غبار ریسک های سیاسی بر چهره خودروسازی

خودروسازان بزرگ برای تولید محصول در کشورهای در حال توسعه دلایل قانع کننده ای نیاز دارند. صرف داشتن روابط خوب آنها را راهی یک سایت تولیدی خارج از خانه نمی کند، بلکه باید یکی از سه شرط زیر را داشته باشند. اندازه بازار قابل توجه ، نیروی کار و قیمت انرژی پایین و مزیت پایگاهی صادرات. دست کم یکی از آنها برای ورود خودروسازان به تولید در یک کشور دیگر لازم است. مزیت هایی که به نظر می رسد ایران آنها را دارد و تنها باید ریسک های سیاسی را از خود دور کند.

به گزارش پایگاه خبری آرمان اقتصادی ، در حالی که صنعت هوایی ایران بعد از نزدیک به ۴۰ سال توانسته قراردادهای پرسر و صدایی با شرکت های بزرگ منعقد کند، صنعت خودرو کشور به غیر از دو قرارداد و یک تفاهمنامه ، آن هم فقط با شرکت های فرانسوی که به نوعی صنعت خودرو ایران در سه دهه اخیر حیاط خلوت آنها بوده ، موفقیت دیگری نداشته است. این در حالی است که ایران از سه موردی که یک کشور را برای سرمایه گذاری خودروسازان بزرگ جذاب می کند، هر سه مزیت را دارد.

در این میان به نظر می رسد تنها سایه ریسک های سیاسی است که بر سر مزیت های نسبی ایران در خودروسازی سنگینی می کند و خودروسازان بزرگ جهان در انتظار آغاز ریاست جمهوری دونالد ترامپ و موضع گیری او در قبال برجام هستند تا تکلیف خود را بهتر بدانند.

برخی از کارشناسان بازار ۸۰ میلیونی ایران را یکی از مزیت‌هایی می‌دانند که در جذب سرمایه‌های خارجی در صنعت خودرو اثر جدی دارد. در این زمینه بسیاری از کارشناسان به آمار تولید یک میلیون و ۶۵۰ هزار دستگاهی خودرو در سال ۱۳۹۰ اشاره می‌کنند و اینکه ظرفیت تولید خودرو در کشورمان برای هر سال دو میلیون دستگاه خودرو است و همین موضوع را یکی از مزیت‌های مهم کشورمان برای حضور خودروسازان خارجی عنوان می‌کنند.حسن کریمی سنجری، کارشناس خودرو در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» معتقد است، در صورتی‌که خودروهای داخلی و خارجی با قیمت مناسب، کیفیت جهانی و البته با شرایط فروش اعتباری معمول در سطح جهان در بازار ایران عرضه شوند این بازار کشش جذب تا دو میلیون دستگاه خودرو در سال را دارد؛ بنابراین بزرگی بازار خودروی ایران در حدی است که بسیاری از خودروسازان جهانی تمایل به سرمایه‌گذاری و تولید در ایران دارند.

با وجود این برخی از کارشناسان معتقدند که سرمایه گذاران خارجی بازار ایران را یک بازار ۴۰۰ میلیونی در نظر می‌گیرند نه ۸۰ میلیون؛ این موضوع از آن رو است که ایران جزو ۲۰ اقتصاد در حال ظهور بزرگ جهان است که موقعیت جغرافیایی و استراتژیک مهمی در منطقه خاورمیانه دارد. بر این اساس سرمایه‌گذار خارجی یکی از مزیت‌های بازار ایران را دسترسی به بازار ۴۰۰ میلیونی خاورمیانه می‌داند که این امر خیلی از سرمایه‌گذاران را ترغیب به حضور در ایران می‌کند.

به اعتقاد بسیاری از کارشناسان ایران به خاطر داشتن انرژی مناسب و ارزان نسبت به بازار جهانی دارای امتیاز ویژه‌ای است. تجربه حضور خودروسازان خارجی در کشورهای دیگر نشان از آن دارد که بحث وجود انرژی و نیروی کار ارزان دو عامل موثر در ورود خودروسازان خارجی به یک کشور است. از آنجا که در ایران نیز قیمت کارگر و انرژی در مقایسه با بسیاری از کشورهای اروپایی بسیار ارزان‌تر است بنابراین تولید خودرو در ایران به صرفه‌تر است. در این بین اما یکی از نقاط ضعف صنعت خودرو به‌دلیل ساختار قدیمی و نیروی اشتغال بالا نبود بهره‌وری است؛ با وجود این بسیاری از کارشناسان حل این مشکل را منوط به حضور خودروساز خارجی در ایران می‌دانند. به این ترتیب وجود مزیت انرژی و نیروی کار ارزان موجب می‌شود که صنعت خودرو بتواند جذب مطلوبی در سرمایه خارجی داشته باشند. در این زمینه حسن کریمی سنجری می‌گوید: یکی از موضوعات مهم برای حضور خودروسازان خارجی بعد از بازار خوب، کاهش قیمت تمام شده محصولات است. براین اساس آنها کشورهایی را انتخاب می‌کنند که بتوانند به تولید خودرو با قیمت تمام شده رقابتی بپردازند.در این زمینه بهاره عریانی نیز به وجود نیروی ارزان در کشورهایی چون مکزیک و برزیل و هند اشاره می‌کند و می‌گوید: یکی از موضوعاتی که موجب شد بسیاری از خودروسازان در برزیل سرمایه‌گذاری کنند کاهش هزینه‌های لجستیکی و قیمت تمام شده بود که این مزیت در کشور ما نیز وجود دارد.