معرفی دیفای
دیفای که مخفف کلمه decentralized finance می باشد به معنای سیستم مالی غیر متمرکز است و شامل دارایی های دیجیتال، پروتکلها، قراردادهای هوشمند و نرمافزارهای غیرمتمرکز در بستر بلاک چین است، بنابراین دیفای به معنی سیستم مالی غیر متمرکز است. منظور از سیستم مالی متمرکز این است که مسئولین و بانکها در مورد پول یک کشور تصمیم می گیرند و آن را کنترل می کند. به عبارت دیگر فرآیند مالی کشور به طور متمرکز تحت کنترل مسئولین آن کشور است. مشکل سیستمی که به طور متمرکز کنترل می شود این است که میزان خطرات ناشی از کنترل متمرکز بسیار بالا می رود. مواردی که سیستم مالی کشور آن کنترل می کند میزان پول چاپ شده، نحوه جریان و عرضه پول ها و غیره است. در چنین سیستمی مردم اختیار دارایی خود و میزان سود دریافتی را به عهده بانک ها قرار می دهند.
دیفای برای توصیف تمام خدمات مالی غیر متمرکز
از مفهوم دیفای برای توصیف تمام خدمات مالی غیر متمرکز شامل ارزهای دیجیتال بلاک چین و غیره که هدف اصلی آن ها از بین بردن واسطه های مختلف در معامله های ارز دیجیتال است استفاده می شود. بنابراین می تواند ایفای را مجموعه ای از برنامه های کاربردی برای انجام امور مالی غیر متمرکز دانست.
منبع توسعه و رشد دیفای
با استفاده از داده ها یک سیستم مالی به وجود میآید که مستقل از دولت حکومت و هرگونه نظارتی عمل میکند. دیفای از تکنولوژی نهفته در ارز دیجیتال یعنی بلاک چین الهام گرفته شده و در آن موجودیهای مختلف، اطلاعات تراکنشها و تاریخچه آنها در دسترس است. با استفاده از پروژههای مختلف دیفای میتوان خرید بدون واسطه را نه تنها با استفاده از تراکنش های دیجیتال بلکه با استفاده از شرکتهای بزرگ مانند درخواست وام، بیمه، سرمایه گذاری جمعی و مشتقات آن در نظر گرفت.
بنابراین برنامه های امور مالی غیر متمرکز به برنامه های نرم افزاری گفته می شود که قادر باشند امور مالی مختلفی از قبیل دریافت وام، اعطای وام، پرداخت اقساط و معاملات مالی را به نحوی غیرمتمرکز یعنی بدون نیاز به واسطه به انجام برسانند.
ویژگیهای دیفای
ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین را میتوان به صورت کاملا ایمن و بدون نیاز به واسطه معامله کرد. به همین دلیل کاربر بر دارایی خود به طور کامل کنترل دارد. اما ارزهای دیجیتال تا کنون نتوانستهاند که سیستم مالی سنتی را غیرمتمرکز کنند. دیفای رامیتوان یک سیستم مالی باز در نظر گرفت که در آن ابزارها و سرویسهای مالی به طور غیر متمرکز در بلاک چین توسعه داده میشوند. پلتفرمهای دیفای یسری کدهای کامپیوتری بوده که توانایی حل مشکلات احتمالی را دارند و همچنین کنترل و نظارت سرمایه ها را بر عهده خود کاربر می گذارند. بنابراین هزینهها و کارمزدهای استفاده از سرویسهای مالی کاهش مییابد و یک سیستم مالی بدون اصطکاک ایجاد میشود.
در پلتفرم دیفای هر سرمایه گذار مسئول سرمایه خویش است و نیازی به تایید بانک و یا دولت وجود ندارد. این موضوع تاثیر زیادی در افزایش امنیت تراکنشها و حفظ حریم خصوصی دارد. تاریخ نشان میدهد حضور واسطه های متمرکز میتواند منجر به فساد یا خطای غیر عمدی شود بنابراین حضور امور حوزه امور مالی غیر متمرکز امکان فساد خطای غیر عمدی و نیاز به اعتماد متمرکز را از بین برده است.
چرا تمام داده های دیفای بر بستر بلاک چین است؟
به دلیل اینکه دیفای در بستر بلاک چین پیاده سازی میشود بنابراین تمام داده های مربوط به این سیستم روی بلاک چین ثبت می شود و امکان حذف، دستکاری و یا متوقف شدن این سرویس ها وجود ندارد. به عبارت دیگر در امنیت کامل قرار دارد.
برنامه های امور مالی غیر متمرکز بر بستر قرارداد های هوشمند کار می کنند، این قراردادها در بلاک چین هستند. برنامه های دیفای نیز در بستر بلاک چین اجرا می شوند. در قراردادهای عادی، مواد قانونی رابطه دو طرف قرارداد را مشخص می کند ولی در قراردادهای هوشمند، کدهای برنامه نویسی شرایط را تعیین می کنند. شبکه های بلاک چین که میزبان برنامه های امور مالی غیر متمرکز هستند شامل اتریوم، تزوس، ایاس، الگورند، کاردانو، ترون، نئو و چندین بلاک چین دیگر هستند.
درحال حاضر شبکه اتریم گسترده ترین بلاک چینی است که میزبان بیش از هفتاد درصد از کل برنامههای امور مالی غیر متمرکز بوده و برنامه های دیفای می توانند روی آن اجرا شوند.
ویژگیهای دیگر سیستم مالی آزاد مانند دیفای
از ویژگی های دیگر سیستم مالی آزاد مانند دیفای امکان دسترسی آسان برای افراد است. اکنون به دلایل زیادی مانند تحریمها دسترسی به سیستمهای مالی محدود است. اما دیفای با حذف واسطهها و کاهش قابل توجه هزینهها میتواند امکان استفاده گسترده مردم را از خدمات این حوزه فراهم کند. دیفای شرایطی را فراهم کرده است که تمام مردم جهان اعم از افرادی که در کشورهای پیشرفته زندگی میکنند و دسترسی زیادی به خدمات مالی دارند و افرادی که در کشورهای غیر پیشرفته زندگی میکنند، فارغ از نژادی که دارند دسترسی یکسانی به امور مالی غیر متمرکز داشته باشند.
کاربردهای دیفای
یکی از کاربردهای دیفای پروتکل وامدهی آن است. از ویژگیهای وامدهی در پلتفرمهای دیفای میتوان توافق سریع و بی دردسر، عدم نیاز به ضامن و یا چه اعتباری و استفاده از سایر دارایی های دیجیتال به عنوان وثیقه را نام برد. تمام اعتماد لازم برای پروتکلهای وامدهی در بستر بلاک چین با استفاده از کلیدهای دیجیتال تامین میشود و به همین دلیل نیاز به ارائه مدرک خاصی برای تامین اعتماد وجود ندارد.
با استفاده از برنامه دیفای میتوان سرویسهای مالی شامل صدور استیبل کوینها، رهن و بیمه را انجام داد. به دلیل وجود نوسان زیاد قیمت ارزهای دیجیتال استیبل کوینها میتوانند به عنوان پول نقد دیجیتال روزمره استفاده شوند، پولی که هیچ نهادی بر آن نظارتی ندارد. اکنون با تکامل هر روزه فناوری بلاک چین، تولید استیبل کوینها که در مقابل ارزهای سنتی ارزش ثابت دارند و آن را حفظ می کنند و در همان حال از انواع ارزهای غیر متمرکز نیز میباشند رو به افزایش هستند. کوینهای پایدار نوعی از ارزهای رمزنگاری هستند که دارای پشتوانه ارزهای مانند دلار، یورو و ین می باشند.
صرافی غیرمتمرکز یا Dex بخشی از حوزه امور مالی غیرمتمرکز است که برای نوآوری در حوزه مالی پتانسیل بسیار بالایی دارد. در این پلتفرمها به کاربران اجازه داده میشود تا دارایی های دیجیتال خود را بدون واسطه مبادله کنند. بنابراین این معاملات به صورت مستقیم بین کیف پولهای کاربران و از طریق قراردادهای هوشمند انجام میشود.
موضوع مورد توجه دیگر در مورد دفاعی این است که برای انتقال وجه بین کشورها پرداخت هزینه انتقال وجه وجود ندارد. زیرا تراکنشهای بین المللی بدون واسطه انجام می شود. بنابراین هزینه تراکنشها به مقدار چشمگیری کاهش مییابد و تمامی اقشار جامعه در تمام کشورهای جهان میتوانند از آن استفاده کنند.
نقاط ضعف دیفای
دیفای امکان دسترسی کامل و مدیریت مستقیم سرمایهها را برای همه افراد فراهم کرده است. اما این دسترسی ریسک را بالا میبرد. به عنوان مثال اگر افراد رمز عبور خود را فراموش کنند و یا آدرس گیرنده را اشتباه بنویسند، احتمال گم شدن ارز دیجیتال آنها افزایش مییابد. طبق آمار رسمی تا کنون بیش از یکپنجم ارز دیجیتال بیت کوین گم شده است و این رقم همچنان در حال افزایش است. در قراردادهای هوشمند دیفای امکان حضور حضور هکرها وجود دارد که این امر باعث میشود افراد زیادی طی یک معامله ارز دیجیتال خود را از دست بدهند.
در حال حاضر سرعت بلاک چینها کمتر از سیستمهای متمرکز هستند که این موضوع بر روی روند برنامههای امور مالی غیر متمرکز اثر قابل توجهی خواهد داشت. به طور نمونه، بلاک چین اتریوم که اصلی ترین میزبان برنامههای دیفای است، قادر است پردازش ۱۴ تراکنش در ثانیه را به انجام رساند. برای حل مشکل مقیاس پذیری طرحهای زیادی در حال بررسی و انجام است که با به انجام رسیدن این پروژه ها این مسئله حل خواهد شد.
در شبکه بیت کوین امکان وقوع خطا از جانب صاحب دارایی وجود دارد. از آنجا که در برنامه های دیفای واسطههای مالی نقشی ندارند، همه مسئولیت به عهده صاحبان دارایی است. به طور مثال، اگر فرد پسورد حساب بانکی خود را گم کند، امکان بازیابی حساب توسط بانک وجود دارد. ولی در بلاک چینهای منبع باز، امکان بازیابی کیف پول توسط یک رشته متنی سید وجود دارد که در صورت گم شدن امکان بازیابی کیف پول و دسترسی به موجودی هرگز وجود نخواهد داشت. در بلاک چین اگر تراکنشی به اشتباه انجام شود، امکان بازگشت ندارد. به عنوان مثال اگر وجهی را به کیف پول اشتباهی بریزید، ممکن است دیگر به آن مبلغ دسترسی پیدا نکنید.
نتیجه گیری
کار با انواع دیفای پیچیده است و درحال حاضر از اینترفیسهای کاربر پسندی برخوردار نیست. به همین دلیل برای کاربران تازه کار، کار با برنامههای دیفای مشکل است. اگر در کار با این حوزه تسهیلاتی ایجاد شود کاربران عادی راحت تر میتوانند از سیستمهای متمرکز به سمت برنامههای غیر متمرکز روی آورند. البته گسترش برنامههای تلفن همراه برای استفاده از برنامه های دفای یکی از مسائل مهمی است که باید بیشتر به آن پرداخته شود.
چیست و چه کاربردی دارد؟
معرفی دیفای
دیفای که مخفف کلمه decentralized finance می باشد به معنای سیستم مالی غیر متمرکز است و شامل دارایی های دیجیتال، پروتکلها، قراردادهای هوشمند و نرمافزارهای غیرمتمرکز در بستر بلاک چین است، بنابراین دیفای به معنی سیستم مالی غیر متمرکز است. منظور از سیستم مالی متمرکز این است که مسئولین و بانکها در مورد پول یک کشور تصمیم می گیرند و آن را کنترل می کند. به عبارت دیگر فرآیند مالی کشور به طور متمرکز تحت کنترل مسئولین آن کشور است. مشکل سیستمی که به طور متمرکز کنترل می شود این است که میزان خطرات ناشی از کنترل متمرکز بسیار بالا می رود. مواردی که سیستم مالی کشور آن کنترل می کند میزان پول چاپ شده، نحوه جریان و عرضه پول ها و غیره است. در چنین سیستمی مردم اختیار دارایی خود و میزان سود دریافتی را به عهده بانک ها قرار می دهند.
دیفای برای توصیف تمام خدمات مالی غیر متمرکز
از مفهوم دیفای برای توصیف تمام خدمات مالی غیر متمرکز شامل ارزهای دیجیتال بلاک چین و غیره که هدف اصلی آن ها از بین بردن واسطه های مختلف در معامله های ارز دیجیتال است استفاده می شود. بنابراین می تواند ایفای را مجموعه ای از برنامه های کاربردی برای انجام امور مالی غیر متمرکز دانست.
منبع توسعه و رشد دیفای
با استفاده از داده ها یک سیستم مالی به وجود میآید که مستقل از دولت حکومت و هرگونه نظارتی عمل میکند. دیفای از تکنولوژی نهفته در ارز دیجیتال یعنی بلاک چین الهام گرفته شده و در آن موجودیهای مختلف، اطلاعات تراکنشها و تاریخچه آنها در دسترس است. با استفاده از پروژههای مختلف دیفای میتوان خرید بدون واسطه را نه تنها با استفاده از تراکنش های دیجیتال بلکه با استفاده از شرکتهای بزرگ مانند درخواست وام، بیمه، سرمایه گذاری جمعی و مشتقات آن در نظر گرفت.
بنابراین برنامه های امور مالی غیر متمرکز به برنامه های نرم افزاری گفته می شود که قادر باشند امور مالی مختلفی از قبیل دریافت وام، اعطای وام، پرداخت اقساط و معاملات مالی را به نحوی غیرمتمرکز یعنی بدون نیاز به واسطه به انجام برسانند.
ویژگیهای دیفای
ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین را میتوان به صورت کاملا ایمن و بدون نیاز به واسطه معامله کرد. به همین دلیل کاربر بر دارایی خود به طور کامل کنترل دارد. اما ارزهای دیجیتال تا کنون نتوانستهاند که سیستم مالی سنتی را غیرمتمرکز کنند. دیفای رامیتوان یک سیستم مالی باز در نظر گرفت که در آن ابزارها و سرویسهای مالی به طور غیر متمرکز در بلاک چین توسعه داده میشوند. پلتفرمهای دیفای یسری کدهای کامپیوتری بوده که توانایی حل مشکلات احتمالی را دارند و همچنین کنترل و نظارت سرمایه ها را بر عهده خود کاربر می گذارند. بنابراین هزینهها و کارمزدهای استفاده از سرویسهای مالی کاهش مییابد و یک سیستم مالی بدون اصطکاک ایجاد میشود.
در پلتفرم دیفای هر سرمایه گذار مسئول سرمایه خویش است و نیازی به تایید بانک و یا دولت وجود ندارد. این موضوع تاثیر زیادی در افزایش امنیت تراکنشها و حفظ حریم خصوصی دارد. تاریخ نشان میدهد حضور واسطه های متمرکز میتواند منجر به فساد یا خطای غیر عمدی شود بنابراین حضور امور حوزه امور مالی غیر متمرکز امکان فساد خطای غیر عمدی و نیاز به اعتماد متمرکز را از بین برده است.
چرا تمام داده های دیفای بر بستر بلاک چین است؟
به دلیل اینکه دیفای در بستر بلاک چین پیاده سازی میشود بنابراین تمام داده های مربوط به این سیستم روی بلاک چین ثبت می شود و امکان حذف، دستکاری و یا متوقف شدن این سرویس ها وجود ندارد. به عبارت دیگر در امنیت کامل قرار دارد.
برنامه های امور مالی غیر متمرکز بر بستر قرارداد های هوشمند کار می کنند، این قراردادها در بلاک چین هستند. برنامه های دیفای نیز در بستر بلاک چین اجرا می شوند. در قراردادهای عادی، مواد قانونی رابطه دو طرف قرارداد را مشخص می کند ولی در قراردادهای هوشمند، کدهای برنامه نویسی شرایط را تعیین می کنند. شبکه های بلاک چین که میزبان برنامه های امور مالی غیر متمرکز هستند شامل اتریوم، تزوس، ایاس، الگورند، کاردانو، ترون، نئو و چندین بلاک چین دیگر هستند.
درحال حاضر شبکه اتریم گسترده ترین بلاک چینی است که میزبان بیش از هفتاد درصد از کل برنامههای امور مالی غیر متمرکز بوده و برنامه های دیفای می توانند روی آن اجرا شوند.
ویژگیهای دیگر سیستم مالی آزاد مانند دیفای
از ویژگی های دیگر سیستم مالی آزاد مانند دیفای امکان دسترسی آسان برای افراد است. اکنون به دلایل زیادی مانند تحریمها دسترسی به سیستمهای مالی محدود است. اما دیفای با حذف واسطهها و کاهش قابل توجه هزینهها میتواند امکان استفاده گسترده مردم را از خدمات این حوزه فراهم کند. دیفای شرایطی را فراهم کرده است که تمام مردم جهان اعم از افرادی که در کشورهای پیشرفته زندگی میکنند و دسترسی زیادی به خدمات مالی دارند و افرادی که در کشورهای غیر پیشرفته زندگی میکنند، فارغ از نژادی که دارند دسترسی یکسانی به امور مالی غیر متمرکز داشته باشند.
کاربردهای دیفای
یکی از کاربردهای دیفای پروتکل وامدهی آن است. از ویژگیهای وامدهی در پلتفرمهای دیفای میتوان توافق سریع و بی دردسر، عدم نیاز به ضامن و یا چه اعتباری و استفاده از سایر دارایی های دیجیتال به عنوان وثیقه را نام برد. تمام اعتماد لازم برای پروتکلهای وامدهی در بستر بلاک چین با استفاده از کلیدهای دیجیتال تامین میشود و به همین دلیل نیاز به ارائه مدرک خاصی برای تامین اعتماد وجود ندارد.
با استفاده از برنامه دیفای میتوان سرویسهای مالی شامل صدور استیبل کوینها، رهن و بیمه را انجام داد. به دلیل وجود نوسان زیاد قیمت ارزهای دیجیتال استیبل کوینها میتوانند به عنوان پول نقد دیجیتال روزمره استفاده شوند، پولی که هیچ نهادی بر آن نظارتی ندارد. اکنون با تکامل هر روزه فناوری بلاک چین، تولید استیبل کوینها که در مقابل ارزهای سنتی ارزش ثابت دارند و آن را حفظ می کنند و در همان حال از انواع ارزهای غیر متمرکز نیز میباشند رو به افزایش هستند. کوینهای پایدار نوعی از ارزهای رمزنگاری هستند که دارای پشتوانه ارزهای مانند دلار، یورو و ین می باشند.
صرافی غیرمتمرکز یا Dex بخشی از حوزه امور مالی غیرمتمرکز است که برای نوآوری در حوزه مالی پتانسیل بسیار بالایی دارد. در این پلتفرمها به کاربران اجازه داده میشود تا دارایی های دیجیتال خود را بدون واسطه مبادله کنند. بنابراین این معاملات به صورت مستقیم بین کیف پولهای کاربران و از طریق قراردادهای هوشمند انجام میشود.
موضوع مورد توجه دیگر در مورد دفاعی این است که برای انتقال وجه بین کشورها پرداخت هزینه انتقال وجه وجود ندارد. زیرا تراکنشهای بین المللی بدون واسطه انجام می شود. بنابراین هزینه تراکنشها به مقدار چشمگیری کاهش مییابد و تمامی اقشار جامعه در تمام کشورهای جهان میتوانند از آن استفاده کنند.
نقاط ضعف دیفای
دیفای امکان دسترسی کامل و مدیریت مستقیم سرمایهها را برای همه افراد فراهم کرده است. اما این دسترسی ریسک را بالا میبرد. به عنوان مثال اگر افراد رمز عبور خود را فراموش کنند و یا آدرس گیرنده را اشتباه بنویسند، احتمال گم شدن ارز دیجیتال آنها افزایش مییابد. طبق آمار رسمی تا کنون بیش از یکپنجم ارز دیجیتال بیت کوین گم شده است و این رقم همچنان در حال افزایش است. در قراردادهای هوشمند دیفای امکان حضور حضور هکرها وجود دارد که این امر باعث میشود افراد زیادی طی یک معامله ارز دیجیتال خود را از دست بدهند.
در حال حاضر سرعت بلاک چینها کمتر از سیستمهای متمرکز هستند که این موضوع بر روی روند برنامههای امور مالی غیر متمرکز اثر قابل توجهی خواهد داشت. به طور نمونه، بلاک چین اتریوم که اصلی ترین میزبان برنامههای دیفای است، قادر است پردازش ۱۴ تراکنش در ثانیه را به انجام رساند. برای حل مشکل مقیاس پذیری طرحهای زیادی در حال بررسی و انجام است که با به انجام رسیدن این پروژه ها این مسئله حل خواهد شد.
در شبکه بیت کوین امکان وقوع خطا از جانب صاحب دارایی وجود دارد. از آنجا که در برنامه های دیفای واسطههای مالی نقشی ندارند، همه مسئولیت به عهده صاحبان دارایی است. به طور مثال، اگر فرد پسورد حساب بانکی خود را گم کند، امکان بازیابی حساب توسط بانک وجود دارد. ولی در بلاک چینهای منبع باز، امکان بازیابی کیف پول توسط یک رشته متنی سید وجود دارد که در صورت گم شدن امکان بازیابی کیف پول و دسترسی به موجودی هرگز وجود نخواهد داشت. در بلاک چین اگر تراکنشی به اشتباه انجام شود، امکان بازگشت ندارد. به عنوان مثال اگر وجهی را به کیف پول اشتباهی بریزید، ممکن است دیگر به آن مبلغ دسترسی پیدا نکنید.
نتیجه گیری
کار با انواع دیفای پیچیده است و درحال حاضر از اینترفیسهای کاربر پسندی برخوردار نیست. به همین دلیل برای کاربران تازه کار، کار با برنامههای دیفای مشکل است. اگر در کار با این حوزه تسهیلاتی ایجاد شود کاربران عادی راحت تر میتوانند از سیستمهای متمرکز به سمت برنامههای غیر متمرکز روی آورند. البته گسترش برنامههای تلفن همراه برای استفاده از برنامه های دفای یکی از مسائل مهمی است که باید بیشتر به آن پرداخته شود.