با پایان یافتن توزیع سکه های پیش فروش شده در سررسید ۶ ماهه، اکنون بررسی ها نشان می دهد که بیش از ۹۸ درصد سکه ها تحویل خریداران شده اند هرچند که هنوز خریداران حدود یکصد هزار سکه سراغ بانک ملی را نگرفته اند.
به گزارش آرمان اقتصادی به نقل از ایرنا، طرح پیش فروش سکه با هدف کاهش التهاب از بازار در سه مرحله دربازه زمانی بهمن پارسال تا اردیبهشت امسال انجام شد؛ در این برنامه بانک مرکزی در مجموع بیش از هفت میلیون و ۶۱۷ هزار قطعه سکه پیش فروش کرد که حدود پنج میلیون و ۹۰۰ هزار قطعه آن تا پایان امسال تحویل خریداران می شود و این فرآیند تحویل تا اردیبهشت ماه سال ۹۹ ادامه خواهد داشت.
تعلل خریداران در دریافت سکه های خود آن هم از ترس برخورد قضایی و یا اخذ مالیات سبب شد تا بانک مرکزی در بخشنامه ای ضرب الاجل ۶ ماهه ای برای تحویل سکه ها اعلام کند که براساس آن اگر فردی تا ۶ ماه پس از سررسید تحویل سکه به بانک مراجعه نکند، تنها اصل مبلغ دریافتی بابت پیش خرید به مشتری بازگردانده می شود و این بانک تعهدی نسبت به تحویل سکه به متقاضیان نخواهند داشت؛ البته این موضوع در زمان پیش فروش سکه ها و در قراردادی که با خریداران منعقد شده بود، به آنها اعلام شده است.
نگاهی به تعداد سکه های پیش فروش و تحویل شده به خریداران نیز نشان می دهد که بیشتر سکه هایی که نزد بانک ملی باقی مانده مربوط به فروش های قطعی در سررسیدهای ۶ ماهه است و خریداران ترجیح می دهند از ضرب الاجل تعیین شده نهایت استفاده را داشته باشند؛ با این اوصاف اگر سررسید تحویل سکه آبان ماه امسال باشد، خریدار می تواند تا اواخر اردیبهشت ماه برای دریافت آن به بانک مراجعه نکند.
مدیر یکی از شعب بانک ملی در حوالی منطقه یوسف آباد تهران گفت: تعدادی از خریداران سکه در سررسید سه ماهه که در این شعبه ثبت نام کرده بودند، پس از اعلام ضرب الاجل بانک ملی هفته گذشته برای دریافت سکه خود مراجعه کردند هرچند خودشان می گفتند اگر نزد بانک می ماند، جایش امن و خیالشان راحت بود.
** سکه هایی که روی صاحبانشان را ندیده اند
پیگیری ها از شبکه بانکی کشور نشان می دهد که از مجموع بیش از هفت میلیون ۶۱۷ هزار سکه پیش فروش شده، سررسید بیش از چهار میلیون و ۲۷۵ هزار سکه در پایان آبان ماه امسال به سر آمده و با توجه به توزیع بیش از ۹۸ درصد سکه ها بین خریداران، حدود چهار میلیون و ۱۷۵ هزار سکه به دست صاحبانشان رسیده است.
با این حال نگاهی به تاریخ سررسید سکه ها نشان می دهد تعداد سکه های سررسید یک ماهه ۷۹۸ هزار و ۹۸۰ قطعه بوده که خریداران تا اواخر آبان ماه مهلت دریافت آن را داشتند و براساس آخرین اطلاعات بیش از ۷۹۷ هزار سکه تحویل داده شده یعنی ۹۹.۸ درصد سکه های سررسید یک ماهه با موفقیت توزیع شده اند.
درباره سکه های سررسید سه ماهه که بیش از ۸۹۵ هزار و ۸۰۰ فقره پیش فروش شده بود نیز تاکنون بیش از ۸۹۲ هزار و ۲۰۰ سکه تحویل خریداران شده است که از تحقق ۹۹.۷ درصدی توزیع آن حکایت دارد هرچند که حدود سه هزار و ۶۰۰ قطعه نزد بانک ملی ایران قرار دارد.
** سکه های ۶ ماهه پیشتاز در خرید
سکه های ۶ ماهه در سه گروه پیش فروش شدند؛ گروه نخست سکه های ودیعه ای بودند که خریدار یک میلیون تومان در زمان ثبت نام می پرداخت و بقیه با توجه به قیمت روز در زمان تحویل از آن اخذ می شد؛ گروه دوم سکه های فروش قطعی با نرخ یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان و گروه سوم فروش های قطعی با نرخ یک میلیون و ۴۷۵ هزار تومان بود.
در مورد سکه های ودیعه ای باید گفت از مجموع حدود ۲۵ هزار و ۶۵۰ قطعه پیش فروش شده، نزدیک ۲۵ هزار و ۵۰۰ قطعه تحویل مشتریان شده است اما خریداران حدود ۱۵۰ قطعه سکه هنوز به بانک مراجعه نکرده اند.
با همه حواشی که در زمان توزیع این سکه ها و روش محاسبه مبلغ باقیمانده آن وجود داشت، تاکنون بیش از ۹۹ درصد از سکه های ودیعه ای به دست صاحبانشان رسیده اند.
در مجموع بیشترین تعداد سکه های تحویل داده نشده به سکه های ۶ ماهه باز می گردد که هم تعداد بیشتری سکه پیش فروش شده و هم تعداد کسانی که هنوز برای دریافت سکه مراجعه نکرده اند، قابل تامل است.
بانک مرکزی در گروه سکه های ۶ ماهه قطعی با نرخ یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان در مجموع ۷۶۶ هزار قطعه سکه فروخته که از این تعداد ۷۵۵ هزار و ۵۰۰قطعه تحویل خریداران شده اما هنوز حدود ۱۰ هزار و ۵۰۰ قطعه باقیمانده است.
در مورد سکه های ۶ ماهه گروه سوم نیز از مجموع یک میلیون و ۷۸۸ هزار و ۵۰۰ قطعه سکه ثبت نامی، بانک ملی یک میلیون و ۷۰۴ هزار و ۵۰۰ سکه را تحویل داده است اما هنوز خریداران بیش از ۸۴ هزار سکه به بانک مراجعه نکرده اند.
با این اوصاف ۹۸ درصد سکه های سررسید ۶ ماهه گروه دوم و ۹۵ درصد سکه های گروه سوم بین خریداران توزیع شده است.
** چرا برخی خریداران سراغی از سکه های خود نمی گیرند؟
هر چند بالای ۹۸ درصد از خریداران سکه در سررسیدهای خود به بانک مراجعه کرده و کالای خود را تحویل گرفته اند اما نمی توان از سکه های رسوب شده در بانک صرف نظر کرد.
پیگیری از بانک ملی ایران نشان می دهد که برخی خریداران که اغلب در تعداد بالا سکه خریده اند به دلیل آنکه مکان امنی برای نگهداری سکه خود ندارند، ترجیح می دهند که سکه در بانک باقی بماند زیرا حتی اگر بخواهند در صندوق های امانت بانک ها نگهداری کنند، باید نزد آن بانک افتتاح حساب کرده و اجاره یکساله آن را بپردازند.
البته نمی توان دست روزگار و حوادث را نیز نادیده گرفت؛ زیرا ممکن است برخی خریداران در همین مدت تا زمان تحویل سکه به دیار باقی شتافته باشند و امور مربوط به انحصار وراثت آنها طولانی شده باشد.
** عملیات حسابداری سکه ها تا چه زمانی طول می کشد؟
آنگونه که محمدعلی کریمی سخنگوی پیشین بانک مرکزی در اردیبهشت ماه گفته بود، تا پایان امسال باید بیش از پنج میلیون و ۹۰۰ هزار سکه تحویل خریداران شود که تا پایان آبان ماه سررسید تحویل حدود چهار میلیون و ۲۷۰ هزار سکه ای پایان یافت اما حدود ۱۰۰ هزار سکه نزد بانک ملی باقی مانده است.
از این تعداد سکه ضرب الاجل ۱۸۰۰ سکه (سررسید یک ماهه) آبان ماه به پایان رسید و باید منتظر بود و دید که در سررسیدهای دیگر چه تعداد از خریداران برای تحویل سکه های خود به بانک ملی مراجعه نمی کنند.
البته عملیات حسابداری مربوط به تحویل سکه ها تا تعیین تکلیف آخرین قطعه نزد بانک مرکزی مفتوح است و فرآیند حسابرسی آنها حداقل تا آذرماه سال ۹۹ ادامه خواهد داشت.
** خریداران سکه چقدر سود کردند؟
پیش فروش سکه در هشت بازه زمانی تحویل یک ماهه، سه ماهه، ۶ ماهه، ۹ ماهه، یک ساله، ۱۸ ماهه و ۲۴ ماهه انجام شد و نرخ ها بسته به زمان تحویل بین یک میلیون و ۵۹۰ هزار تومان بابت تحویل یک ماهه تا یک میلیون و ۱۶۰ هزار تومان برای تحویل ۲۴ ماهه متغییر بود.
به طور متوسط نرخ پیش فروش سکه ها یک میلیون و ۳۹۵ هزار تومان بوده است که با توجه به نرخ کنونی چهار میلیون و ۲۱۰ هزار تومانی هر قطعه در بازار آزاد، خریداران این سکه ها اکنون به طور میانگین بیش از ۲ برابر از سرمایه گذاری خود سود کرده اند.
با اینکه در زمان اجرای طرح پیش فروش سکه انتقادهایی از سوی برخی نهادها به آن وارد شد اما در همان زمان توانست بخش قابل توجهی از نقدینگی را که تلاطم در بازار ارز و طلا حاصل آن بود، جذب کند.