امور زیربناییتجارتكشاورزی و دامپروری

محصولات کشاورزی را از چه کشورهایی وارد کنیم؟

با توجه به سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی و همچنین دیگر اسناد بالادستی در حوزه اقتصاد، ۶ معیار زیر برای تعیین اولویت مبادی وارداتی محصولات اساسی کشاورزی کشور پیشنهاد می شود.

به گزارش پایگاه خبری آرمان اقتصادی به نقل از فارس،  در بین کالاهای وارداتی بخش کشاورزی، محصولات متعددی وجود دارند که برخی از آنها از اهمیت ویژه‌ای در زنجیره غذایی مورد نیاز مردم برخوردارند. علاوه بر این از ۴۰۰ کالای وارداتی در این بخش، تعداد معدودی از آنها سهمی قابل توجه از کل واردات را به خود اختصاص داده‌اند.

با استناد به آمار ۶ سال اخیر از ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷ ،از بین تمامی محصولات اساسی کشاورزی، ۱۵ کالا بیش از ۹۳ درصد کل واردات محصولات اساسی کشاورزی ایران را تشکیل داده‌اند. بر اساس آمار گمرک ایران، این ۱۵ کالا در طول ۶ سال مذکور به طور میانگین بالغ بر ۸.۹ میلیارد دلار سالانه وارد کشور شده‌اند؛ همچنین بر اساس آمار کشورهای صادرکننده، میزان واردات این ۱۵ کالا در سالهای مذکور به طور میانگین ۷.۴ میلیارد دلار بوده است.

همچنین بخوانید

در این جدول میزان واردات  ۱۵ کالا نشان داده شده است.

میانگین واردات محصولات اساسی کشاورزی منتخب
ردیف کالا میانگین واردات در ۶ سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷ (میلیون دلار)
۱ ذرت ۱۶.۹ ۱۱۱۵
۲ گندم ۱۲۸۶ ۱۰۱۰
۳ برنج ۱۲۶۹ ۱۳۵۷
۴ کنجاله سویا ۱۰۶۴ ۸۳۸
۵ شکر خام ۵۳۲ ۳۳۷
۶ دانه سویا ۵۰۹ ۴۱۳
۷ روغن نخل ۴۷۸ ۵۰۷
۸ گوشت گاو و گوساله ۴۴۳ ۴۳۵
۹ جو ۴۴۱ ۳۲۲
۱۰ روغن سویا ۴۳۰ ۳۷۳
۱۱ روغن دانه آفتابگردان ۳۳۹ ۲۷۸
۱۲ کره ۲۱۰ ۱۴۶
۱۳ دانه برای کشت ۱۲۴ ۸۰
۱۴ دانه آفتابگردان ۹۴ ۱۰۴
۱۵ شیر خشک ۸۹۰۳ ۷۳۵۴
مجموع ۱۵ کالا ۸۹۰۳ ۷۳۵۴
سهم از واردات محصولات اساسی کشاورزی ۹۳ ۹۵
سهم از کل واردات محصولات غذایی ۸۰ ۷۸
سهم از کل واردات ۱۸ ۱۲

معیارهای اولویت‌بندی مبادی وارداتی

در حال حاضر متولیان بخش بازرگانی کشور، راهبرد دقیقی در تعیین شرکای تجاری در دستور کار قرار نداده‌اند؛ این در حالی است که عمده کشورهای پیشرفته اروپایی و آمریکا، در این زمینه راهبردهای مشخصی دارند. به عنوان نمونه در این کشورها، تعرفه‌های بالایی برای واردات محصولات کشاورزی وضع شده که قیمت محصولات وارداتی را بسیار بالا برده است؛ در مقابل این کشورها تخفیفات تعرفه‌ای را تنها برای برخی کشورها در نظر می‌گیرند که آنها را به عنوان مبادی هدف انتخاب کرده‌اند.

برای اولویت‌بندی مبادی وارداتی محصولاتی همچون کالاهای اساسی کشاورزی، لازم است ابتدا معیارهای مناسبی برای آن اتخاذ گردد. با توجه به سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی و همچنین دیگر اسناد بالادستی در حوزه اقتصاد، ۶ معیار زیر برای تعیین اولویت مبادی وارداتی محصولات اساسی کشاورزی کشور پیشنهاد می شود:

۱) روابط سیاسی مناسب با کشور هدف

روابط سیاسی کشورها همواره بر ایجاد روابط تجاری مقدم است و بر آن سایه می‌افکند. هر چه رابطه سیاسی یک کشور با ایران مناسبتر باشد، آن کشور باید در تعیین مبادی وارداتی محصولات اساسی مورد نیاز، در اولویت بالاتری قرار بگیرد.

۲) اولویت قرار دادن کشورهای همسایه و منطقه

برقراری یک رابطه تجاری عمیق با کشورهای همسایه و منطقه، علاوه بر اینکه به دلیل نزدیکی ارتباطات، منافع اقتصادی بیشتری در مقایسه با رابطه با دیگر کشورها به ارمغان می‌آورد، به افزایش امنیت و ثبات در بین کشورهای همسایه و منطقه نیز منجر می شود.

۳) اولویت قرار دادن کشورهایی که روابط تجاری دو سویه با ایران دارند

واردات محصولات غذایی از یک کشور، چنانچه با برنامه نباشد، می‌تواند وابستگی اقتصادی به آن کشور را در پی داشته باشد و در زمان بروز بحران در روابط دوجانبه، امنیت غذایی کشور را دچار اختلال نماید. یکی از راههایی که می‌تواند در مدیریت این وابستگی مفید واقع شود، برقراری یک رابطه تجاری دو سویه و متقابل است. بنابراین در تعیین مبادی وارداتی محصولات غذایی، اولویت با کشوری است که رابطه تجاری دوسویه با ایران دارد و میزان صادرات ایران به این کشور با میزان واردات از آن قابل مقایسه است.

۴) سطح تولید قابل قبول و مطمئن

از دیگر مسائلی که لازم است در انتخاب مبادی وارداتی محصولات اساسی کشاورزی مورد توجه قرار بگیرد، سطح تولید محصولات در کشورهاست. این مسأله به طور خاص زمانی مهمتر است که ایران بخواهد با انعقاد قراردادهای بلندمدت، بخشی از نیاز خود به یک محصول اساسی کشاورزی را برای چندین سال از یک کشور تأمین نماید. در این راستا لازم است کشورهایی در اولویت قرار بگیرند که دارای سطح تولید قابل قبول و مطمئن در خصوص کالای موردنظر باشند تا نوسانات تولید در مقاطع خاص، تأمین کالای مورد نظر برای کشور را دچار مشکل ننماید.

۵) امکان کمتر اثرگذاری سیاستهای خصمانه آمریکا

در شرایط فعلی که بیشترین تهدید در زمینه تأمین نیازهای اساسی کشور از سوی آمریکا ایجاد می‌شود و ‌تحریم‌های یک‌جانبه این کشور، یکی از چالش‌های اساسی پیش روی ایران است، نکته بسیار مهم در زمینه انتخاب شرکای تجاری، نحوه روابط کشورها با آمریکا است. در واقع  هر چه کشورها رابطه دورتری با آمریکا داشته باشند و این کشور به عنوان دشمن دیرینه ایران، نتواند آنها را به همراهی با اعمال تحریم علیه ایران وادار نماید، باید در اولویت بالاتر در زمینه واردات محصولات اساسی کشاورزی قرار بگیرند.

۶) توجه به شرایط تحریمی ایران و ویژگی‌های تجارت با کشورهای هدف:

در حال حاضر شرایط تحریمی کشور ایجاب می‌کند که از سازوکارهای خاصی به منظور عدم اثرگذاری تحریم‌ها در روند تأمین محصولات اساسی کشاورزی استفاده شود. علاوه بر این، وجود شرایطی همچون انباشت منابع مالی ایران در کشورهای مقصد نفت خام ایران، می‌تواند به عنوان فرصتی در بازمهندسی مبادی وارداتی محصولات اساسی کشاورزی مورد استفاده قرار بگیرد. به بیان دیگر شرایط تحریمی ایران می‌تواند هزینه تمام شده تأمین محصولات اساسی کشاورزی از یک کشور را با افزایش قابل توجهی همراه نماید؛ و در عین حال در خصوص برخی دیگر از کشورها اثرگذاری کمتری داشته باشد. بنابراین در شرایط فعلی، لازم است ویژگی‌های خاص هر یک از کشورها، از منظر شرایط تحریمی ایران در خصوص مواردی همچون نقل و انتقال پول، حمل و نقل و توافقات گمرکی مورد توجه قرار بگیرد و در این زمینه کشورهایی که شرایط مناسب‌تری دارند، در اولویت قرار بگیرند.

انتهای پیام/

همچنین بخوانید

دکمه بازگشت به بالا