معاملات CFD چیست؟
معاملات CFD چیست و چگونه میتواند در بازارهای نزولی نیز به کسب درآمد سرمایه گذار کمک نماید؟ نقش واسط یا کارگزار چیست؟
معاملات CFD
امروزه بخش مهمی از تبادلات مالی در سطح جهانی به شکل CFD یا همان Conteract For Difference انجام شده و از همین رو قصد داریم تا در این مقاله، این مفهوم را به شما آموزش دهیم. ترجمهی سادهای CFD معادل قرارداد مابهالتفات بوده که بخش مهمی از قراردادهای اقتصادی است. این قرارداد بین خریدار و فروشنده منعقد شده و دو طرف را موظف مینماید تا در زمان تعیین شده، مابه التفاوت قیمت زمان حال با زمان تسویه حساب پرداخت شود. به بیان ساده، دو طرف امروز کالایی را با نرخی مبادله کرده، اما تسویه حساب نهایی را به زمان آینده موکول خواهند کرد.
برای مثال، هنگامیکه شما در طرحهای ایرانخودرو شرکت کرده و یک خودرو را پیش خرید مینمایید، در قرارداد ذکر شده که در زمان تحویل، مابه التفاوت قیمت امروز (روز عقد قرارداد) و زمان تحویل پرداخت شود. این قرارداد نیز به نوعی، یک نوع از معاملات CFD است.
کاربرد قرارداد CFD چیست؟
قراردادهای CFD در حقیقت مدلی از قراردادهای آتی یا همان فیوچر هستند. در مدل قرارداد آتی، معاملات منعقد شده زمان مشخصی را برای تحویل کالا و تسویه حساب تعیین میکنند. اما در قرارداد CFD، هیچگونه کالایی رد و بدل نشده و فقط مابه التفاوت قیمت در هر لحظه داد و ستد میشود. برای مثال، فرض کنید که یک تحلیلگر، معتقد است که قیمتطلا تا یک ماه آتی کاهش خواهد یافت و از طرف دیگر، تحلیلگر دیگری معتقد است که قیمتطلا افزایش خواهد یافت.
این دو تحلیلگر بجای اینکه هر کدام به صورت جداگانه به بازار رفته، طلا خریداری کنند (یا بفروشند)، میتوانند بدون رد و بدل کردن اصل کالا یا همان طلا، با یکدیگر معامله CFD انجام داده و در زمان مشخص با یکدیگر تسویه حساب نمایند. برای مثال، یک طلافروشی را در نظر بگیرید که معتقد است در طی ماه آینده، قیمتطلا کاهش خواهد یافت. طبیعتا با کاهش قیمتطلا، سرمایهی طلافروش نیز کاهش خواهد یافت.
در چنین شرایطی، این طلا فروش میتواند با طرف دیگر معامله که معقتد است قیمتطلا رو به افزایش است، وارد معامله شده و در زمان مشخص شده، مابهالتفاوت قیمت را از طرف دیگر معامله دریافت نماید. بدین ترتیب، طلافروش توانسته با وارد شدن به یک معامله CFD و در حقیقت فروش طلا، ارزش سرمایهی خود را حفظ نماید. بنابراین، متوجه شدید که این معاملات (در صورت تحلیل صحیح)، حکم بیمهی دارایی را نیز داشته و به حفظ ارزش سرمایه کمک خواهد کرد.
علاوه بر طلا، صرافیها، مجتمعهای نفتی و پالایشگاهی و … نیز میتوانند با مدیریت صحیح سرمایه و تحلیل دقیق بازار، در زمان کاهش قیمتها، ارزش دارایی خود را حفظ نمایند. صد البته که در معاملات CFD همواره امکان تحلیل اشتباه و ضرر و زیان وجود داشته که این امر نیز همواره بخشی از امر سرمایه گذرای است.
تفاوت معاملات CFD با فیوچر چیست؟
در معاملات فیوچر یا همان آتی، سررسید تسویه حساب مشخص بوده و مدت زمان معامله از پیش تعیین شده است. اما در معاملات CFD، هیچگونه ددلاینی برای معاملات تعریف نشده و هر یک از طرفین در هر زمان که مایل باشد، میتواند از معامله خارج شود. شاید برای شما سوال پیش بیاید که خب، با خارج شدن یک طرف از معامله، تکلیف خود معامله و طرف دیگر (که احتمالا در ضرر است) چه خواهد شد؟
در اینجا باید به نقش بروکر یا همان کارگزار اشاره نماییم. بروکرها، واسطهایی هستند که معاملات را بین طرفین منعقد کرده و در ازای آن، کارمزد خود را دریافت میکنند. بنابراین، نه در معاملات آتی و نه در معاملات CFD، اصل دارایی جابجا نشده و فقط طرفین قرارداد ملزم به پرداخت مابه التفاوت قیمت در زمان مختلف هستند.
نقش بروکر در معاملات CFD
معاملات CFD در دهه ۱۹۹۰ میلادی ابداع شد و در اوایل، چند شرکت خصوصی در انگلستان آن را ارائه کردند. سپس این نوع معاملات توسط بانکها و کارگزاریهای فارکس در اختیار تریدرهای خرد نیز قرار گرفت. در اواخل دهه ۹۰ میلادی، بانکها و کارگزاران، میزان مشخصی از سهام یا داراییهای مشخص را خریداری کرده و در اختیار داشتند. هنگامیکه یک تریدر خرد قصد خرید یک دارایی (مثلا نفت برنت) را داشت، مبلغ را به حساب معاملاتی خود در بانک یا کارگزاری فارکس واریز کرده، معامله را شروع میکرد.
با شروع کردن معامله، بروکر بخشی از دارایی خود (معادل مبلغ خرید) را به مشتری اختصاص میداد و هر زمان که تریدر معامله را ببندد، دارایی مجددا در اختیار بروکر قرار گرفته و مابهالتفاوت قیمت زمان باز کردن معامله و بستن معامله به حساب تریدر واریز میشد. بنابراین، عملا بروکر هیچ دارایی از خود را به اشتراک نگذاشته بود، بلکه با سرمایهی تریدر، معامله را باز کرده و در زمان مورد نظر تریدر نیز معامله را میبست. قیمت هر آنچه که بود به تریدر پرداخت شده و سهم کارگزاری یا همان کارمزد نیز به حساب بروکر واریز میشد.
هنگامیکه تریدر قصد فروش یک دارایی را نیز داشته باشد، بروکر از دارایی خود همان مقدار را فروخته و در زمان که معامله توسط تریدر بسته شود، بروکر مجددا دارایی را خریدرای میکرد. در این مورد نیز مابهالتفاوت قیمت در زمان باز شدن معامله فروش با قیمت در لحظه بسته شدن معامله، به حساب تریدر پرداخت شده و کارمزد بروکر نیز کسر میشود. بنابراین، بروکر هیچگاه ضرر نکرده و همچنین تریدر میتواند هر زمان که خواست وارد معامله شده یا از آن خارج شود.
دارایی های قابل معامله
همانطور که متوجه شدید، در این قرارداد هیچگونه دارایی رد و بدل نشده، بلکه صرفا مابهالتفاوت قیمت مد نظر است. بنابراین، هر آنچه که دارای قیمت مشخص جهانی باشد، قابلیت معامله شدن به شکل CFD را دارد. از جمله داراییهای اصلی که در بازارهای مالی به شکل CFD معامله میشوند، میتوان به آیتمهای زیر اشاره کرد:
- سهام شرکت های مختلف
- محصولات نفتی و گازی همانند نفت برنت و …
- فلزات گرانبها همانند طلا، نقره، پلاتین و …
- شاخصبورس کشورهای مختلف
- کالاهای اساسی همانند گندم، قهوه، سویا و …
در حال حاضر، بیش از ۲۰۰ نماد معاملاتی مختلف به صورت CFD قابل معامله است.
تفاوت خرید CFD با خرید دارایی
در بسیاری از موارد، افراد امکان خرید مستقیم یک دارایی را ندارند. برای مثال، خرید سهام شرکت اپل، گوگل یا تسلا عملا برای ایرانیان امکان پذیر نیست. چراکه این سهامها فقط به کسانیکه شهروند این کشور باشند ارائه شده و طبیعتا باید در این کشور حضور داشته باشند. بنابراین، تکلیف کسانیکه مطمئن هستند که این سهام دارای آینده است، چه خواهد شد؟ آیا این افراد محکوم به عقب ماندن از بازار هستند؟
معاملات CFD این امکان را فراهم کردهاند تا هر کسی بتواند به کمک واسط مناسب (یا همان کارگزاری)، معاملهی مد نظر خود را انجام دهد. اگرچه با خرید CFD سهام اپل یا … سهامدار این شرکت نخواهید شد، اما شما نیز همانند سایر سهامداران این شرکت عظیم، در کسب سود یا ضرر شریک خواهید بود. با بالا رفتن ارزش سهام اپل، تریدر نیز به همان اندازه سود خواهد کرد.
مزیت دیگر این قرارداد نیز کسب سود در زمان نزولی شدن بازار است. سهامداران اپل نمیتوانند در زمان نزولی شدن بازار، کسب درآمد نمایند. اما کسانیکه این سهام را به شکل CFD، معامله کرده و در حقیقت فروخته باشند، میتوانند در زمان نزولی شدن بازار نیز از این افت قیمت سهام، درآمد کسب نمایند. همین امر نیز باعث جذاب شدن بازارهایی است که امکان انجام معاملات را به مشتریان خود دادهاند.
برای مطالعه سایر مقالات، به وبسایت آی تی بی مراجعه نمایید.