مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران با بیان اینکه اگر اکنون مشکل، معضل، گرفتاری و بیکاری در جامعه وجود دارد همه را ناشی از ضعف و سوءمدیریت می‌دانم، گفت: برای ما بسیار قبیح است که با رتبه دوم تولید گاز و سوم تولید نفت که در هشت سال جنگ تحمیلی، با طراحی، مهندسی و برنامه‌ریزی در مقابل دنیا ایستادگی کردیم، امروز بگوییم که جوانان ما بیکار هستند.
به گزارش خبرنگار ایسنا، حیدر بهمنی در سمینار «علمی و پژوهشی ارائه و صدور خدمات فنی و مهندسی و ارتباط مستمر صنعت با دانشگاه» که ۱۸ اسفندماه در دانشکده مهندسی دانشگاه شهید چمران اهواز برگزار شد، اظهار کرد: انتصابات باید بر مبنای شایسته سالاری انجام شود که اکنون به نظر می‌رسد، کمتر به این موضوع توجه می‌شود. در حالی که در دوران انقلاب، انتصاب مدیران بر مبنای شایستگی و توانایی صورت می‌گرفت.
وی با بیان اینکه صنعت حفاری را از سال ۵۵ یعنی سه سال قبل از ۲۲ بهمن ۵۷ می‌شناسیم، گفت: تا قبل از ۲۲ بهمن ۵۷، هیچ چیز از حفاری در اختیار نداشتیم و همه تخصص، تجهیزات و تکنولوژی آن در اختیارات انگلیسی‌ها و پس از آن آمریکایی‌ها بود، اما هیچ امکاناتی که به نام ایرانی باشد نداشتیم و به همین دلیل باورشان نمی شد که امروز در چنین جایگاهی قرار داشته باشیم.
مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران افزود: وقتی که در ۲۲ بهمن ۵۷، ایران را ترک کردند، جای دوری نرفتند و در همین خلیج فارس ماندند زیرا باور نمی‌کردند که بتوانیم کاری را پیش ببریم. حفاری، پاشنه آشیل صنعت نفت و گاز است و اگر حفاری نباشد، صنعت نفت و گاز معنا پیدا نمی‌کند. در آن زمان، معدل سواد سیکل بود و شاید پنج نفر لیسانس هم در حفاری وجود نداشت.
بهمنی با بیان اینکه تا ۲۲ بهمن ۵۷ تمام مهندسی و برنامه‌ریزی حفاری آن سوی آب‌ها بود، گفت: اعتقاد داشتند که امکان ندارد ما بتوانیم به این تکنولوژی و دانش دست پیدا کنیم و حق هم داشتند زیرا نه دستگاه‌ها و نه تکنولوژی حفاری را در اختیار داشتیم و آن زمان حتی یک پیچ و مهره در کشور ساخته نمی‌شد.
وی خاطرنشان کرد: به این دلیل این مسائل را می گویم که جوانان ما بدانند برای این دستاوردها، هزینه‌های زیادی پرداخت کردیم. در هر حال آن‌ها وقتی رفتند باورشان نمی‌شد که ما بتوانیم این صنعت را اداره کنیم. به هر صورت پس از آن جنگ تحمیلی و هشت سال دفاع مقدس اتفاق افتاد. آن زمان من کارمند نفت بودم که در جنگ مسئول جهاد شدم. پس از ۲ سال از جنگ که صدام نتوانست در مقابل برادران و پدران ما مقاومت کند، به دلیل آنکه ماشین گرداننده جنگ را نفت می‌دانست به سمت تأسیسات نفتی سوق پیدا کرد.
مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران افزود: همه تلاش صدام برای آن بود که نفت و به زعم خود موتور گرداننده جنگ را خاموش کند. در آن زمان به عنوان معاونت بازسازی نفت به صنعت نفت بازگشتم. ما چیزی در اختیار نداشتیم و تمام امکانات را خارجی ها همراه خود برده بودند. ناگزیر بودیم به خودمان بیاییم. تمام دنیا با تمام توان مقابل ما ایستاده بودند، اما اسکله‌های موقتی در دریا به همت فرزندان این ملت نفت طراحی و ایجاد شد که نگذاشتند تولید نفت ایران حتی یک روز در زمان جنگ قطع شود.
بهمنی با یادآوری بمباران‌های تأسیسات و کارخانه‌های نفت، گفت: در آن زمان یکی از کارخانه ها در اهواز مورد اصابت قرار گرفت و هشت نفر که در کارخانه بودند همه شهید شدند. آن‌ها اعلام کردند که صادرات نفت ایران قطع شده است، زیرا این زنجیره باید از اهواز به آغاجاری و بعد خارک انجام می‌شد. وقتی آنجا حضور پیدا کردم عده‌ای پیکرهای شهدا را جمع آوری می‌کردند، عده ای آتش را خاموش می‌کردند و عده دیگری مشغول راه‌اندازی کارخانه شدند. روحیه‌ای که اکنون نمی‌بینم و اگر غیر از این بود، امروز در چنین شرایطی نبودیم.
وی با بیان اینکه در کمتر از ۲۰ روز “بوستر” اهواز راه‌اندازی شد، گفت: اکنون همین کار را کمتر از ۴، ۵ سال انجام نمی‌دهند و این داستان‌ها برای مدیریت امروز مانند افسانه است. واحد بهره‌برداری چشمه خشک را عراق با خاک یکسان کرد، اما این کارخانه طی ۶ ماه در مدار قرار گرفت و وقتی مرحوم آیت‌الله هاشمی برای افتتاح آن آمد، می‌گفت واقعا این توربین‌ها و پمپ‌ها را بچه‌های ما نصب کردند. می‌خواهم بگویم اگر بخواهیم می‌توانیم.
مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران ادامه داد: چاه ۱۰۱ اهواز در شهریور یا خرداد ۵۷ (شش ماه مانده به انقلاب) آتش گرفت و آمریکایی‌ها که خودشان این حلقه چاه را حفاری می‌کردند پس از حدود ۶ ماه توانستند آن را کنترل کنند. چاه شماره ۵۰ اهواز که توسط منافقین و به صورت هدایت‌شده آتش زده شد و با توجه به اینکه در مخزن آسماری قرار داشت، با روزانه هفتادهزار بشکه تولید نفت و ۵۰ میلیون فوت مکعب گاز، ارتفاع شعله به ۱۵۰ متر و درجه حرارت اطراف چاه به ۱۵۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسید که این اولین تجربه اطفاء حریق چاه توسط خودمان بود.
بهمنی ادامه داد: وقتی که نیروهای ما برای خاموش کردن آتش می‌رفتند مدیرعامل مهم‌ترین و قوی‌ترین شرکت آمریکایی وقت، در مصاحبه‌ای گفته بود که امکان ندارد ایرانی‌ها بتوانند این کار را انجام دهند و اگر موفق شوند، رقیب ما هستند. بچه‌های ما آنجا شهید دادند، اما در ۴۵ روز کاری کردند که آن شرکت‌های آمریکایی مبهوت ماندند و با طراحی علمی و مهندسی شده هم‌زمان آتش را خاموش و چاه را کنترل کردند که شرکت شلمبرژه پیشنهاد داد در یک سمینار در دوبی این طراحی و مهندسی را ارائه دهیم.
وی با بیان اینکه اگر امروز ضعف‌ها و گرفتاری‌هایی در کشور وجود دارد این موارد طبیعی است، خاطرنشان کرد: آن‌ها می دانند که اگر شما را رها کنند که در مسیر «ما می‌توانیم» قرار بگیرید، همه مسائل به شکل دیگری رقم خواهد خورد و با تمام امکانات دارند جلوی این اتفاق را می‌گیرند. اگر امروز دستاوردهای شهدای ما را کمرنگ می‌کنند، برای همین است. ما از جنگ ضرر و زیان‌ها و مصیبت‌های بسیاری دیدیم اما خدا می‌داند که شرکت ملی‌حفاری در جنگ تأسیس شد و اگر جنگ نبود، این شرکت هم شکل نمی‌گرفت.
مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران تصریح کرد: مسئولان آن زمان یک نگاه به آن سوی کشور و نیم‌نگاهی هم به درون داشتند. راحت‌ترین کار این است که همه تجهیزات و نیروهای متخصص را از خارج از کشور وارد کنیم، اما ما تحت فشارهای بسیار مجبور بودیم که به خودمان بیاییم. صنعت حفاری از صفر شروع شد.
بهمنی خاطرنشان کرد: وقتی منافقین چاه شماره ۳ دهلران را آتش زدند، نیروهای ما که برای مهار آتش رفته بودند، با دشمن ۱۲۰۰ متر و با خط مقدم ۱۲ کیلومتر فاصله داشتند. شهید سلطانی با خمپاره مستقیم دشمن سر از تنش جدا و شهید شد، اما همین نیروها کاری کردند که آمریکایی‌ها در کویت از آن‌ها دعوت به کار کردند. نفت کویت کاملاً در دست یکی از شرکت‌های زیرمجموعه پنتاگون بود و آن‌ها ۲۵ درصد نفت کویت را به مدت ۲۵ سال گرفته بودند. چاه‌های نفت را خودشان آتش می‌زدند و ما مجبور بودیم که از آمریکایی‌ها کار بگیریم. یک ماه ما را معطل کردند و باورشان نمی‌شد تا آنکه اولین چاه را در کویت دو، سه ساعته خاموش کردیم. در حالی که برنامه آن‌ها با کویت دو، سه ماهه بود. وقتی این اتفاق افتاد، در کویت ولوله‌ای در حمایت از ایران به پا خاست. می‌خواهم بگویم دستاوردهای امروز به سادگی به دست نیامده است.
مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران با اشاره به اینکه در سال ۵۶ در صنعت حفاری کشور شاید تنها دو نفر مدرک لیسانس داشتند، گفت: اکنون ۵ هزار نفر لیسانس، هزار نفر فوق لیسانس و ۲۰۰ نفر با مدرک دکتری در صنعت حفاری مشغول به کار هستند و اکنون تقریبا در شرکت ملی‌حفاری ۲۵۰۰ نفر در حوزه صدور خدمات فنی فعالیت می‌کنند. برای یک دکل که حفاری انجام دهد، تقریبا باید ۳۰ نوع خدمات ارائه شود که یک چاه را حفاری کند.
بهمنی تصریح کرد: در اوایل انقلاب ۴۶ شرکت خارجی در صنعت حفاری فعالیت می‌کردند که از این تعداد ۴۲ شرکت در حوزه صدور خدمات فنی حفاری فعال بودند که اهمیت این حوزه را نشان می‌دهد. امروز تمام این ۳۰ نوع خدمت در کشور وجود دارد. نمی‌خواهم بگویم که ما هم به خوبی شرکت‌های آمریکایی و یا با آخرین تکنولوژی ها خدمات ارائه می دهیم اما دستاوردهای امروز حاصل تلاش شهدا، خانواده شهدا و صبر و تحمل مردم است و امروز حفاری اگر ۵۰ سال هم تحریم شود، شاید ۴۵ روزه نتوانیم یک چاه را حفاری کند اما ظرف دو، سه ماه می‌توانیم این کار را انجام دهیم.
وی با بیان اینکه در زمان انقلاب هیچ گونه حفاری در دریا نداشتیم، خاطرنشان کرد: در حال حاضر شرکت ملی حفاری نزدیک به ۴۰۰ حلقه چاه را در دریا حفاری کرده است. پیش از انقلاب، حداکثر عمق چاه، چهار هزار متر و مخازن هم بکر بودند، اما امروز باید در عمق ۶ هزار متری و در مخزن‌های خامی و مارون حفاری کنیم. پیش از انقلاب دو حلقه چاه اهواز ۱۰۱ و مارون حفاری شد که یکی از آن‌ها آتش گرفته و دیگری فروریخته است، اما پس از انقلاب، چند ده چاه در مخازن مارون و خامی حفاری کرده‌ایم و هیچ اتفاقی هم نیفتاده است که این توانمندی و دانش حفاری امروز در کشور را نشان می‌دهد.
مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران با اشاره به حضور ۱۵ ساله صنعتگران حفاری در ترکمنستان، افزود: در صنعت حفاری، راه نجات را در ارتباط با دانشگاه دیدیم و شرکت ملی حفاری، اولین شرکتی بود که با دانشگاه‌هایی مانند صنعتی شریف، علم و صنعت و شهید چمران ارتباط برقرار کرد. پروژه‌های بزرگی نیز انجام شد. وقتی چاه کنگان آتش گرفت، خارجی‌ها گفتند که ۱۰۰ میلیون دلار برای مهار آن می خواهیم و دستگاه را نیز نمی‌دهیم. دانشجویان امیرکبیر این دستگاه MLT را ساختند.
بهمنی اظهار کرد: هیچ کشوری نباید انتظار داشته باشد که همه چیز در خودش باشد. اگر امروز مشکل، معضل، بیکاری و گرفتاری در کشور وجود دارد، همه ناشی از ضعف و سوءمدیریت است. این برای ما بسیار ناگوار است که کشوری با مقام دوم تولید گاز و سوم تولید نفت که در هشت سال جنگ تحمیلی با طراحی، مهندسی و برنامه‌ریزی در مقابل دنیا ایستادگی کرده است، امروز بگوییم جوانان ما بیکار هستند.
وی عنوان کرد: اگر جوانان ما را آزاد بگذارند و اختیارسپاری‌ها به استان‌ها و شرکت‌ها آغاز شود که تصمیم‌گیری در استان‌ها باشد، آن زمان خواهید دید که چه اتفاقی می‌افتد. متأسفانه همه تصمیمات به طور متمرکز در تهران گرفته می‌شود و این مسیر گرفتاری ایجاد می‌کند.
مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران گفت: وقتی می‌گوییم که در شرکت ملی حفاری، ۸۰ دستگاه حفاری در ۱۰ استان کشور کار می‌کند که ۳۰ نوع خدمات فنی هم ارائه می‌دهد و از حدود ۲۰، ۳۰ هزار قطعات مصرفی در صنعت حفاری، ۲۰ هزار قطعه در ایران ساخته می‌شود، که هیچ کس هم از ما آن را نخواسته است، اراده فرزندان این سرزمین است که در جنگ بودند و فکر جهادی داشتند. این شجاعت و تصمیم‌گیری انسان‌هایی است که با شهدا همنشین بوده‌اند و در کنار آن‌ها بزرگ شدند.
بهمنی با بیان اینکه اگر این مسیر و تفکر را ادامه می‌دادیم امروز اوضاع دیگری در کشور وجود داشت، تأکید کرد: ارتباط صنعت و دانشگاه، ما را از بسیاری از معضلات نجات داد. این پیام امام که بروید ارتباط صنعت و دانشگاه را درست کنید، بسیار دیر عملی شد. اگر امروز حفاری توانمندی‌های خود را به رخ دنیا می‌کشد، عامل اصلی آن ارتباطی بود که با دانشگاه برقرار شد و اساتیدی که فکر را به صنعت آورده بودند. اکنون من مدعی هستم که ما آماده صدور خدمات و فکر فنی هستیم.
وی خاطرنشان کرد: در حوزه حفاری، هیچ نیازی به خارجی‌ها نداریم. وقتی که ما در مارون و خامی حفاری می‌کنیم، دیگر حفاری در کشوری مانند کویت در برابر آن چیزی نیست. خود آمریکایی‌ها گفتند که هرکس در ایران حفاری کرده است، می‌تواند در تمام دنیا حفاری کند.
مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران با بیان اینکه بحث ما این است که آقایان به سیستم اعتماد کنند، افزود: همیشه می‌گویم به دنبال کارهای “نشده” بگردید. ببینید که چه کارهایی باید انجام می‌شد که هنوز باقی مانده است. اگر شرکت ملی حفاری باید ۲۰۰ حلقه چاه را حفاری می‌کرد، نگویید ایرادهای آن ۱۵۰ حلقه چاه حفاری شده کجاست. اگر در غرب، وضعیت اقتصادی از ما بهتر است، به این دلیل است که آن‌ها به دنبال کارهای «نشده» و انتقاد از کارهای «نشده» می‌روند؛ چراکه در هر حرکت و کاری، ایراد است.
بهمنی با اشاره به حفاری سالانه ۱۸۰ حلقه چاه توسط شرکت ملی حفاری گفت: ماهانه ۲۰۰ میلیارد تومان در حفاری هزینه می شود. در حالی که نه یک ریال از دولت و نه از نفت، بودجه می‌گیریم و همه این درآمد، دستاورد نیروهای تربیت شده در صنعت نفت است. ۲۰ هزار شغل در حفاری ایجاد شده که اگر دولت می‌خواست یک شغل در حفاری ایجاد کند باید ۳۵۰ میلیون تومان هزینه می‌کرد، اما یک ریال هم برای آن هزینه نکردند.
وی عنوان کرد: اگر به یکدیگر اعتماد و اختیارسپاری کنیم، فکر ایرانی‌ها به گونه‌ای است که مطمئن باشید بخش عظیمی از خلیج‌فارس به دست آن‌ها می‌افتد. چراکه وقتی ایرانی‌ها در کویت، چاه را خاموش کردند برای بسیاری قابل باور نبود، اما من در صحنه بودم. کارهای بزرگی انجام شد که حتی اساتید اکنون می‌گویند که افسانه است. اما آن زمان ۲۴ ساعته کار می‌کردند و کار اعتقادی با کار معمولی بسیار فرق دارد. آن‌ها طوری کار کردند که داغ قطع نفت را بر دل صدام بگذارند.
مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران با طرح این سؤال که چرا اکنون این اتفاق نمی‌افتد، گفت: علت آن تغییر نگرش مدیریت‌ها نسبت به توان داخلی است. بی‌اعتمادی به بدنه مدیریت رسوخ کرده و انتصابات حساب و کتاب ندارد. کسی که در رأس سیستم قرار می‌گیرد باید از همه زیرمجموعه بالاتر باشد. زیرا چندین فاکتور برای مدیریت لازم است. چنین مدیرانی هستند که برای ما دردسر درست می‌کنند.
بهمنی با بیان اینکه همه شهدای ما تحصیل‌کردگان و نخبگان دانشگاه بودند، گفت: اکنون در صنعت حفاری روزانه ۲۵۰۰ نفر در ۲۵۰ گروه، خدمات فنی ارائه می‌دهند. ما می‌توانیم به راحتی در عراق صدور خدمات فنی داشته باشیم، اما می‌دانید باید از چند کانال عبور کنیم تا بتوانیم در عراق خدمات ارائه دهیم؟ آن زمان که به ترکمنستان رفتیم، هنوز تفکر جهادی در کشور حاکم بود. ما جزو رقبای خارجی‌ها بودیم و هنوز هم هستیم، اما این تفکر بعدها کمرنگ شد.
مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران خاطرنشان کرد: در آن زمان همه فرهنگ حاکم و نگرش در یک مسیر برای اعتلای ایران، اسلام و جمهوری اسلامی بود و همه به فکر حل معضلات و مشکلات مملکت بودند. اکنون اول به مشکلات خودمان فکر می‌کنیم و بعد دغدغه مشکلات کشور را داریم. این نابسامانی در اقتصاد و فرهنگ ما ناشی از این تفکر است.
بهمنی با اشاره به بیانات اخیر رهبر معظم انقلاب که اگر شجاعت نداشته باشیم، در فرهنگ، اقتصاد و تصمیم‌گیری، معضلات بسیاری رخ می‌دهد، گفت: این هجوم فرهنگی که ذهن فرزندان ما را نشانه گرفته است، اگر با علم، درایت و شجاعت با آن مقابله نشود، قطعا با زور، گرز و چماق نمی‌توانیم معضل را رفع کنیم و حتی فرزندان ما حرف ما را نمی‌پذیرند.
وی با بیان اینکه امروز حفاری ما حضور پررنگی در دریا دارد، تأکید کرد: معتقدم یک مدیر باید روزی که وارد یک مجموعه می‌شود با روزی که از آن خارج می‌شود، مقایسه کند که چه چیزی از خود به جای گذاشته است. این ارزیابی‌ها باید در کشور وجود داشته باشد و مدیران بر اساس عملکرد مورد ارزیابی قرار بگیرند. این گونه است که در مملکت شایسته‌سالاری حاکم می‌شود.
بهمنی با بیان اینکه تعدد تصمیم‌گیری، عدم تمرکز قدرت و پراکندگی، چالش‌ها و مشکلات بسیاری ایجاد می‌کند، تأکید کرد: راه نجات ما در پیروی از فرمایشات مقام معظم رهبری است و مطمئنم که اگر در دنیای امروز بر مبنای بیانات ایشان حرکت کنیم، پیروز خواهیم شد.
وی همچنین در پاسخ به این پرسش یکی از دانشجویان که آیا واگذاری پروژه‌های نفتی به شرکت‌های خصوصی داخلی به جای قرارگاه خاتم‌الانبیاء تأثیر بهتری بر اقتصاد نخواهد داشت، گفت: در چین تمام طرح‌ها و پروژه‌های با اعتبار بالا را به ارتش می‌دهند. حتی در کشور عراق، نگهبانی هم با ارتش آمریکا است. ما دشمنان بسیاری داریم. اگر امروز در سوریه حضور داریم که بسیاری به آن انتقاد دارند اگر به عمق مسأله نگاه کنیم، این حضور به نفع کشور است. باید سپاه و ارتش پول داشته باشد، بودجه دولت هم ناکافی است.
مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران افزود: به عنوان کسی که مهندسی و کنترل فوران چاه را در کشور بومی کرده و برای آن هزینه داده‌ام، معتقدم که قرارگاه خاتم‌الانبیاء کار درستی انجام می‌دهد. این قرارگاه و شرکت ملی حفاری نیز خصوصی هستند و تنها قانون دولت بر ما حاکم است. کدام شرکت خصوصی توانمند در کشور وجود دارد که پروژه‌ای به آن داده‌اند و از پس آن برآمده که پروژه‌های نفتی به آن واگذار نمی‌شود.
بهمنی افزود: اکنون قرارگاه خاتم رقیب ما است اما راهکار این است که برای قرارگاه و ارتش هم فکری کنند، زیرا امنیت کشور پول و هزینه می‌خواهد. بسیاری از این شبهات و شایعات جوسازی دشمن است. پروژه‌ها و موفقیت‌های بزرگ عنوان نمی‌شود، اما چنین شبهاتی را مطرح می‌کنند. اگر سپاه ضعیف شود، ۱۰۰ درصد بدانید که مشکل پیدا می‌کنیم.
وی با بیان اینکه قرارگاه خاتم‌الانبیاء باید در اجرای پروژه‌ها وارد شود که بتواند با دشمن مقابله کند، گفت: زمانی حتی گلوله کلاشینکف از روسیه وارد می‌شد. امروز ما تانک، اسلحه و موشک می‌سازیم. اگر این قدرت را نداشتیم، همین کشورهای حاشیه خلیج فارس هم به ما تعرض می‌کردند.
مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران همچنین در پاسخ به اینکه اکنون مشکل جوانان بیکاری است و چگونه می‌توانند تجربیات خود را در صنعت حفاری بالا ببرند که جذب این صنعت شوند، گفت: درِ شرکت ملی حفاری به روی همه جوانان باز است. اعتقاد دارم آینده کشور ما در دست شما است، اکنون اگر ۱۰۰ دستگاه حفاری در کشور کار می‌کند، هرچه پیش برویم مخازن پیرتر و تعداد چاه‌ها بیشتر می‌شود و ۲۰۰ دستگاه حفاری باید کار کند. من اعتقاد دارم در آینده با کمبود نیرو روبرو می‌شویم، بنابراین برای آنکه در حفاری، آموزش و دوره‌های لازم را ببینید هیچ مشکلی نیست و هر مدت که بخواهید می‌توانید در صنعت حفاری آموزش ببینید.
انتهای پیام
منبع:ایسنا