ساختارشکنی و از بین بردن سیستم بانکداری صحبت می‌کردند و می‌خواستند جایگزین بانک‌ها شوند.
اسکینر می‌گوید که هرچند این ایده، ایده خوبی است ولی کمی ساده‌لوحانه است چون بانک‌ها به دلیل خاصی ایجاد شده‌اند. بانک‌ها نقش یک واسطه تنظیم‌شده قابل اعتماد را دارند که سروکارشان با پول‌های مردم است و بدون آن ساختار تنظیم‌شده بدون شک سیستم دچار فروپاشی می‌شد. به همین خاطر سال‌ها است که درباره حذف واسطه‌ها صحبت می‌شود ولی هیچ‌وقت اتفاق نمی‌افتد. شما می‌توانید نظام مالی تا هر اندازه که می‌خواهید غیرمتمرکز کنید اما همیشه نیاز به وجود نظارت از جانب نهاد مورداعتماد ضروری خواهد بود در غیر این صورت کارها پیش نمی‌رود.
به همین دلیل انجمن استارت‌آپ‌های فین‌تک متوجه شده‌اند که باید به جای اینکه جایگزین بانک‌ها شوند، با آنها همکاری داشته باشند. از طرف دیگر بانک‌ها هم متوجه کارهای جالبی که استارت‌آپ‌ها انجام می‌دهند شده‌اند و شروع به صحبت و همکاری با آنها و در مواردی سرمایه‌گذاری روی آنها کرده‌اند.
مرحله دوم: مذاکره (۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷)
مذاکره موج دوم مرحله فین‌تک است؛ زمانی که مذاکرات و صحبت‌های عمیق و طولانی شروع می‌شود و بانک‌ها شروع به انجام هکاتون‌ها و دیگر اقدامات نوآورانه کردند. برخی می‌گویند که مرحله مشارکت میان بانک‌ها و فین‌تک زودتر شروع شده اما به گفته اسکینر تا همین اواخر چندان چیزی به‌عنوان مشارکت بانک و فین‌تک وجود نداشت. به لطف سندباکس‌های رگولاتوری و سرمایه‌گذاری‌های مرحله کشت ایده، بانک‌ها بالاخره به این قضیه پی بردند که تمام استارت‌آپ‌های فین‌تک تهدیدی برای آنها محسوب نمی‌شوند و از طرف دیگر بیشتر استارت‌آپ‌ها هم فهمیدند که تمام بانک‌ها احمق و ابله نیستند.
مرحله سوم: مشارکت (۲۰۱۷ تا ۲۰۲۲)
طی ده سال ما از مرحله ساختارشکنی و از بین بردن بانک‌ها به مذاکره و گفتگو و مشارکت و همکاری با بانک‌ها رسیدیم و اکنون در مرحله سوم فین‌تک یعنی همین مشارکت و همکاری قرار داریم.
مرحله چهارم: ادغام (۲۰۲۲ تا ۲۰۲۷)
اسکینر بر این باور است که تا ده سال آینده از آنجایی که مرحله فین‌تک از مشارکت و همکاری به سمت ادغام هرچه بیشتر پیش می‌رود، این موضوع از جذابیت بیشتری هم برخوردار می‌شود. هرچند که چنین اتفاقی تحت عنوان PSD2 در حال وقوع است ولی نه آنطور که باید و شاید.
موضوع PSD2 آنچنان که باید تاثیرگذار نبوده است چون بسیاری از بانک‌ها در برابر باز بودن مقاومت می‌کنند. همچنین اشخاص واسط هم هنوز تغییرات را تمام و کمال حس نکرده‌اند و عده‌ای می‌گویند حتی قبل از وقوع تغییرات عمده و واقعی ممکن است نیاز به PSD3 هم باشد.
PSD2؟ PSD3؟
PSD2 درباره این است که بانک‌ها باید داده‌های پرداختی‌شان را از طریق ای‌پی‌آی باز در دسترس اشخاص واسط قرار دهند. PSD3 هم به واسطه‌ها اشاره می‌کند که باید داده‌هایشان را از طریق ای‌پی‌آی باز در دسترس بانک‌ها قرار دهند.
مرحله پنجم: تجدید (۲۰۲۷ به بعد)
زمانی که معنای واقعی به سمت پلتفرم‌های باز و بازاری از ای‌پی‌آی‌ها، اپلیکیشن‌ها و تجزیه‌وتحلیل‌ها رفتیم آن وقت می‌توانیم شروع به ادغام کامل بانکداری، فین‌تک و بیگ‌تک کنیم.
زمانی که این اتفاق بیفتد دیگر صحبتی از بانک‌ها در مقابل فین‌تک‌ها یا صنعت بانکداری و فین‌تک نمی‌شود. فقط انجام امور مالی از طریق شبکه مدنظر قرار می‌گیرد که قرار است به صورت کاملا ادغام‌شده، یکپارچه، بدون اصطکاک، جهانی و آنی انجام شود.
