بانکهای ملت و آینده بیشترین تعداد فالوور را در شبکه اجتماعی اینستاگرام دارا هستند و بیشترین فعالیت را دارند.
بهگزارش آرمان اقتصادی (ecoideal)،رشد روزافزون شبکههای اجتماعی خبر تازهای نیست. درواقع یکی از مهمترین وجوه کاربردی اینترنت، پیدایش و رشد شبکههای اجتماعی است. شبکههای اجتماعی به پایگاههای اینترنتی اطلاق میشود که هدف اولیه از برپایی آنها خدمترسانی، برقراری ارتباطات و تعاملات اجتماعی است که افراد به این طریق میتوانند تجارب و علایق خود را به اشتراک بگذارند.
شبکه اجتماعی فیسبوک به تنهایی یک میلیارد کاربر فعال دارد که بیش از ۶۰۰ میلیون نفر از کاربران آن از طریق تلفنهمراه برای دسترسی به این شبکه اجتماعی استفاده میکنند. در سال ۲۰۱۱ کاربران یکچهارم از زمان آنلاین بودن خود را در شبکههای اجتماعی میگذراندند. همچنین توییتر بیش از ۱۴۰ میلیون کاربر فعال دارد که هرکدام نزدیک ۳۵۰ میلیون در روز توییت میکنند. رشد روزافزون این شبکهها توجهات بسیاری را به خود جلب کرده است و بستر مناسبی را برای بسیاری از فعالیتها بهخصوص فعالیتهای مالی و بانکی فراهم آورده است بهطوریکه بسیاری از روشهای مالی و پرداختی بانکها توسط این شبکهها حمایت میشوند.
اما در بسیاری از کشورهای توسعهیافته بانکها به استفاده از شبکههای اجتماعی چون فیسبوک، یوتیوب مبادرت ورزیده تا از این طریق با بخش عمدهای از مشتریان خود که عمدتا از نسل دیجیتال هستند، در این فضای مجازی ارتباط برقرار کنند. در واقع در صنعت بانکداری که جذب مشتری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است ارتباطات دیجیتالی به یک کانال ارتباطی بسیار قوی برای ارتباط بین موسسات مالی و مشتریان تبدیل شده است. بانکهای آمریکایی تا حدودی توانستهاند جهت بازاریابی و گسترش برنامههای ارتباطی خود از این شبکههای اجتماعی استفاده کنند. بهطوریکه در سال گذشته ۳۴۰۰ بازدید از سایت بانکها از طریق شبکههای اجتماعی صورت گرفته است. همچنین افراد زیادی از طریق این شبکه های اجتماعی درخواست وام داده¬اند. درواقع طبق گزارشInsight NM نزدیک به نیمی از کاربران شبکههای اجتماعی آمریکایی خدمات مشتریان بانکی را از این طریق دنبال میکنند.
جدول شماره ۱ اسامی بانکهایی که بیشترین کاربر را از شبکههای اجتماعی در سال ۲۰۱۶ جذب کردهاند و بیشترین فعالیت را در شبکهها داشتهاند، نشان داده است.
به نوشته بانکداری الکترونیک، نمودار شماره ۱ بانکهایی که بیشترین تعداد کاربر را از شبکه اجتماعی facebook را داشتهاند، نشان داده است. همانطور که مشاهده میشود State Bank واقع در کشور هندوستان بیشترین تعداد کاربر را از این شبکه اجتماعی جذب کرده است. state Bank یا همان بانک مرکزی هند، شرکت خدمات مالی و بانکداری هندی است، که بیش از ۵۰۱ میلیلارد دلار دارایی داشته و با در اختیار داشتن ۱۵ هزار شعبه در هند و ۱۵۷ شعبه در دیگر کشورها به عنوان بزرگترین شرکت خدمات مالی و بانکداری شناخته شده است. نکته جالب توجه این است که از میان بانک-های استفاده کننده از شبکه اجتماعی Facebook سه بانک state، Yes و ICICI که هر سه واقع در کشور هندوستان هستند، بیشترین تعداد کاربر را در میان بانکهای با بیشترین تعداد کاربر Facebook دارا هستند. Yes چهارمین بانک بزرگ در هندوستان است که در سال ۲۰۰۴ تاسیس شده است. ICICI نیز سومین بانک بزرگ در هندوستان است که سال گذشته نرمافزاری را با نام پاکت معرفی کرد که انجام طیف وسیعی از تراکنش¬های مالی را از طریق فیسبوک امکانپذیر میسازد و در این شبکه اجتماعی فعالیت گستردهای دارد.
نمودار شماره ۲ بانکهای با بیشترین تعداد کاربر شبکه اجتماعیTwitter را نشان داده است. مشاهده میشود که بانکهای Yes و State bank واقع در کشور هندوستان بیشترین تعداد کاربر را دارا هستند. همچنین GT بانک نیز واقع در کشور نیجریه، در مقام سوم بیشترین تعداد کاربر این شبکه اجتماعی قرار گرفته است.
نمودار شماره ۳ بانکهای با بیشترین تعداد کاربر شبکه اجتماعی YouTube را نشان داده است. همانطور که مشاهده میشود Capital بانک واقع در کشور آمریکا در رتبه اول و پس از آن Bofa و TD بانک واقع در کشور کانادا بیشترین تعداد کاربر را در این شبکه اجتماعی دارند. Capital یک بانک آمریکایی و بازوی ارائه خدمات بانکداری است که در سال ۱۸۱۲ تاسیس شده است. این بانک خدمات خود را در ۱۶۰ کشور جهان عرضه کرده است. TD یک بانک کانادایی است که چندین صفحه رسمی در فیسبوک دارد که در این صفحات آخرین اخبار خود را منتشر میکند و با طرح سوالاتی ارتباط اجتماعی خود را با مشتریان افزایش میدهد.
اما در ابران بانکها فعالیت چندانی در این شبکهها ندارند و هنوز بستر مناسبی برای شبکههای اجتماعی در امور مالی و بانکداری بهویژه ایران گسترده نشده است. جهت بررسی میزان فعالیت این بانکها در شبکههای اجتماعی تعدادی از بانکهای فعال در شبکه اجتماعی اینستاگرام در نمودار شماره ۴ آورده شده است. همانطور که مشاهده میشود بانکهای ملت و آینده بیشترین تعداد فالوور را در شبکه اجتماعی اینستاگرام دارا هستند و بیشترین فعالیت را دارند. بانک شهر و سامان نیز پس از این بانکها در حال افزایش فعالیت خود در این شبکه اجتماعی هستند اما سایر بانکها مشارکت چندانی در این زمینه نداشتهاند.
نتیجه گیری
نهایتا میتوان گفت رسانههای اجتماعی این روزها روند جدیدی برای بانکها محسوب میشوند. در ترکیه و برخی کشورهای آسیایی بسیاری از بانکها فعالیت کلیه عملیات خود را پیرامون فیسبوک با در نظر گرفتن مجاز نمودن کاربرد تلفنهای همراه هوشمند برای پرداخت به کسبوکار و همچنین پرداخت به مردم متمرکز ساختهاند. فعالیت الکترونیکی بانکها و حضور هر چه بیشتر آنها در شبکههای اجتماعی این روزها بیش از پیش اهمیت یافته است. فرانسیسکو گونزالس ریاست بانک BBVA اسپانیا در فایننشال تایمز مینویسد: افزایش انتظارات خدمات مشتریان توسط بانکها به اندازه شرکتهای پیشرو در زمینههای فناوری نیست. شاید بانکها خوش شانس هستند که مشتریان از مدلهای آتی خدمات آنها بیخبر هستند. هماکنون مشتریان بانک سایر روشهای تعامل با فینتک را نمیدانند لیکن فراهمآوری خدماتی همچون نرمافزارهای کارت بدهی و تلفن همراه هوشمند به کاربران این امکان را میدهند تا به شکلی نزدیک هزینههای خود را رصد نموده و از پرداخت کارمزدهای اضافی جلوگیری کنند. درواقع تمایل مشتریان به عدم پرداخت کارمزد، آنان را در به سمت استفاده بیشتر از این فناوریها کشانده است. درنتیجه رقابت بانکها در این زمینه نیز افزایش یافته است. درواقع فینتکها بستری دوسویه را فراهم آوردهاند که در آن هم مشتریان به راحتی و سهلالوصولی به خدمات بانکی از آن منفعت میبرند و هم بانکها به دلیل جذب هرچه بیشتر مشتری از آن سود میبرند. همچنین بانکها نیز فرصتهای بسیاری را با دسترسی به شبکههای اجتماعی برای خود فراهم میآورند. جذب هرچه بیشتر مشتری، کاهش هزینهها و اعتمادسازی از جمله این فرصتها محسوب میشوند. از ویژگیهای کلی بانکداری شبکههای اجتماعی میتوان به اتکای بسیار بر فناوریهای نوین، به کارگیری بلاگها و مجامع آنلاین و حضور فعال در شبکههای اجتماعی به منظور ارتباط با مشتریان. بانکهایی چون BBVA اسپانیا و Fidor Bank آلمان نمونههای خوبی در بهکارگیری از این فناوری محسوب میشوند.