تفکر بازی مجموع صفر به زیان همه است

به گزارش آرمان اقتصادی به نقل از رادیو بین المللی چین، آمریکا اخیراً افزایش ۱۰ درصدی تعرفه گمرکی بر کالاهای ۳۰۰ میلیارد دلاری چین را اعلام کرد. این عملکرد آمریکا به شدت تفاهم به دست آمده بین رهبران دو کشور را نقض کرده و بیانگر پایبندی برخی آمریکایی ها بر تفکر بازی “مجموع صفر” به عنوان تفکری کهنه است. این امر بی تردید مشکلاتی را برای رایزنی تجاری بین چین و آمریکا ایجاد کرده و به منافع مردم دو کشور و جهان آسیب رسانده و خطر رکود اقتصاد جهان را تشدید کرده است.

تفکر بازی مجموع صفر به معنای آن است که یک طرف سود ببرد و طرف دیگر حتما زیان ببیند یعنی در رویارویی یا باخت وجود دارد و یا برد و مجموع منافع دو طرف صفر خواهد بود. این تفکر از لحاظ تئوری پوچ و بی معنی است؛ با این حال، برخی آمریکایی ها این تفکر را در معاملات بین المللی اقتصادی به کار گرفته و گستاخانه و خودسرانه بر آن باورند که رشد اقتصادی دیگر کشورها به منافع اقتصادی آنان آسیب می رساند و آمریکا در این راستا باید اقدام مقابله جویانه را در پیش گیرد. این افراد در یک سال گذشته در رایزنی تجاری با چین ضمن عدم اجرای تعهدات و تفاهمات به دست آمده، با فشار حداکثری به چانه زنی غیر منطقی پرداخته اند که همه نشانگر تفکر مجموع صفر آنهاست.

در جهان امروز که به سوی باز بودن و ارتباطات نزدیکی بین جوامع مختلف اقتصادی پیش می‎رود، جهانی شدن اجتناب ناپذیر و جامعه بشری با سرنوشت مشترک در حال ایجاد و تفکر بازی مجموع صفر به طور کامل از مد افتاده است. با این حال، برخی آمریکایی ها خیال می کنند که همچنان می تواند سلطه جویی و زورگویی در جهان را محقق کنند که تفکری مغایر با قانون توسعه اقتصادی و روند تاریخ است و این امر به دیگران و خود آمریکا آسیب خواهد رساند.

به همین سبب، پس از اعلام افزایش تعرفه گمرکی، این تصمیم آمریکا با مخالفت شدید محافل مختلف داخلی این کشور قرار گرفته است. بسیاری از انجمن‎های صنفی و رسانه‎ها با ابراز مخالفت خود اعلام کردند که این اقدام آسیب مستقیم‌ و چشمگیرتری را به مصرف کنندگان آمریکایی خواهد رساند و ممکن است موجب دور جدیدی از تعطیلی فروشگاه های خرده فروشی و بیکاری گسترده در آمریکا شود. در یک هفته گذشته، میزان کاهش سود سهام در طول ۱۰ سال گذشته در آمریکا به رکورد جدیدی پس از سال ۲۰۱۲ رسید. کاهش سود سهام در آمریکا که یک شاخص مهمی برای بازار سرمایه آمریکا به شمار می رود، نشانگر نگرانی بازار سرمایه آمریکا نسبت به آینده اقتصادی این کشور است.

بر اثر تشدید استکاک تجاری، بانک جهانی در ماه ژوئن با انتشار گزارش “دورنمای اقتصاد جهان”، پیش‎بینی خود از رشد اقتصادی جهان در سال جاری را از ۲.۹ درصد تعیین شده در فوریه تا ۲.۶ درصد کاهش داد. اگر آمریکا به اعمال دور جدید افزایش تعرفه گمرکی علیه چین اقدام کند، نه تنها بشدت مقررات سازمان تجارت جهانی را نقض و به نظام تجارت چند جانبه آسیب می‎رساند بلکه به شدت زنجیره صنایع و عرضه جهان را تحت تاثیرات منفی قرار خواهد داد که بدون شک زیان گسترده‌ای به اقتصاد جهان می رساند و اقتصاد جهان را دچار “دام رکود” می‎کند.

بدیهی است، پایبندی به تفکر بازی مجموع صفر از سوی برخی آمریکایی‌ها، نمی‎تواند سود یکجانبه مورد پیش‎بینی آنان را تأمین کند و با شکست برای هر دو طرف همراه خواهد بود. اول اوت، والتر موندیل معاون رییس جمهور سابق آمریکا با امضا کردن نامه سرگشاده صدها “چین شناس” آمریکایی، بر موضع خود مبنی بر اینکه “چین دشمن ما نیست” تأکید کرد که نشان می دهد، بیشتر مردم آمریکا بر همین باورند. امروز با رواج جهانی شدن اقتصاد، سودآوری نباید بر اساس “زیان دیگران” تحقق یابد و اندیشه سود برابر، بهترین جایگزین برای تفکر بازی مجموع صفر است.

چین و آمریکا دو جامعه اقتصادی بزرگ جهان هستند و مسائل اقتصادی و تجاری آنان بسیار بغرنج و پیچیده است و تنها از طریق مذاکراتی حل می‎شود که روند آن نیز زمان بر خواهد بود و به صداقت، حوصله و اقدام واقعی نیاز دارد. باید از برخی آمریکایی ها دعوت شود تا به طور کامل با روند توسعه در طول تاریخ آشنا شوند و با گرفتن یک موضع صحیح در قبال قوانین رشد اقتصادی، هرچه زودتر دست از تفکر بازی مجموع صفر بردارند و برای ایجاد یک فضای مناسب برای حل مسئله موجود تلاش کنند.

چین همواره گفتگو و مذاکرات را گزینه اول برای حل مسئله اقتصادی و تجاری چین و آمریکا دانسته اما در عین حال، عزم قاطعش برای حفاظت از منافع ملی و مردم چین تزلزل‎ناپذیر است. اگر آمریکا پای میز مذاکره بنشیند چین استقبال می‎کند و اگر آمریکایی‌ها درگیر جنگ تجاری باشند نیز تا آخرین لحظه با آنها مبارزه خواهد کرد.