نخستین همکاری‌های تحقیقاتی ایران و چین برای تثبیت ماسه‌های روان

به گزارش آرمان اقتصادی به نقل از به گزارش پایگاه اطلاع رسانی وزارت جهاد کشاورزی، مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در گفت و گو با خبرنگار ما ضمن بیان این مطلب اعلام کرد: در راستای اجرای برنامه جامع تثبیت پهنه‌های ماسه‌های روان در مناطق فوق بحرانی و مسلط به روستاها و آبادی‌ها، اجرای پایلوت‌های تحقیقاتی در چند استان و توسعه فناوری‌های نوین استقرار انواع بادشکن‌ها را در قالب تفاهم‌نامه سه‌جانبه میان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، نهادهای تحقیقاتی کشور چین و دانشگاه تهران در دستور کار داریم.

وحید جعفریان افزود: در این برنامه جامع، پهنه‌های ماسه‌های روان در سطح ۶۸ هزار هکتار از کانون‌های فوق بحرانی در ۱۰ استان کشور از طریق بکارگیری الگوها و فناوری‌های روز دنیا و دانش بومی کشورمان با رویکرد اقتصادی، مشارکتی و زیست‌محیطی در اولویت تثبیت قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه نخستین پایلوت مشترک تحقیقاتی تثبیت پهنه‌های ماسه‌های روان با استفاده از الگو و فناوری‌های نوین و احداث بادشکن‌های شطرنجی در منطقه حسین‌آباد قم اجرا می‌شود، اظهار داشت: جانمایی و مواد اولیه برای تثبیت ماسه‌های روان در این پایلوت تحقیقاتی از سوی کشور چین و با هماهنگی دانشگاه تهران تهیه شده و تا یک ماه آینده این پایلوت در استان قم به اجرا درمی‌آید.

جعفریان ادامه داد: در صورت موفقیت پایلوت‌های تحقیقاتی، تمام مواد اولیه برای احداث بادشکن‌ها و تثبیت ماسه‌های روان را با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان در داخل کشور و در سطوحی گسترده و با رعایت استانداردها و ملاحظات زیست‌محیطی برای اجرا در استان‌های تعیین شده، تهیه خواهیم کرد.

وی تصریح کرد: قرار است از ۱۱ روش تثبیت ماسه‌های روان از جمله احداث بادشکن‌های غیرزنده در این پایلوت‌های تحقیقاتی استفاده شود و مورد پایش قرار گیرد.

مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در همین حال گفت: این پایلوت تحقیقاتی تحت عنوان ”پایلوت احداث و ارزیابی روش‌های نوین تثبیت ماسه‌های روان با استفاده از فناوری‌های استقرر بادشکن” با همکاری بخش تحقیقات چین اجرا می‌شود.

وی سال ۱۴۰۲ را نقطه عطفی در بروزرسانی دانش و همچنین بهره‌گیری از دانش بومی و استفاده از ظرفیت‌های داخلی و بین‌المللی برای تثبیت پهنه‌های ماسه‌های روان در مناطق فوق بحرانی کشور عنوان و تصریح کرد: موفقیت‌آمیز بودن این پایلوت‌ها، ایران را به یکی از قطب‌های مدیریت بیابان تبدیل می‌کند.

جعفریان اذعان داشت: بر اساس مطالعات اخیر، ۳۰ میلیون هکتار از عرصه‌های کشور تحت تأثیر فرسایش بادی می‌باشد و از این سطح نزدیک به ۱۴ میلیون هکتار به عنوان کانون‌های فوق بحرانی و فرسایش بادی شناخته شده است که خسارتزا هستند.

وی ادامه داد: نتایج مطالعاتی در سال ۱۳۹۷ نیز نشان داده ۶۸ هزار هکتار از کانون‌های فوق بحرانی برای تثبیت ماسه‌های روان از نظر مالچ پاشی در اولویت قرار دارند و ما نیز به دنبال آن هستیم این سطح را از طریق اجرای الگوها و فناوری‌های روز دنیا با ترکیب دانش بومی به جای مالچ نفتی، تثبیت کنیم.

مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با اشاره به اینکه عملیات مالچ‌پاشی نفتی از دیدگاه سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، آخرین گزینه و اقدام ممکن برای تثبیت ماسه‌های روان است، گفت: سیاست این سازمان همواره تاکید بر استفاده از الگوهای مبتنی بر دانش بومی، مشارکتی، کم‌هزینه و سازگار با محیط زیست است و از این رو احداث بادشکن‌ها برای مهار ماسه‌های روان در اولویت بیشتری قرار گرفته است.

وی در همین حال گفت: ترکیب و روش اجرای کاربرد مالچ نفتی طی انجام تحقیقات و ارزیابی‌های متعدد با همکاری پژوهشگاه صنعت نفت ایران اصلاح و از سال ۱۴۰۱ عملیاتی شده است.

جعفریان تصریح کرد: خسارات ناشی از هجوم ماسه‌های روان به منابع زیست انسانی به ویژه در خشکسالی‌های پنج سال گذشته و با تغییرات اقلیمی و آسیب رسیدن به پوشش گیاهی مناطق بیابانی از طریق سو مدیریت منابع آبی و پرداخت نکردن حقابه دشت‌های سیلابی، بیشتر شده است.