چرا چک‌ها برگشت می خورند؟
بانک مرکزی در مورخه ۷ خرداد ۹۶، از مبلغ و میزان چک های برگشتی در اسفند ماه ۹۵ رونمایی کرد. آن گونه که آمار بیان گر آن است در اسفند ماه ۹۵، میزان چک های برگشتی در کل کشور بالغ بر ۱.۴ میلیون فقره و به مبلغ حدود ۱۲۷ هزار میلیارد ریال بوده است. کارشناسان با مقایسه این آمار با آمار اسفند ماه سال ۹۱ علت برگشت چک ها را رکود اقتصادی می دانند.
به گزارش پایگاه خبری آرمان اقتصادی (ecoideal)، در روز ۱۹ اردیبهشت ۹۶ بود که ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی به خبرنگاران وعده داد که از آقای احمدی دبیر کل بانک مرکزی بخواهد تا طی همان روز ریز آمار چک های برگشتی را در سایت بانک مرکزی قرار دهد.
براین اساس ریز آمار چک های برگشتی بلاخره در ۷ خرداد ۱۳۹۶ توسط سید محمود احمدی دبیر کل بانک مرکزی رونمایی شد. بنا به گفته سید محمود احمدی، در اسفند ماه ۱۳۹۵ در کل کشور بالغ بر ۱۰ میلیون فقره چک به مبلغی بالغ بر ۶۳۸ هزار میلیارد ریال مبادله شد که از این میزان حدود ۸.۶ میلیون فقره چک به مبلغی بالغ بر ۵۱۱ هزار میلیارد ریال وصول شده است و میزان چک های برگشتی در کل کشور طی این مدت، بالغ بر ۱.۴ میلیون فقره چک به مبلغی حدود ۱۲۷ هزار میلیارد ریال بوده است.
بنابراین در اسفند ماه ۱۳۹۵ از کل مبلغ چک های مبادله شده، حدود ۱۴ درصد برگشت خورده است و حدود ۸۶ درصد نیز وصول شده است. به عبارت بهتر از هر ۱۰۰ فقره چک، ۱۴ فقره برگشت خورده و ۸۶ فقره نیز وصول شده است. به لحاظ ارزشی نیز ارزش چک های برگشت خورده به ارزش کل چک های مبادله شده ۱۹.۹ درصد و ارزش چک های وصول شده به ارزش کل چک های مبادله شده حدود ۸۰.۱ درصد بوده است.
با توجه به این که در اقتصاد ایران، شاخص چک های برگشتی می تواند بیانگر وضعیت اقتصادی و نمادی برای اعتماد بازار باشد، به اسفند سال ۱۳۹۱ باز می گردیم و آمار چک های برگشتی آن دوره را مورد بررسی قرار می دهیم تا مقایسه این آمارها با آمارهای چک های برگشتی در اسفند ماه سال ۹۵ تصویری از وضعیت اقتصادی ایران در این سال ها را بیان کند. در اسفند ماه سال ۹۱ ارزش کل چک های برگشت خورده حدود ۴۳ هزار میلیارد ریال بوده است. همچنین تعداد چک های برگشتی در این زمان ۴۸۶ هزار فقره چک بوده است. به گزارش فارس، نسبت تعداد چک های برگشتی به کل چک های مبادله شده در اسفند ماه ۹۱، ۹.۶ درصد بوده است. یعنی از هر ۱۰۰ فقره چک در اسفند ماه سال ۹۱ حدود ۹.۶ فقره برگشت خورده است. همچنین ارزش چک های برگشت خورده به کل ارزش چک های مبادله شده در این زمان حدود ۳.۶ درصد بوده است.
آیا رکود اقتصادی باعث افزایش چک های بلامحل شده است؟
به نوشته تابناک، بنابراین در اسفند ماه ۱۳۹۵ (سالی که طبق آمار رشد اقتصادی دو رقمی است) از هر ۱۰۰ فقره چک مبادله شده حدود ۱۴ فقره برگشت خورده است و این در حالی است که در اسفند ماه ۱۳۹۱ (سالی که به گفته کارشناسان سال آغاز رکود اقتصادی ایران بوده است) از هر ۱۰۰ فقره چک مبادله شده تنها ۹.۶ فقره برگشت خورده است. همچنین به لحاظ ارزشی، در حالی که ارزش چک های برگشت خورده به ارزش کل چک های مبادله شده در اسفند ماه ۱۳۹۱ حدود ۳.۶ درصد بوده است این آمار در اسفند ماه سال ۹۵ به ۱۹.۹ درصد رسیده است.
