ارتقاء جایگاه فناوری اطلاعات ایران در جهان / علت مصونیت کشورمان از اخلال جهانی چیست؟

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، شاخص توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات «ICT Development Index» از سه گروه کلی یعنی «دسترسی، کاربرد و مهارت‌های» حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات، تشکیل شده و ۱۴ شاخص بررسی‌شده در ۱۹۰ کشور را ارزیابی می‌کند که شامل مواردی نظیر پهنای باند بین‌المللی، خانوارهای دارای رایانه، خانوارهای دارای اینترنت، تعداد کاربران اینترنت، نسل‌های دسترسی به اینترنت ثابت و سیار و غیره است.

ارتقا ۶ پله‌ای ایران در توسعه فناوری اطلاعات

پس‌از ۶ سال وقفه در انتشار گزارش شاخص توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات «IDI» از سوی اتحادیه جهانی مخابرات «ITU»، اکنون جدیدترین گزارش این مرجع جهانی برای سال ۲۰۲۳ نشان از جهش ۶ رتبه‌ای ایران در این شاخص دارد.

پس از وقفه ۶ ساله که به‌دلیل مسایل مربوط به کیفیت و در دسترس بودن داده‌ها انجام شده بود، اکنون نتایج جدید رده‌بندی کشورها در شاخص «IDI» نشان می‌دهد که کشورهای دنیا پیشرفت قابل‌توجهی به سوی اتصال جهانی و معنادار داشته‌اند، به‌طوری که نیمی از کشورها تقریباً از ۸۰ امتیاز (میانگین ۷۸.۷) عبور کرده‌اند که در این خصوص ایران با ۶ پله صعود و با عبور از مرز ۸۱ امتیاز در زمره کشورهای بالاتر از رتبه‌های میانگین قرار گرفته است، به این ترتیب و بر اساس گزارش این نهاد وابسته به سازمان ملل، جایگاه ایران از رتبه ۸۱ به ۷۵ ارتقا پیدا کرد.

همچنین در بررسی‌های تخصصی امسال «ITU» از نظر میزان امتیاز در شاخص «IDI» یا همان توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز، امتیاز ایران با افزایش ۴۷ درصدی از عدد ۵۵ به ۸۱ رسیده است. علاوه‌بر آن مقادیر زیرشاخص‌های ضریب نفوذ مشترکین پهن‌باند همراه، درصد استفاده از اینترنت و درصد خانوارهای دارای دسترسی به اینترنت در سال ۲۰۲۳ نیز به ترتیب از رشد ۱۵، ۹ و ۶ درصدی برخوردار شدند. برای درک بهتر از میزان پیشرفت ایران در شاخص«IDI» باید مروری بر وضعیت کلی دیگر کشورها در این گزارش و شاخص مذکور داشت. نتایج گزارش منتهی به سال ۲۰۲۳ که از سوی مرجع جهانی «ITU» منتشر شده، نشان می‌دهد، کمترین امتیاز به‌دست آمده ۲۰.۰ و بالاترین آن ۹۸.۲ است.

بر این اساس، ۳۳ کشور دارای امتیاز «IDI»  بین ۹۰ تا ۱۰۰ هستند، ۴۷ کشور دیگر دارای امتیاز بین ۸۰ تا ۹۰ هستند که ایران نیز در زمره این کشورها قرار دارد و نیمی از کشورها در محدوده ۶۰ تا ۷۰ امتیازی پراکنده شده‌اند و تعداد کمی از آن‌ها دارای امتیاز پایین‌تر هستند؛ و در نهایت نکته قابل‌توجه دیگر آنکه، نظر به اجرای طرح‌های متنوع وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و توسعه پروژه عظیم فیبرنوری و عبور از پوشش ۷ میلیونی و گذار از ایجاد ۱۰۰۰ سایت نسل پیشرفته ۵ موبایل تا پایان سال قبل و با توجه به مصوبه مجلس شورای اسلامی در خصوص الزام شهرداری‌ها به صدور ۱۵ روزه‌ی مجوز حفاری فیبر نوری که به تشدید سرعت پیشرفت این طرح در سال‌جاری منجر خواهد شد، پیش‌بینی می‌شود جایگاه ایران در رده‌بندی شاخص توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در سال‌های آتی با بهبودهای مستمر تداوم داشته باشد.

توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات در اقدامات دولت سیزدهم

پیشرفت و توسعه ۶۰ درصدی شبکه ملی اطلاعات

از اواخر سال ۱۳۸۴ طرح شبکه ملی اطلاعات مطرح و کاهش وابستگی به شبکه جهانی اینترنت مهم‌ترین دلیل پیاده‌سازی آن عنوان شده بود. همزمان با شروع فعالیت دولت سیزدهم، تحقق این امر مهم در صدر برنامه‌های وزارت ارتباطات قرار گرفت و به دنبال آن به‌صورت مداوم جلساتی در این زمینه برگزار شد و در حال حاضر طبق آمار اعلامی از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، میزان پیشرفت این پروژه در ابتدای دولت ۲۳ درصد بود که اکنون با گذشت دو سال به پیشرفت ۶۰ درصدی رسیده است.

آغاز طرح فیبرنوری و پوشش نزدیک به ۶ میلیون خانوار

فیبرنوری یکی از روش‌های دسترسی به اینترنت ثابت است که به‌جای تمام یا بخشی از کابل مسی، از کابل‌های فیبر نوری بهره می‌برد. بنابراین یکی از پروژه‌هایی که طی دو سال گذشته وزارت ارتباطات بر روی آن کار کرده، پروژه فیبر نوری است که طبق گفته مسئولان، قرار است تا پایان سال‌جاری هشت تا ۱۰ میلیون خانوار تحت پوشش قرار بگیرند. به دلیل اهمیت این پروژه تاکنون کار در ۲۰۰ شهر انجام و در ۱۰۰ شهر تکمیل شده است و در حال حاضر نزدیک به ۶ میلیون خانوار تحت پوشش قرار گرفته‌اند.

افزایش ۱.۵ درصدی سهم اقتصاد دیجیتال

اقتصاد دیجیتال، فضای بکری است که می‌تواند مشاغل زیادی را برای کشور ایجاد کند و فقط بحث هزینه‌ها نیست و در حال حاضر یکی از حوزه‌های جدیدی که می‌تواند شرایط جدید را برای افزایش اشتغال فراهم کند، فضای مجازی و استفاده از اقتصاد دیجیتال است.

توسعه اقتصاد دیجیتال مزیت‌های بسیاری مانند کاهش هزینه و افزایش بهره‌وری را به همراه دارد؛ اما از آنجایی که اقتصاد دیجیتال در عمده کشورها سهم بالایی دارد و ارزش افزوده‌ی بسیاری ایجاد کرده است، بنابراین در کشور ما که بیشتر مشاغل سنتی بوده، می‌تواند یک فرصت مناسب باشد تا در این بخش مشاغل جدیدی را شناسایی کنیم و نرخ بیکاری را کاهش دهیم. 

افزایش سهم اقتصاد دیجیتال از جمله موضوعاتی بود که مورد تأکید دولتمردان دولت سیزدهم ازجمله رئیس‌جمهوری قرار گرفت و با اقدامات انجام شده سهم اقتصاد دیجیتال که ابتدای دولت ۶.۴ درصد بود به  عدد ۷.۹ درصد رسیده است که حاکی از رشد ۱.۵ درصدی دارد.

افزایش ۷۰ درصدی ظرفیت شبکه زیرساخت ارتباطی  کشور

افزایش ۷۰ درصدی ظرفیت شبکه زیرساخت کشور از جمله اقداماتی بود که طی دو سال گذشته توسط شرکت ارتباطات زیرساخت و وزارت ارتباطات انجام شد. بررسی‌ها حاکی از آن است که سطح ترافیک شبکه به‌صورت قابل‌قبولی افزایش پیدا کرده و میزان اشباع در آن به حداقل میزان خود نسبت به گذشته رسیده و پیشرفت در این زمینه همچنان ادامه دارد.

طبق گفته مسؤولان، ظرفیت شبکه انتقال در ابتدای دولت سیزدهم ۳۵.۸ ترابیت بر ثانیه بود که تمام تجهیزات آن هم خارجی بوده است؛ اما در دولت سیزدهم وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برنامه‌ریزی کرد تا پایان سال ۱۴۰۲ یعنی ظرف مدت ۳۶ ماه ظرفیت انتقال کشور را دو برابر کند.

استفاده از تجهیزات کاملا ایرانی برای اولین‌بار

بنابراین برای اولین‌بار به ارزش ۷۰۰۰ میلیارد ریال که بزرگ‌ترین قرارداد بومی‌سازی شرکت ارتباطات زیرساخت و وزارت ارتباطات محسوب می‌شود، منعقد شد و قرار است با استفاده از تجهیزات بومی ۲۰ ترابیت بر ثانیه به ظرفیت شبکه انتقال کشور اضافه شود. 

راه‌اندازی سرویس ویژه کودکان و نوجوانان

گسترش فضای مجازی باعث شده تا روز به روز اقشار بیشتری از شهروندان با آن درگیر شوند و در ایران هم بارها گفته شده که اخلاق، اینترنت کودکان، آینده جوانان و حراست از آن، برای دولتمردان مهم است؛ بنابراین با آغاز به‌کار دولت سیزدهم، اینترنت کودکان مورد توجه قرار گرفت و در نهایت یک‌سال پس از آغاز به کار وزارت ارتباطات در دولت سیزدهم، سرویس ویژه اینترنت کودکان رونمایی شد.

کاهش پینگ‌بازی‌های پُرمخاطب از طریق سرویس رادار گیم

اگرچه در تمام دنیا گیمرهای حرفه‌ای از زندگی خوبی برخوردار هستند و از نظر هزینه‌ها تامین هستند اما با همه این احوال، ایجاد بستر بازی‌های آن‌لاین و اینترنت و آی‌پی‌های مناسب و تسهیلات اخذ ویزا از تسهیلات مالی، مهم‌تر است. کاهش پینگ‌بازی‌های رایانه‌ای برای گیمرها از جمله وعده‌هایی بود که عیسی زارع‌پور- وزیر ارتباطات- به شهروندان داد و در نهایت با پیگیری‌های انجام‌شده، سال گذشته(۱۴۰۲) سایت و اپلیکیشن کاهش پینگ‌بازی‌های رایانه‌ای رونمایی شد که به دنبال این موضوع کاربران تجربه‌ای دلچسب در بازی آن‌لاین خواهند داشت که در حال حاضر طبق آخرین آمار اعلام‌شده تاکنون بیش از ۱۳ میلیون نفر از آن استفاده کرده‌اند.

راه‌اندازی سرویس رایگان ضد تحریم «۴۰۳online»

یکی از مشکلاتی که کاربران ایرانی، شرکت‌ها و مجموعه‌های علمی و تحقیقاتی هر روز از آن آسیب می‌بینند، خدمات اینترنتی و وب‌سایت‌هایی هستند که ایران را تحریم کرده‌اند. برخی سایت‌های مفید به دلایلی دسترسی کاربران ایرانی را محدود یا به اصطلاح خود، ما را تحریم می‌کنند. این سایت‌ها و خدمات در زمینه‌های گوناگون از علم و فناوری، تجارت، فناوری اطلاعات و نمونه‌هایی از این دست هستند که کاربران ایرانی برای فعالیت یا کار خود به آن نیاز دارند.

با روی  کار آمدن دولت سیزدهم و اهتمام ویژه وزارت ارتباطات به آن، این موضوع در دستور کار قرار گفت و سایتی به آدرس «۴۰۳online» ایجاد شد. بر این اساس دیگر نیازی به فیلترشکن وجود ندارد و در تازه‌ترین آمار منتشرشده از سوی وزارت ارتباطات به مناسبت دهه فجر سال ۱۴۰۲، این سرویس بیش‌از دو و نیم میلیون کاربر فعال ماهانه دارد.

جابه‌جایی بیش‌از ۶۳۰ میلیون مرسوله پستی در کشور

حمایت از پلتفرم‌های داخلی اقدامی است که طی سال‌ها توسط دولت‌های گوناگون و به روش‌های مختلف مورد توجه بوده است و در نهایت به دلیل اهمیت این موضوع حمایت‌های ویژه‌ای برای آن‌ها در یک آیین‌نامه در نظر گرفته شد. بنا بر اعلام در ابتدای سال ۱۴۰۲ ترافیک مرسولات پستی نسبت به سال گذشته یعنی ۱۴۰۱، به میزان ۱۱ درصد افزایش یافته است که نشان‌دهنده اعتماد مردم و کسب‌وکارهای اینترنتی به پلتفرم‌های داخلی است که طبق آخرین آمار اعلام‌شده از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون بیش‌از ۶۳۰ میلیون مرسوله پستی در کشور جابه‌جا شده است.

زیرساخت بومی علت مصونیت ایران از اخلال جهانی

طی روزهای اخیر و در اواخر هفته چهارم تیر ۱۴۰۳، اختلال در سرویس‌های ابری شرکت مایکروسافت باعث قطع گسترده سامانه‌های فناوری اطلاعات در خطوط هوایی و ریلی، معاملات شرکت‌های بزرگ نفتی و بازرگانی در بورس، شرکت‌های مخابراتی، بانک‌ها و شبکه‌های بهداشت و درمان در کشورهای مختلف دنیا مانند انگلیس، فرانسه، آلمان، ایتالیا، اسپانیا، آمریکا، کانادا، استرالیا، نیوزلند، هند، ژاپن، سنگاپور و امارات شد. به دنبال این اختلال، هزاران دستگاه رایانه‌ای با “صفحه آبی مرگ” روبه‌رو شدند و نتوانستند ویندوز را به درستی اجرا کنند.

در همین راستا، «حسین دلیریان» سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی، با اشاره به اختلال پیش‌آمده در خدمات شرکت مایکروسافت، گفت: «از بامداد امروز {۲۹ تیر} به دلیل ایجاد اختلال در خدمات شرکت «CrowdStrike» که یک شرکت امنیتی و همکار در مایکروسافت است، بسیاری از کشورهای جهان در ارائه خدمات مختلف به مردم دچار اختلال شده‌اند. بر همین اساس مرکز ملی فضای مجازی از همان ساعات اولیه بروز اختلال جهانی در سرویس‌های مایکروسافت، فعال شد تا ارزیابی دقیقی از وضعیت داشته و وضعیت را مدیریت کند اما تاکنون هیچ‌گونه آسیب و یا اختلالی در ارائه خدمات به مردم کشورمان گزارش نشده است.»

وی تصریح کرد: «به اطلاع مردم شریف ایران می‌رسانم که کشورمان از سال‌ها پیش به دلیل تحریم‌های غرب از دریافت این خدمات منع شده بود و از همان سال‌ها با ابتکار عمل جوانان و نخبگان کشور، سرویس‌های جایگزین بومی در داخل کشورمان طراحی و هم‌اکنون نیز همان سرویس‌ها عملیاتی است، در عین حال توانمندی‌های کشور در حوزه ارائه خدمات ابری بومی، قابلیت صادرات به سایر کشورها را هم دارد و ما آمادگی لازم جهت انتقال تجربه و یا صادرات محصولات این حوزه را داریم.»

فناوری اطلاعات و ارتباطات مایه حیات عصر تکنولوژی است که هرگونه اخلال در آن موجب محدودیت ارائه خدمات الکترونیکی به کاربران می‌شود. بنابراین عدم وابستگی سایبری به ابرشرکت‌های نرم‌افزاری و توسعه شبکه ملی اطلاعات و ارتباطات، کشورمان را نسبت به اخلال جهانی اخیر مصون داشته است که این موفقیت برگرفته از دستاوردهای نخبگان ایرانی در ایجاد سیستم جایگزین برای استفاده از فضای ابری ویندوز ماکروسافت است. با این اتفاق، انگیزه مهندسان سایبری ما افزایش پیدا کرده و با حمایت مسئولان مربوطه می‌توانیم زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری ملی را به‌طور کامل برقرار کنیم.

انتهای پیام