انجام پروژه های آبخیزداری در استان خراسان شمالی، آثار و دستاوردهای متعددی به خصوص کنترل سیل را به دنبال داشته است که در این گزارش بدان می پردازیم.
به گزارش پایگاه خبری آرمان اقتصادی«پرونده معجزه آبخیزداری»؛ استان خراسان شمالی با گستره منابع طبیعی در حدود ۲ میلیون و ۳۳هزار هکتار است که از این وسعت، یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار مرتع، بیش از ۱۸۳ هزار هکتار بیابان و ۴۳۴هزار و ۵۵۰ هکتار جنگل است.
مراتع استان خراسان شمالی حدود ۷۰ درصد از مساحت کل منابع طبیعی استان را به خود اختصاص داده است. مراتع متراکم ۷.۹ درصد، مراتع نیمه متراکم ۴۴.۳ درصد و مراتع کم تراکم ۴۷.۷ درصد است. همچنین این استان دارای ۴۳۴۵۵۰ هکتار جنگل است این مقدار برابر ۲۱ درصد وسعت منابع طبیعی استان را شامل می شود. جنگل انبوه ۴ درصد، جنگل نیمه انبوه ۲۷ درصد، جنگل تنک ۶۶ درصد، بیشه زار و درختچه زار ۲ درصد و جنگل های دست کاشت یک درصد است.
حوزه های آبخیز اصلی استان خراسان خراسان شمالی عبارت است از: حوزه آبخیز اترک به مساحت ۱۵۱۶۴ کیلومتر مربع، حوزه آبخیز گرگانرود به مساحت ۹۹۲ کیلومتر مربع و حوزه آبخیز کال شور به مساحت ۱۲۲۷۷ کیلومتر مربع. پهنه بندی خطر حریق در مراتع و جنگل های استان خراسان شمالی به ترتیب زیر می باشد:
۱۹ درصد با درجه خطر شدید (بحرانی)
۵۰ درصد با درجه خطر متوسط (نیمه بحرانی)
۳۱ درصد با درجه خطر کم (کم بحرانی)
بر اساس آخرین وضعیت حوزه های آبخیز خراسان شمالی، بالغ بر ۶۵ درصد وسعت استان فرسایش پذیر می باشد (میزان فرسایش متوسط استان ۱۷.۵ تن در هکتار در سال است) و شهرها و روستاهای استان در معرض تهدید سیل بوده و دارای ضریب بالای سیلخیزی و وقوع سیلاب های مخرب سالیانه قرار دارند.
انجام پروژه های آبخیزداری با هدف مقابله با سیل، فرسایش خاک و افزایش تولید گیاهان دارویی در سال های اخیر نتایج مهمی را به دنبال داشته است. از جمله اثرات پروژه های آبخیزداری در استان خراسان شمالی می توان به این موارد اشاره کرد:
۱. استحصال آب و تغذیه سفره های زیرزمینی: استحصال مستقیم ۲۹۰ میلیون متر مکعب آب با استحصال ۵۳۰ متر مکعب آب در هر هکتار عملیات مکانیکی و بیولوژیکی اجرا شده آبخیزداری
۲. کنترل سیل: درباره نقش پروژه های آبخیزداری در کنترل سیل در استان خراسان شمالی باید گفت مقایسه دبی پیک سیلاب سال ۱۳۸۱ و سال ۱۳۸۹ با دوره بازگشت ۲۵ ساله نشان می دهد دبی پیک سیلاب ۲۵ ساله از ۸۶ متر مکعب بر ثانیه به ۳۱ متر مکعب بر ثانیه کاهش یافته است که کاهش معادل ۶۴ درصد است. مقایسه دبی پیک سیلاب سال ۱۳۸۱ و سال ۱۳۸۹ با دوره بازگشت ۱۰۰ ساله نشان می دهد دبی پیک سیلاب ۱۰۰ ساله با انجام طرح های آبخیزداری از ۱۰۲ متر مکعب بر ثانیه به ۴۰ متر مکعب بر ثانیه کاهش یافته است و این کاهش حدود ۶۹ درصد است.
۲. کنترل فرسایش خاک: کنترل فرسایش خاک به میزان حدود ۴ تن در هکتار در سال و همچنین کنترل رسوب به میزان ۹ تن در هکتار در سال از نتایج طرح های آبخیزداری است. به عبارتی تاکنون ۱.۸ میلیون تن از فرسایش خاک به ارزش اقتصادی ۲.۸ هزار میلیارد ریال جلوگیری به عمل آمده و همچنین ۴ میلیون تن از میزان خروج رسوب از حوزه های آبخیز جلوگیری شده است. بر اساس ارزیابی صورت گرفته در حوزه آبخیز درپرچین اسفراین، میزان فرسایش متوسط سالیانه از ۷.۲ در هکتار به ۵.۴ در هکتار کاهش یافته است. میزان رسوبدهی حوزه از ۶.۶۸ تن در هکتار به ۳.۶۵ تن در هکتار کاهش یافته است.
۳. تولید گیاهان دارویی: پروژه های آبخیزداری، افزایش تولید علوفه به میزان ۵۵ هزار تن در سطح حوزه های آبخیز استان با احتساب افزایش تولید علوفه به میزان ۱۲۰ کیلوگرم در هر هکتار را به دنبال داشته است. برای نمونه میزان محصول قابل استحصال باریجستان کوه خمبی معادل ۲۸۵۵ کیلوگرم در سطح عرصه بوده است. کل محصول باریجه برداشت شده از طرح باریجستان کوه خمبی تاکنون ۷۳۱۴ کیلوگرم بوده که معادل ۱۴.۶ میلیارد ریال درآمد داشته و سهم سرانه هر خانواده بهره بردار ذیصلاح طرح معادل ۴۱۷ میلیون ریال می باشد.
از همین پرونده توئیتر آرمان اقتصادی را دنبال کنید:
انتهای پیام/