مستخدمین حسینی گفت: امروز به دلیل اینکه یک شرکت اعتبارسنجی مناسب در کشور وجود ندارد، وامها توصیهای و تلفنی شدهاند. بسیاری از آقازادهها با یک تماس تلفنی پدرشان به مدیران بانک وام میلیاردی میگیرند.
به گزارش پایگاه خبری آرمان اقتصادی (ecoideal)، مستخدمینحسینی معاون اسبق بانک مرکزی در خصوص فعالیت شرکتهای اعتبار سنجی بانکها گفت: طبق توافقی که در ابتدای طراحی این شرکتها صورت گرفت قرار شد حداقل ۲ الی ۳ شرکت اعتبارسنجی به صورت جداگانه امر اعتبارسنجی مشتریان بانکها را انجام دهند اما امروز شاهد آن هستیم که تنها یک شرکت این کار را انجام میدهد که همین موضوع باب فساد و رانت را باز کرده است.
معاون اسبق وزیر اقتصاد تصریح کرد: همین شرکتی هم که ایجاد شده با سرمایهگذاری دولتی و سهامداری بانکهاست که با این شرایط نمیتوان از آن انتظاری داشت.
مستخدمینحسینی درباره عدم حضور دیگر شرکتهای اعتبارسنجی در ایران، به وطن امروز گفت: در همان زمانی که قانون حضور شرکتهای اعتبارسنجی تصویب شد به غیر از شرکت موجود شرکت دیگری هم شروع به کار کرد که نرمافزار مناسبی داشت اما اتفاقاتی رخ داد که این شرکت از چرخه خارج شود و تنها یک شرکت که سهامداران آن بانکی هستند پایدار بماند.
این اقتصاددان ادامه داد: سیستم اقتصادی ما در حال حاضر یک سیستم رانتی است و اگر اعتبارسنجی بدرستی شکل میگرفت این رانتها حذف میشد و دیگر سیستم بانکی سالم بود.
وی در پاسخ به این سوال که این موسسات اعتبارسنجی در دیگر کشورهای جهان چگونه عمل میکنند؟ اظهار داشت: در کشورهای دیگر به کلی احتیاجی به مراجعه فرد به بانک برای دریافت تسهیلات نیست، روال به این شکل است سپردهگذار پس از مدتی بر اساس امتیازی که از موسسه اعتبارسنجی دریافت کرده است توسط بانک برای دریافت تسهیلات فراخوانده میشود. این یعنی بانک سراغ شما میآید و منابع بانک به ترتیب بین دارندگان بیشترین امتیاز تقسیم میشود.
میزان سپرده معیار اعطای تسهیلات نیست
معاون سابق بانک مرکزی با بیان اینکه در هیچ کجای دنیا قاعدهای وجود ندارد که تنها به دلیل اینکه کسی سپرده بیشتری دارد، باید تسهیلات بیشتری هم بگیرد، اظهار داشت: شرکتهای اعتبارسنجی در دنیا ۶۰۰ متغیر را برای مشتریان خود در نظر میگیرند که برای مثال عبارتند از: شماره تلفن موبایل و آدرس محل خانه برای اینکه میزان پایداری محیطی فرد مشخص شود، سرانه مطالعه کتاب، پرونده قضایی، پرونده مالیاتی و در کل متغیرهایی که نشاندهنده تعهد فرد به نظام پولی و بانکی باشد.
وی ادامه داد: متداول است که اگر شرکت یا فردی در سیستم یادشده تسهیلات نگیرد از امتیاز او در شرکت اعتبارسنجی کاسته شود زیرا این سیستم به این نتیجه میرسد که فرد به دنبال پیشرفت نیست اما اگر تسهیلات دریافت کند و بموقع هم اقساط آن را پرداخت کند به عنوان مشتری متعهد شناخته میشود و حتی امتیاز او هم افزایش پیدا میکند.
مستخدمینحسینی اظهار داشت: در این سالها شاهد بانکهای خصوصی هستیم که تعداد مشتریان تسهیلات میلیاردی آنها بیش از ۱۰۰ نفر نیست؛ این یعنی بانک سپردهها را جمع میکند و به ۱۰۰ نفر یا کمتر از آن تسهیلات درشت میدهد، جالب اینجاست که این افراد باز سال دیگر تکرار میشوند و این روند همین طور ادامه پیدا میکند؛ از این جالبتر اینکه بدانید همین ۱۰۰ نفر سهامداران بانک هم هستند. این یعنی افراد خاصی در جامعه هر روز فربهتر و از مزایای اقتصاد بهرهمند میشوند اما مسیر هنوز برای گرفتن تسهیلات ازدواج دشوار است. به این دلیل است که سیستم بانکداری ما ناکارآمد و از عدالت به دور است.
این اقتصاددان با انتقاد از شرایط موجود اعطای تسهیلات بانکی، گفت: امروز به دلیل اینکه یک شرکت اعتبارسنجی مناسب در کشور وجود ندارد، وامها توصیهای و تلفنی شدهاند. بسیاری از آقازادهها با یک تماس تلفنی پدرشان به مدیران بانک وام میلیاردی میگیرند.
وی تصریح کرد: بعد در جامعه بچه ۲۱ سالهای را میبینیم که وام میلیاردی گرفته و با انحصاری که برای واردات کالاهای اساسی از راه غیرشفاف دیگری گرفته در حال کسب درآمد است، قطعا این مسیر ما را به سمت قانون اساسی یا نظام اسلامی نمیبرد.
مستخدمینحسینی ادامه داد: باید جایگاهی در بانکهای ایرانی برای دهکهای پایین جامعه در نظر گرفته شود. در حال حاضر آنها سهمی از تسهیلات ندارند؛ اگر این موضوع ادامه داشته باشد مشکلات عدیدهبسیاری به وجود میآید.
این اقتصاددان اظهار داشت: در حال حاضر از شرکت اعتبارسنجی تنها یک پوسته به جا مانده است که هیچ دردی را دوا نمیکند و خاصیتی هم ندارد و حتی در برخی موارد هیچ معیار مشخصی ندارد.
معاون سابق وزیر اقتصاد در پایان گفت: در همان سالها برای اینکه این موضوع با جدیت بیشتری پیگیری شود با قوهقضائیه جلساتی برگزار کردیم اما به نظر میرسد دستهای پشت پردهای وجود دارد که نمیخواهند نظام تخصیص تسهیلات بانکی در ایران شفاف شود.