در دنیای ناوبری  یک ضرب‌المثل داریم که می‌گوید: “قبل از اینکه مسیری را برای جایی که می‌روید ترسیم کنید، ابتدا باید تعیین کنید که کجا هستید.” به نظر می‌رسد چنین ضرب المثلی در مدیریت یک کسب و کار نیز صادق باشد. زمانی که نوبت به توسعه یک استراتژی تجاری موفق می‌رسد،  بدون دانستن اطلاعات حیاتی مانند مخارج، موجودی، یا پیش‌بینی‌ها، انگار در تاریکی تیراندازی می‌کنیم و یک ابزار فوق العاده مفید برای تعیین این موارد حیاتی شرکت، ارزش گذاری کسب و کار است.

هدف ارزش‌گذاری شرکت‌ها

خواه هدف شما خرید، فروش یا بهبود کسب و کار باشد، تعیین ارزش کسب وکارتان، مسیری را برای تحقق ایده شما تعیین می‌کند و آهنگ موفقیت آن را بیشتر می‌کند و با رویکردهای متعدد برای تعیین ارزش شرکت خود، می‌توانید به طور موثر و دقیق ساختار سرمایه فعلی آن را ارزیابی کنید تا ارزش شرکت تجاری را بهینه کنید.

ارزش‌گذاری شرکت، عنوان ارزش‌گذاری تجاری نیز شناخته می‌شود. در طول این فرآیند، تمام جنبه‌های یک کسب و کار برای تعیین ارزش فعلی یک سازمان یا بخشی از سازمان ارزیابی می‌شود. موضوع ارزش گذاری کسب و کار، اغلب در امور مالی شرکت مورد بحث قرار می‌گیرد. ارزیابی تجاری معمولاً زمانی انجام می‌شود که یک شرکت به دنبال فروش تمام یا بخشی از ارزش(مانند سهام) خود باشد یا به دنبال ادغام یا تصاحب شرکت دیگری باشد. ارزش گذاری یک کسب و کار فرآیند تعیین ارزش فعلی یک کسب و کار، با استفاده از معیارهای عینی و ارزیابی تمام جنبه‌های کسب و کار است.

روش‌های ارزش گذاری شرکت‌ها

یکی از راه‌های محاسبه ارزش‌گذاری کسب‌وکار، کم کردن بدهی‌ها از دارایی‌ها است. با این حال، این روش ساده، همیشه تصویر کاملی از ارزش یک شرکت ارائه نمی‌دهد. به همین دلیل چندین روش دیگر نیز وجود دارد.

در اینجا نگاهی به ۵ روش ارزیابی کسب‌وکار می‌اندازیم که بینشی از وضعیت مالی شرکت ارائه می‌دهند، از جمله ارزش دفتری، تجزیه و تحلیل جریان نقدی تنزیل‌شده، ارزش بازار، ارزش شرکت، سود و ارزش فعلی با توجه به فرمول دائمی رو به رشد.

ارزش دفتری

یکی از ساده‌ترین روش‌های ارزش‌گذاری یک شرکت، محاسبه ارزش دفتری آن با استفاده از اطلاعات ترازنامه آن است. با این حال، به دلیل سادگی این روش، قابل اعتماد نیست.

ابتدا برای محاسبه ارزش دفتری، با کم کردن بدهی‌های شرکت از دارایی‌های آن، برای تعیین حقوق صاحبان سهام شروع کنید. سپس هرگونه دارایی نامشهود را حذف کنید. رقمی که برای شما باقی مانده است، نشان دهنده ارزش هر دارایی مشهودی است که شرکت در اختیار دارد.

همانطور که پروفسور مدرسه بازرگانی هاروارد، میهیر دسایی، اشاره می‌کند، به دلیل قوانین حسابداری و اصل محافظه کاری، نمی‌توان ارقام ترازنامه را با ارزش یکسان کرد. تکیه بر معیارهای اساسی حسابداری تصویر دقیقی از ارزش واقعی یک کسب و کار ارائه نمی‌کند.

۲. جریان‌های نقدی تنزیل شده

یکی دیگر از روش‌های ارزش‌گذاری شرکت، جریان‌های نقدی تنزیلی است. این تکنیک در Leading with Finance  به عنوان استاندارد طلایی ارزش‌گذاری شناخته شده است.

تجزیه و تحلیل جریان نقدی تنزیل شده، فرآیند تخمین ارزش یک شرکت یا سرمایه‌گذاری بر اساس پول یا جریان‌های نقدی است که انتظار می‌رود در آینده ایجاد شود. تحلیل جریان نقدی تنزیل شده، ارزش فعلی جریان‌های نقدی آتی را بر اساس نرخ تنزیل و دوره زمانی تحلیل محاسبه می‌کند.

۳. بازار سرمایه

ارزش بازار، یکی از ساده‌ترین معیارهای ارزش یک شرکت سهامی عام است. با ضرب تعداد کل سهام در قیمت فعلی سهم محاسبه می‌شود.

۴. ارزش سازمانی

ارزش یک شرکت با ترکیب بدهی و حقوق صاحبان سهام شرکت و سپس کسر مقدار نقدی که برای تأمین مالی عملیات تجاری استفاده نمی‌شود، محاسبه می‌شود.

۵. روش EBITDA در ارزش‌گذاری شرکت‎ها

EBITDA، مخفف Earnings before interest, taxes, depreciation, and amortization است. هنگام بررسی سود، تحلیلگران مالی دوست ندارند به سود خالص درآمد خالص یک شرکت نگاه کنند. سود خالص به باقی‌مانده مجموع درآمدها پس از کسر هزینه‌های عملیاتی، مالی و مالیات گفته می‌شود. معمولاً به روش‌های زیادی سود خالص، توسط قراردادهای حسابداری دستکاری می‌شود و برخی حتی می‌توانند تصویر واقعی را تحریف کنند.

برای شروع، به نظر می‌رسد سیاست‌های مالیاتی یک کشور مانع موفقیت واقعی یک شرکت می‌شود. سیاست‌های مالی می‌توانند در کشورها یا زمان‌های مختلف، متفاوت باشند، حتی اگر واقعاً هیچ چیز در قابلیت‌های عملیاتی شرکت تغییر نکند.

در مرحله بعد، درآمد خالص سود پرداختی، به دارندگان بدهی را کم می‌کند، که می‌تواند سازمان‌ها را تنها بر اساس ساختار سرمایه‌شان کم و بیش موفق به نظر برساند. با توجه به این ملاحظات، هر دو دوباره اضافه می‌شوند تا به EBIT (درآمد قبل از بهره و مالیات) یا «درآمد عملیاتی» برسند.

با درک نحوه رسیدن به EBITDA (درآمد قبل از بهره، مالیات، استهلاک) برای هر شرکت، بررسی نسبت‌ها آسان‌تر است. ارزش بازار به طور گسترده برای شرکت‌های سهامی عام استفاده می‌شود زیرا روشی ساده برای اندازه‌گیری ارزش شرکت بر اساس قیمت و تعداد سهام موجود است. اما در مورد ارزش‌گذاری مشاغل خصوصی این امر قابل اجرا نیست.

چرا روش‌های متفاوتی برای ارزش‌گذاری وجود دارد؟

مانند اثر انگشت، هر کسب و کاری شرایط منحصر به فردی دارد؛ به همین دلیل چندین روش ارزش گذاری وجود دارد. این روش‌ها، ویژگی‌های خاص هر کسب و کاری را در بر می‌گیرند و تحت تأثیر عواملی مانند عملکرد مالی، روند صنعت و حتی ترجیحات شخصی مالک قرار می‌گیرند.

چرا مدیران باید ارزش‌گذاری شرکت‌ را یاد بگیرند؟

ارزش‌گذاری دقیق یک کسب‌وکار، اغلب مستلزم دانش عمیق در روش‌های ارزش‌گذاری و ویژگی‌های آن صنعت است، چیزی که متخصصان در طی سال‌ها با توجه به آن دانش خود را توسعه می‌دهند تا بتوانند به درک بیشتری در این زمینه برسند. با این حال، این امکان برای افراد معمولی نیز وجود دارد که رویکردهای اساسی مورد استفاده توسط کارشناسان را درک کنند و در موارد خاص، تخمین‌های اساسی از ارزش بالقوه یک کسب و کار را از طریق محاسبات ساده انجام دهند. همانطور که بالاتر اشاره شد، فرآیند ارزش‌گذاری به روش‌های مختلفی مانند تعیین ارزش فروش و گزارش مالیاتی صورت می‌گیرد. مدیران با فراگیری دانش مربوط به این حوزه قادر خواهند ‌بود علاوه بر تحلیل درست صورت‌های مالی، ارزش سرمایه‌گذاری پروژه‌های مختلف را از روش‌های دقیق و وسیع‌تری بررسی نمایند.

یادگیری روش‌های ارزش‌گذاری شرکت‌ها

در دوره MBA و همچنین دوره DBA مدرسه کسب و کار تربیت مدرس، اساتید برجسته حوزه مدیریت، به تدریس روش‌های مختلف ارزش‌گذاری شرکت می‌پردازند.

در این دوره‌ موارد زیر آموزش داده می‌شود:

 انواع شاخص‌های بازدهی سرمایه مانند شاخص‌های IRR ,APR,IRRE، مفهوم بازگشت سرمایه و شاخص‌های آن، روندهای سودآوری سازمان و مفاهیمی چون سود خالص، سود عملیاتی، سود قبل از مالیات و…، شیوه‌‎های بررسی و تحلیل جریانات نقدی سازمان، نظارت و کنترل سرمایه در گردش سازمان، نحوه بررسی و تحلیل روش‌های استخراج جریانات نقدی از فعالیت‌ها.

مدیران و فارغ‌التحصیلان رشته‌های مختلف، می‌توانند در دوره‌ی MBA  گرایش مالی که در آن بجز ارائه دروس عمومی، دروس تخصصی ارائه می‌شود، شرکت کنند. این دوره شامل : درس‌های مدیریت سرمایه گذاری و ریسک،  ارزش گذاری بنگاه‌های اقتصادی، آشنایی با تامین مالی از طریق بورس، مدیریت مالی شرکتی پیشرفته است. بنابراین با یادگیری این دروس تخصصی MBA و سایر دروس عمومی و مهارت‌های مدیریتی، مدیران می‌توانند بهتر کسب و کار خود را مدیریت و در شرایط خاص رهبری تغییرات کنند.

سخن پایانی

در این مقاله به بررسی موضوع ارزش‌گذاری شرکت‌ها، روش‌های آن و عوامل مرتبط با آن پرداختیم که این روزها از اهمیت بسیاری در سازمان‌ها و کسب‌وکارها برخوردار است. یکی از موضوعات مهم در این رابطه کسب دانش و اطلاعات مدیران و صاحبان کسب‌وکارها درخصوص روش‌های ارزش‌گذاری در سازمان‌‌ها است. شرکت در دوره‌های مدیریتی، بهترین راه برای افزایش اطلاعات افرادی است که در این حوزه مشغول به کار بوده و نیازمند افزایش دانش و معلومات مدیریتی خود طبق جدیدترین متد روز دنیا هستند. رشته ام بی ای و دی بی ای نیز از جمله این دوره‌های کارآمد در این خصوص است. مدرسه کسب وکار تربیت مدرس، برگزارکننده‌ دوره‌های MBA و DBA و همچنین بزرگترین برگزارکننده دوره post dba در ایران بوده که با وجود اساتید حرفه‌ای و متخصص و آموزش مهارت‌های نوین مدیریتی بهترین گزینه برای افراد است. اگر شما نیز تمایل به شرکت در این دوره‌ها را دارید، می‌توانید با شماره ۹-۰۲۱۸۸۲۲۰۱۹۶ تماس گرفته و اطلاعات مورد نیاز خود را دریافت کنید.