اگر کمی با کارهای ساخت قطعات، تابلوسازی، ماکت‌سازی یا دکورهای پلکسی سروکار داشته باشید، احتمالاً با دو روش اصلی برش یعنی لیزر و CNC برخورد کرده‌اید. هر دو این فناوری ها سال هاست در صنعت استفاده می‌شوند، اما وقتی پای پلکسی به میان می‌آید، تفاوت‌های مهمی بین آنها شکل می‌گیرد؛ تفاوت هایی که می‌توانند نتیجه نهایی کار را کاملاً تغییر دهند. بسیاری از افراد در انتخاب بین لیزر و CNC دچار تردید می‌شوند؛ مخصوصاً زمانی که دنبال کیفیت بالا و لبه‌های تمیز هستند.
شروع تفاوت از کجا شکل می‌گیرد؟
اولین و مهم ترین تفاوت بین لیزر و CNC در ماهیت برش است. لیزر با نور و گرما کار می‌کند؛ یعنی بدون اینکه به قطعه برخورد کند، یک نقطه از پلکسی گلاس را ذوب و جدا می‌کند. در مقابل، CNC با برخورد مکانیکی یک ابزار چرخان (مثل مته یا فرز) با ورق عمل برش را انجام می‌دهد.همین تفاوت کوچک، نتایج کاملاً متفاوتی ایجاد می‌کند.
دقت و جزئیات؛ جایی که لیزر برتری مطلق دارد
اگر کار شما ظریف، مینیمال و دارای منحنی های زیاد است، لیزر تقریباً همیشه انتخاب بهتری است. نور لیزر به دلیل قطر بسیار کم نقطه برش، می‌تواند ریزترین جزئیات را با دقت بالایی اجرا کند. به همین دلیل طرح‌هایی مثل لوگوهای پیچیده، حروف کوچک، ماکت‌های معماری یا قطعات تزیینی بهتر است با لیزر ساخته شوند.
CNC هم دقت دارد، اما محدودیتش در قطر ابزار است. هیچ مته یا تیغه‌ای نمی‌تواند به اندازه یک نقطه لیزر باریک باشد. به همین دلیل گوشه‌های تیز یا انحناهای ریز همیشه کمی گردتر از طرح اصلی درمی‌آیند. برای پروژه‌های صنعتی ایرادی ندارد، اما برای کارهای ظریف هنری، نتیجه متفاوت خواهد بود.
کیفیت لبه‌ها؛ لیزر مانند پولیش طبیعی عمل می‌کند
در برش لیزری پلکسی ، یکی از مهم‌ترین معیارها لبه نهایی کار است. لیزر هنگام برش، سطح لبه را ذوب و براق می‌کند. درواقع، چیزی شبیه یک پولیش طبیعی اتفاق می‌افتد و لبه کاملاً شفاف و صیقلی دیده می‌شود. به همین دلیل تابلوسازها همیشه ترجیح می‌دهند نوشته ها و حروف برجسته با لیزر اجرا شوند.
اما CNC داستانش متفاوت است. چون تیغه با سرعت به ورق برخورد می‌کند، لبه ها معمولاً حالت مات دارند و گاهی ریزترین خط و خش‌ها روی سطح ایجاد می‌شود. برای پروژه‌هایی که لبه کار دیده می‌شود، معمولاً باید بعد از برش مرحله پرداخت انجام شود. این موضوع هم هزینه را بالا می‌برد و هم زمان پروژه را طولانی‌تر می‌کند.
ضخامت های قابل اجرا؛ برتری CNC در ورق های ضخیم
تا این لحظه شاید فکر کنید لیزر همیشه بهتر است، اما واقعیت این نیست. یکی از نقاط قوت CNC، توانایی اجرای برش روی ورق های بسیار ضخیم است.
لیزر برای پلکسی معمولاً تا ضخامت ۱۵ یا نهایتاً ۲۰ میلی‌متر مناسب است. بالا رفتن ضخامت باعث کاهش کیفیت و ایجاد سوختگی در لبه‌ها می‌شود.
در مقابل، CNC بدون مشکل ورق‌های ۲۰، ۳۰ و حتی ۴۰ میلی‌متری را برش می‌دهد و کیفیت قابل قبولی هم ارائه می‌کند.
اگر پروژه شما شامل قطعات ساختاری، صنعتی یا قطعاتی با ضخامت زیاد است، CNC انتخاب ایمن‌تری خواهد بود.
گرما؛ مزیت لیزر و محدودیت آن
چون لیزر با حرارت کار می‌کند، همیشه احتمال بسیار کم سوختگی در لبه‌ها وجود دارد؛ مخصوصاً اگر کیفیت ورق پایین باشد یا اپراتور تنظیمات توان دستگاه را اشتباه انتخاب کند. البته این مشکل در کارگاه‌های حرفه‌ای تقریباً صفر است.
اما از طرف دیگر، همین نبود تماس فیزیکی باعث می‌شود پلکسی دچار خط و خش یا لرزش نشود.
CNC گرما ایجاد نمی‌کند و سوختگی ندارد، اما چون ابزار با ورق برخورد می‌کند، لرزش و خط و خش در ورق‌های نازک بیشتر دیده می‌شود.
صدا، گردوغبار و محیط کار
در پروژه هایی که تعداد زیاد و برش‌های طولانی دارند، محیط کار اهمیت زیادی پیدا می‌کند.
CNC به خاطر ماهیت مکانیکی خود، صدای زیاد و گردوغبار بیشتری تولید می‌کند. براده‌های پلکسی باید مداوم تخلیه شوند و سیستم مکنده قوی لازم است.
لیزر برعکس، بی صدا و بدون گردوغبار است. تنها بخار ناشی از ذوب پلکسی ایجاد می‌شود که با تهویه مناسب به‌سادگی کنترل می‌شود. همین آرام بودن لیزر باعث شده بسیاری از کارگاه‌های کوچک و خانگی از این فناوری استفاده کنند.
سرعت و هزینه اجرای پروژه
در برش پلکسی ، لیزر معمولاً سریع تر از CNC کار می‌کند؛ مخصوصاً برای طرح هایی که مسیر برش مستقیم زیاد دارند.
از طرفی هزینه اجرای لیزر به‌طور معمول پایین‌تر است، چون:
• نیاز به پرداخت لبه ندارد
• هزینه ابزار مصرفی مثل تیغه و مته وجود ندارد
• تنظیمات ساده‌تر است
اما پروژه‌هایی که ضخامت زیاد دارند یا مسیر برش سنگین و عمیق نیاز دارند، با CNC مقرون به صرفه تر می‌شوند.
حکاکی؛ مزیتی که CNC از لیزر عقب می‌ماند
اگر پروژه شما نیاز به حکاکی روی پلکسی دارد مثل لوگو، متن، شماره سریال، طرح گرافیکی یا الگوهای ظریف لیزر تقریباً بدون رقیب است.
حکاکی CNC امکان‌پذیر است اما:
• عمق یکنواخت نیست
• سرعت پایین است
• دقت و ظرافت مثل لیزر نیست
به همین دلیل بیشتر کارگاه‌ها حکاکی‌های تبلیغاتی و هنری را فقط با لیزر انجام می‌دهند.
کدام روش برای چه کاری بهتر است؟
برای اینکه تصمیم‌گیری راحت‌تر شود، می‌توان گفت: اگر پروژه شما شامل موارد زیر است، لیزر بهترین انتخاب است:
• تزیینی، هنری یا ظریف
• لوگو، حروف برجسته، ماکت
• نیاز به لبه براق
• ضخامت پایین تا متوسط
• کارهای تیراژ بالا و یکسان
• نیاز به حکاکی دقیق
اما اگر با موارد زیر سروکار دارید، CNC مناسب تر است:
• ضخامت‌های خیلی زیاد
• قطعات صنعتی و مکانیکی
• جایی که لبه کار دیده نمی‌شود
• طرح‌های بدون جزئیات ریز
• پروژه‌هایی که نیاز به عمق‌تراشی دارند
در کارگاه‌های حرفه‌ای، معمولاً هر دو روش وجود دارد و بسته به نوع سفارش، مناسب ترین روش انتخاب می‌شود.
سخن پایانی
برش لیزری و CNC هر دو فناوری های مهم و ارزشمند در صنعت برش پلکسی هستند، اما نمی‌توان آنها را جایگزین کامل هم دانست. لیزر برای زیبایی، ظرافت، سرعت و لبه های صیقلی بهترین گزینه است. CNC برای قطعات ضخیم، صنعتی و ساختاری برتری دارد.
انتخاب درست بین این دو روش می تواند کیفیت نهایی محصول را چند برابر کند و هزینه و زمان پروژه را به‌طور چشمگیری کاهش دهد.
اگر در حال برنامه‌ر یزی یک پروژه جدید با پلکسی هستید و نمی‌دانید کدام روش مناسب تر است، کافی است نوع طرح، ضخامت ورق و سطح جزئیات موردنیاز را بررسی کنید. نتیجه واضح خواهد بود: هر پروژه فناوری مخصوص خودش را دارد.
