اقتصاد جهان در وضعیت هشدار

شاید به چشم نیاید اما اقتصاد جهان در معرض ریسک هایی قرار گرفته که به طور پیوسته در حال افزایش یافتن هستند. در حالی چشم انداز رشد اقتصادی جهان مثبت است ، در عین حال ریسک هایی آن را تهدید می کند که می توانند به عدم رشد متوازن و در نهایت بروز تهدیدهایی برای جهان منجر شوند. مجمع جهانی اقتصاد طی گزارشی تشریحی ۳۰ ریسک را برای اقتصاد جهان پیش بینی کرده و در خصوص آنها هشدار داده است.

به گزارش آرمان اقتصادی ، مجمع جهانی اقتصاد در گزارش جدیدی با عنوان «گزارش ریسک‌های جهان در ۲۰۱۷» به معرفی خطراتی پرداخته است که در سال جدید میلادی جهان را مورد تهدید قرار می‌دهد. در این گزارش با اشاره به عواملی همچون نابرابری سطح درآمد و دو قطبی شدن جوامع که موجب ایجاد تغییرات سیاسی در سال ۲۰۱۶ شد، هشدار داده شده است که اگر اقدامی عاجل در پیش گرفته نشود، این عوامل می‌توانند موجب تشدید خطراتی شوند که جهان را در سال ۲۰۱۷ مورد تهدید قرار می‌دهند.

بر این اساس، سه روندی که طی ۱۰ سال آینده جهان ما را شکل می‌دهند، شامل نابرابری اقتصادی، قطبی شدن جوامع و تشدید خطرات زیست محیطی است. اقدام مشترک رهبران جهان می‌تواند موجب توقف روند وخامت این خطرات و ناآرامی‌های ناشی از آنها شود. بر این اساس، سال ۲۰۱۷ تحت تاثیر عواملی همچون رشد اقتصادی ضعیف، افزایش نابرابری‌های درآمدی، شرایط بد آب‌وهوایی و مهاجرت‌های اجباری سال خطرناکی خواهد بود. در این گزارش مخاطرات سال ۲۰۱۷ به تفکیک ۵ بخش مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، محیط‌زیستی و تکنولوژیک معرفی‌ شده‌اند. همچنین در تهیه این گزارش، از نظر ۷۵۰ کارشناس درمورد ۳۰ مخاطره‌ای که جهان با آن روبه‌رو است (از خطر رکود و حباب دارایی‌ها گرفته تا خطر شرایط بد آب‌وهوایی) استفاده شده است.

به عقیده کارشناسان، افزایش نابرابری‌های درآمدی و تشدید شکاف میان فقرا و ثروتمندان، بزرگ‌ترین خطری است که اقتصاد جهانی را تهدید می‌کند. مقابله با این افزایش نابرابری که آینده نظام سرمایه‌داری را با اما و اگرهایی روبه‌روساخته است، تنها به‌واسطه افزایش رشد اقتصادی امکان‌پذیر نیست. از سال ۱۹۸۰ تاکنون، سهمی از درآمد که به یک درصد افراد پردرآمد جامع تعلق می‌گیرد در کشورهایی همچون آمریکا، چین، انگلیس و کانادا بیش از دوبرابر شده است. برای مثال از سال ۱۹۸۰ تا سال ۲۰۱۵، سهم درآمد یک درصد ثروتمند جامعه در آمریکا از ۱۰ به ۲۰ درصد، در چین از ۶/ ۵ به ۴/ ۱۱ درصد و در انگلیس از ۷/ ۶ به ۷/ ۱۲ درصد رسیده است.

به گزارش مجمع جهانی اقتصاد، اجرای سیاست‌ تسهیل مقداری از طریق تقاضای گسترده بانک‌های مرکزی برای اوراق قرضه، باعث تشدید نابرابری‌های اقتصادی شده است، چرا که اجرای این سیاست‌ها موجب ثروتمند‌تر شدن دارندگان دارایی‌های مالی شده است. البته نابرابری‌های اقتصادی طی ۳۰ سال گذشته در سطح جهانی روندی کاهشی داشته است، کاهشی که بخش زیادی از آن به‌دلیل نزدیک شدن اقتصاد کشورهای آسیایی به اقتصادی‌های پیشرفته بوده است.

۵ خطر سال ۲۰۱۷ به تفکیک محتمل‌ترین‌ها:

۱- شرایط بد آب‌وهوایی: صدماتی که به زیرساخت‌ها، محیط‌زیست، اموال و جان‌ افراد تحت تاثیر شرایط بد آب‌وهوایی وارد می‌شود.

۲- مهاجرت‌های گسترده اجباری: مهاجرت‌هایی که افراد تحت تاثیر جنگ‌ها، بلایای طبیعی و شرایط بد اقتصادی و محیط‌زیستی مجبور به انجام آن  هستند.

۳- بلایای طبیعی اصلی: صدماتی که به زیرساخت‌ها، محیط‌زیست، اموال و جان‌ افراد تحت‌تاثیر بلایای طبیعی‌ همچون زمین‌لرزه، فوران آتشفشان‌ها، رانش زمین و سونامی وارد می‌شود.

۴- حملات گسترده تروریستی: اشخاص یا گروه‌های غیردولتی که با اهداف سیاسی یا مذهبی جان و اموال افراد را تهدید می‌کنند.

۵- سرقت یا تقلب داده‌ای گسترده: استفاده‌های نابجا از داده‌های خصوصی یا رسمی که به‌طور بی‌سابقه‌ای در حال افزایش است.

 

۵ خطر سال ۲۰۱۷ به تفکیک اثرگذارترین‌ها:

۱- سلاح‌های کشتار جمعی: به‌کارگیری مواد و تکنولوژی‌های هسته‌ای، شیمیایی، بیولوژیک و رادیولوژیک که باعث ایجاد بحران‌های بین‌المللی و  تخریب‌های گسترده می‌شوند.

۲- شرایط بد آب‌وهوایی: صدماتی که به زیرساخت‌ها، محیط‌زیست، اموال و جان‌ افراد تحت‌تاثیر شرایط بد آب‌وهوایی وارد می‌شود.

۳- بحران‌های آب: کاهش شدید در کیفیت و کمیت آب شرب که باعث تهدید سلامت بشر و محدود شدن فعالیت‌های اقتصادی می‌شود.

۴- بلایای طبیعی اصلی: صدماتی که به زیرساخت‌ها، محیط‌زیست، اموال و جان‌ افراد تحت‌تاثیر بلایای طبیعی‌ همچون زمین‌لرزه، فوران آتشفشان‌ها،  رانش زمین، سونامی و توفان‌های مغناطیسی وارد می‌شود.

۵- شکست اقدامات مقابله با تغییرات آب‌وهوایی: ناموفق بودن دولت‌ها و فعالیت‌های اقتصادی در تصویب یا اجرای قوانین و سیاست‌های مقابله با تغییرات آب‌وهوایی و حمایت از جمعیت و کسب‌وکارهایی که از تغییرات آب‌وهوایی تاثیر می‌پذیرند.

مجمع جهانی اقتصاد برای تهیه این گزارش از ۷۵۰ کارشناس خواسته است تا ۳۰ ریسک جهانی و ۱۳ روندی را که می‌تواند موجب تشدید آنها شود یا ارتباطی بین آنها ایجاد کند، مورد بررسی قرار دهند. از این نظرسنجی سه یافته کلی حاصل شد:

– تداوم روندها: در میان روندهایی که جهان ۱۰ سال آینده ما را شکل می‌دهند، افزایش نابرابری درآمد و ثروت و افزایش قطبی شدن جوامع به ترتیب  رتبه‌های نخست و سوم را به خود اختصاص می‌دهند.

– سایه خطرات زیست محیطی بر چشم‌انداز جهان: در گزارش سال ۲۰۱۷ تغییرات جوی چالش بعدی است که جهان را طی ۱۰ سال آینده تهدید خواهد کرد و بر این اساس، پدیده‌های شدید جوی مهم‌ترین چالش جهان محسوب می‌شود.

– جوامع همگام با تغییرات تکنولوژیک پیش نمی‌روند: از میان ۱۲ فناوری مورد بررسی در گزارش، کارشناسان به این نتیجه رسیدند که هوش مصنوعی و  علم روباتیک بیشترین منافع بالقوه را برای جهان در بر خواهند داشت و در عین حال بزرگ‌ترین اثرات منفی بالقوه و بیشترین نیاز برای اداره بهتر حکومت‌ها را در پی می‌آورند.