دومین جلسه از سلسله نشست‌های تخصصی هیات همکاری سازمان بورس با حرفه حسابرسی و حسابداری، با موضوع «آسیب‌شناسی و ارائه راهکارهای بهبود اظهارنظر حسابرس نسبت به کنترل‌های داخلی» برگزار شد.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه ایران(سنا)، نشست «هیات همکاری سازمان بورس با حرفه حسابرسی و حسابداری»، با هدف تعامل دوسویه سازمان بورس با حسابرسان معتمد برای حل مسائل و چالش‌های موجود در زنجیره گزارشگری و اطمینان‌بخشی و تحقق اهداف سند تحول حرفه حسابرسی در بازار سرمایه، و به منظور اخذ نظرها و دیدگاه‌های موسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس برگزارشد. در این نشست تخصصی، گروهی از نمایندگان و اعضای هیات مدیره موسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس، همچنین «ولی‌اله جعفری» مدیر نظارت بر ناشران و «کمال گوینده» رییس اداره نظارت بر حسابرسان معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار حضور داشتند.
اهمیت نقش حسابرسان در ارتقای شفافیت بازار سرمایه
در ابتدای این نشست «آزاده مداحی»، عضو و دبیر هیات همکاری سازمان بورس با حرفه حسابرسی و حسابداری، ضمن تاکید بر اهمیت نقش حسابرسان در ارتقای شفافیت در بازار سرمایه، به تشریح اقدامات انجام شده برای تدوین سند تحول حسابرسی در بازار سرمایه پرداخت و اهداف برگزاری این نشست را، که در راستای اجرای سند مذکور صورت گرفته، بیان کرد.
او ضمن اشاره به اقدامات سازمان بورس برای استقرار و ارزیابی کنترل‌های داخلی، بر اهمیت سیستم کنترل داخلی در کاهش ریسک اطلاعاتی شرکت‌ها و ایفای مسئولیت‌های هیات مدیره و نیز کاهش ریسک حسابرسی تاکید کرد و از حاضران خواست دیدگاه‌های خود را درباره چالش‌ها و راهکارهای اجرای اثربخش رسیدگی و اظهارنظر حسابرس نسبت به کنترل‌های داخلی ارائه کنند.
ضرورت اطلاع‌رسانی ضعف‌های بااهمیت در کنترل‌های داخلی شرکت‌ها
سپس ولی اله جعفری، مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اینکه براساس «دستورالعمل کنترل‌های داخلی» مقرر شده که حسابرسان مستقل در خصوص استقرار و به کارگیری سیستم کنترل‌های داخلی اثربخش توسط شرکت ها اظهارنظر کنند، اعلام کرد: با وجود آن که در برخی شرکت‌ها مسائل و مشکلات متعددی مشاهده می‌شود که نشان‌دهنده ساختار نامناسب و رعایت نشدن کنترل‌های داخلی در آنهاست، اما این موارد در اظهارنظر حسابرس مورد اشاره واقع نمی‌شود. او بر ضرورت اطلاع‌رسانی ضعف‌های بااهمیت در کنترل‌های داخلی شرکت‌ها توسط حسابرسان تاکید کرد.
دیدگاه‌های صاحب‌نظران حرفه حسابرسی
در ادامه صاحب‌نظران حرفه حسابرسی به بیان دیدگاه‌های خود پرداختند و به بیان موضوعاتی نظیر جدیت در رعایت کنترل‌های داخلی در سطح مدیریت شرکت‌ها، ضرورت وجود سازوکار حمایتی مناسب از حسابرسان داخلی، بازنگری در چک‌لیست فعلی و تدوین رهنمودها و چک‌لیست‌های متناسب با اندازه و نوع صنعت شرکت‌ها، ارتقای سطح تخصص و مهارت حسابرسان در حوزه فناوری اطلاعات و بهره‌گیری از هوش مصنوعی، دسترسی کافی به سامانه‌ها، و آموزش درخصوص شیوه ارزیابی و گزارشگری کنترل داخلی یه عنوان یک خدمت حرفه‌ای اطمینان بخشی پراختند؛ همچنین آنها بر کفایت نداشتن چک‌لیست فعلی کنترل داخلی تاکید و اعلام کردند: اشاره نکردن به برخی ضعف‌های کنترل داخلی ناشی از لحاظ نشدن آنها در چک‌لیستی است که مبنای اظهارنظر حسابرس است و لذا ضروری است که چک‌لیست مورد بازبینی و اصلاح قرار گیرد.
مدل سه خط دفاعی در شرکت‌ها
«مرتضی اسدی» نماینده سازمان حسابرسی نیز ضمن تاکید بر مدل سه خط دفاعی در شرکت‌ها، اعلام کرد: به رغم تاکید استانداردهای بین‌المللی حسابرسی داخلی، واحدهای حسابرسی داخلی مورد ارزیابی قرار نمی‌گیرد، چنانچه واحد حسابرسی داخلی که وظیفه اصلی آن بهبود ساختار کنترل‌های داخلی است مورد خودارزیابی و ارزیابی مستقل قرار گیرد و الزام به تقویت واحدهای حسابرسی داخلی وجود داشته باشد، این فرآیند موجب بهبود ساختار کنترل‌های داخلی شرکت خواهد شد.
او همچنین بر ضرورت وجود گزارشگری دوره‌ای مناسب توسط کمیته حسابرسی و واحد حسابرسی داخلی و نیز لزوم توسعه تعامل و برگزاری جلسات مشترک حسابرسان مستقل با واحد حسابرسی داخلی و کمیته حسابرسی تاکید کرد.
اهمیت ارزیابی و گزارشگری درخصوص سیستم کنترل داخلی
همچنین، «منصور شمس‌احمدی» عضو دیگر هیات همکاری بر اهمیت ارزیابی و گزارشگری درخصوص سیستم کنترل داخلی با رویکردی حرفه‌ای و نظام‌مند تاکید و به ضوابط و رهنمودهای PCAOB در این خصوص شامل ارزیابی با رویکرد بالا به پایین، شیوه گزارشگری و مستندسازی اشاره کرد.
او ابراز امیدواری کرد با تدوین و به‌روزرسانی ابزارها و رهنمودهای لازم و اجرای راهکارهای پیشنهادی، به استقرار سیستم کنترل داخلی مناسب و اثربخش در شرکت‌ها دست خواهیم یافت.
در پایان، دبیر هیات همکاری سازمان بورس ضمن قدردانی از نظرهای حاضران با اشاره به اینکه برای بهبود و ارتقای کنترل‌های داخلی و شفافیت اطلاعاتی باید کل زنجیره گزارشگری را مدنظر قرار دهیم و بر این اساس جلسات مشترکی نیز با حسابرسان داخلی و شرکت‌ها برگزار خواهد شد، تاکید کرد: با تدوین دستورالعمل‌ها، رهنمودها و ابزارها همراه با آموزش‌های لازم در این حوزه به دنبال ارائه خدمات با کیفیت در خصوص ارزیابی و اظهارنظر نسبت به کنترل‌های داخلی، و به تبع آن، کاهش ریسک و ارتقای شفافیت اطلاعاتی در بازار سرمایه هستیم.