در شرایطی که کشور در آستانه ناترازی در حوزه بنزین و سوخت قرار دارد، آمارهای موجود نشان می‌دهد، تداوم اجرای دستورالعمل نرخ خوراک و فراورده‌های پالایشی، به کاهش کرک اسپرد بنزین و افت درآمد پالایشگاه‌ها منجر شده و چشم انداز توسعه صنعت پالایشی را با ابهام مواجه کرده است.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا)، با اجرای اصلاحیه دستورالعمل نرخ خوراک و فراورده‌های پالایشی، که از بهمن ماه سال ۱۴۰۲ اجرایی شد، شاهد افت قیمت کرک اسپرد بنزین در پالایشگاه‌ها بوده ایم. به طوری که بر مبنای فرمول جدید، هرچند کرک اسپرد بنزین پالایشگاه‌ها، در تیر ماه نسبت به خرداد ماه امسال، متاثر از قیمت های جهانی، اندکی افزایش یافته اما هم‌چنان نسبت به ارقام پیش از ابلاغ دستورالعمل نرخ خوراک و فراورده‌های پالایشی بسیار پایین‌تر است.
بررسی‌های «سنا» نشان می‌دهد، در شرایطی که کشور در آستانه ناترازی در حوزه تامین بنزین و سوخت قرار دارد، دستورالعمل جدید محاسبه نرخ خوراک و فراورده‌های نفتی، روی پالایشگاه‌های عمده تولیدکننده بنزین اثر منفی گذاشته، چنان که به طور مشخص، آن دسته از شرکت‌های پالایشی که عمده سبد محصولات آن ها را بنزین تشکیل می‌دهد، بر اثر این ابلاغیه و همزمانی آن با افت جهانی قیمت بنزین، با کاهش سودآوری مواجه شده اند.
براساس گزارش اداره میزهای صنعت و رتبه‌بندی ناشران سازمان بورس، از کرک اسپرد صنعت پالایشگاهی، دستورالعمل نرخ خوراک و فراورده‌های پالایشی، روی قیمت بنزین پالایشگاه‌ها اثر منفی گذاشته است. این موضوع می‌تواند چشم انداز توسعه صنعت پالایش نفت را، به خصوص در حوزه تولید بنزین، تیره و تار کند.
به باور کارشناسان رفع ناترازی سوخت، به خصوص در حوزه تامین بنزین مورد نیاز داخلی، از ۲ مسیر کنترل مصرف و رشد تولید امکان پذیر است. در این شرایط، مصوبه زمستان پارسال هیئت وزیران عملا یکی از این ۲ مسیر، یعنی سرمایه‌گذاری برای افزایش ظرفیت و رشد تولید را غیرقابل استفاده می‌کند، زیرا با چشم انداز به وجود آمده، ناشی از افت شدید درآمد حاصل از فروش بنزین، سرمایه‌گذاری در این حوزه از صنعت پالایشی، جذابیت خود را از دست داده که موجب می‌شود در آینده با تشدید ناترازی در حوزه تامین بنزین مواجه شویم.
ترکیب مقداری سبد محصولات صنعت پالایشگاهی
نمودار روبرو ترکیب مقداری سبد محصولات صنعت پالایشگاهی بر مبنای میانگین تولید سال‌های اخیر را نشان می‌دهد. محصولات این شرکت‌ها شامل بنزین نفت گاز نفت کوره گاز مایع وکیوم باتوم نفتا سبک و سنگین و سایر فرآورده‌ها است.
چنانچه مشاهده می‌شود شرکت نفت ستاره خلیج فارس با ۶۹ درصد بیشترین میزان تولید بنزین و شرکت پالایش نفت شیراز با ۱۶ درصد کمترین میزان تولید بنزین را دارا است.
در زمینه تولید نفت گاز یا گازوئیل بیشترین میزان تولید مربوط به شرکت پالایش نفت اصفهان با ۴۱ درصد و کمترین میزان آن مربوط به شرکت نفت ستاره خلیج فارس با ۱۹ درصد است.
در زمینه تولید نفت کوره بیشترین میزان تولید مربوط به شرکت پالایش نفت تبریز با ۲۶ درصد و کمترین میزان تولید آن مربوط به شرکت‌های پالایش نفت شیراز و پالایش نفت اصفهان با ۱۵ درصد است.
لازم به ذکر است که شرکت نفت ستاره خلیج فارس محصول نفت کوره تولید نمی‌کند.
رویه تغییر قیمت خوراک و فرآورده‌های نفتی
مطابق با جز ه بند ۱ ابلاغیه جدید دستورالعمل تغییر قیمت خوراک و فرآورده‌های نفتی، تمامی قیمت‌های محاسبه شده نفت خام و میعانات گازی تحویلی در جزهای (الف) تا (ه) این بند در انطباق با مفاد جز یک بند (الف) ماده سال ۱۴۰۲ در اعمال این ضریب الزامی است.
قیمت نفت سبک سنگین و میعانات گازی
محاسبه قیمت انواع بنزین تولید داخلی بر اساس ابلاغیه جدید
محاسبه قیمت گازوئیل خلیج فارس بر حسب درجه سولفور
مطابق با دستورالعمل جدید تغییرات لحاظ شده بر روی نفت گاز با سولفور بالای ۵۰۰۰ اثرگذار بوده است بر اساس ابلاغیه قدیم، فروش نفت گاز بر اساس ۹۵ درصد قیمت نفت گاز ۲۵۰۰ در قیمت نفت گاز ۲۵۰۰ بر نفت گاز ۵۰۰ لحاظ شده است که این مورد در ابلاغیه جدید حذف و فرمول آن به صورت قیمت نفت گاز ۵۰۰۰ ضرب در قیمت نفت گاز ۲۵۰۰ بر ۵۰۰ است.
لذا دستورالعمل جدید باعث افزایش کرک اسپرد نفت گاز با گوگرد بالای ۵۰۰۰ شده استجدو
قیمت نفت کوره بر اساس دستورالعمل جدید
قیمت گذاری نفت کوره در دستورالعمل جدید با قدیم تفاوتی ندارد
وضعیت خوراک و محصولات پالایشگاه‌ها و وضعیت خوراک پالایشگاه‌ها
برای مشاهده گزارش کلیک کنید.