در شرایطی که کشور در آستانه ناترازی در حوزه بنزین و سوخت قرار دارد، آمارهای موجود نشان می دهد، تداوم اجرای دستورالعمل نرخ خوراک و فراورده‌های پالایشی، به کاهش ۸۵ درصدی کرک اسپرد بنزین و افت درآمد پالایشگاه‌ها منجر شده و چشم انداز توسعه صنعت پالایشی را با ابهام مواجه کرده است.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا) ، با اجرای اصلاحیه دستورالعمل نرخ خوراک و فراورده‌های پالایشی، که از بهمن ماه سال ۱۴۰۲ اجرایی شد، شاهد افت قیمت کرک اسپرد بنزین در پالایشگاه‌ها بوده ایم. به طوری که بر مبنای فرمول جدید، کرک اسپرد بنزین پالایشگاه ها، در خردادماه نسبت به اردیبهشت ماه امسال، ۸۵ درصد کاهش یافته است.
بررسی‌های «سنا» نشان می‌دهد، در شرایطی که کشور در آستانه ناترازی در حوزه تامین بنزین و سوخت قرار دارد، دستورالعمل جدید محاسبه نرخ خوراک و فراورده‌های نفتی، روی پالایشگاه های عمده تولیدکننده بنزین اثر منفی گذاشته، چنان که به طور مشخص، آن دسته از شرکت‌های پالایشی که عمده سبد محصولات آن ها را بنزین تشکیل می‌دهد، بر اثر این ابلاغیه و همزمانی آن با افت جهانی قیمت بنزین، با کاهش سودآوری مواجه شده اند.
براساس گزارش اداره میزهای صنعت و رتبه‌بندی ناشران سازمان بورس، از کرک اسپرد صنعت پالایشگاهی، دستورالعمل نرخ خوراک و فراورده‌های پالایشی، روی قیمت بنزین پالایشگاه‌ها اثر منفی گذاشته است. این موضوع می تواند چشم انداز توسعه صنعت پالایش نفت را، به خصوص در حوزه تولید بنزین، تیره و تار کند.
به باور کارشناسان رفع ناترازی سوخت، به خصوص در حوزه تامین بنزین مورد نیاز داخلی، از ۲ مسیر کنترل مصرف و رشد تولید امکان پذیر است. در این شرایط، مصوبه زمستان پارسال هیئت وزیران عملا یکی از این ۲ مسیر، یعنی سرمایه گذاری برای افزایش ظرفیت و رشد تولید را غیرقابل استفاده می کند، زیرا با چشم انداز به وجود آمده، ناشی از افت شدید درآمد حاصل از فروش بنزین، سرمایه گذاری در این حوزه از صنعت پالایشی، جذابیت خود را از دست داده که موجب می شود در آینده با تشدید ناترازی در حوزه تامین بنزین مواجه شویم.
ترکیب مقداری سبد محصولات صنعت پالایشگاهی
طبق آمارهای موجود، شرکت نفت ستاره خلیج فارس با ۶۹ درصد بیشترین توان خود را بر تولید بنزین متمرکز کرده، در مقابل شرکت پالایش نفت شیراز فقط ۱۶ درصد از توانش را به تولید بنزین اختصاص داده و از این نظر کمترین میزان نسبت تولید بنزین را در میان پالایشگاه ها داراست.
در زمینه تولید نفت گاز یا گازوئیل هم بیشترین میزان نسبت تولید مربوط به شرکت پالایش نفت اصفهان با ۴۱ درصد و کمترین میزان آن به شرکت نفت ستاره خلیج فارس با ۱۹ درصد مربوط است.
در زمینه تولید نفت کوره هم بیشترین میزان تولید مربوط به شرکت پالایش نفت تبریز با ۲۶ درصد و کمترین میزان تولید آن مربوط به شرکت‌های پالایش نفت شیراز و پالایش نفت اصفهان با ۱۵ درصد است. در این بین شرکت نفت ستاره خلیج فارس نفت کوره تولید نمی‌کند.
فرمول و حواشی آن
رویه تغییر قیمت خوراک و فرآورده‌های نفتی
قیمت نفت سبک و سنگین صادراتی
محاسبه قیمت انواع بنزین تولید داخلی بر اساس ابلاغیه جدید
محاسبه قیمت گازوئیل خلیج فارس بر حسب درجه سولفور
مطابق با دستورالعمل جدید تغییرات لحاظ شده بر روی نفت گاز با سولفور بالای ۵۰۰۰ اثرگذار بوده است. بر اساس ابلاغیه قدیم فروش نفت و گاز بر اساس ۹۵ قیمت نفت گاز ۲۵۰۰ در قیمت نفت گاز ۲۰۱۵ بر ۵۰۰ است. لذا دستورالعمل جدید باعث افزایش کرک اسپرد نفت گاز با گوگرد بالای ۵۰۰۰ شده است.
قیمت نفت کوره بر اساس دستورالعمل جدید
قیمت گذاری نفت کوره در دستورالعمل جدید با قدیم تفاوتی ندارد.
وضعیت خوراک و محصولات پالایشگاه‌ها
در ترکیب محصولات شرکت پالایش نفت بندرعباس فرآورده بنزین تولیدی با درجه اکتان ۸۷ دارای دو انحراف و سه انحراف شاخص کیفی گزارش شده است که بر اساس دستورالعمل ابلاغیه ۱۴۰۲ معادل بنزین معمولی اکتان ۸۷ در نظر گرفته شده است.
