حرکت سازمان حسابرسی به‌سوی حسابرسی داده‌محور و دیجیتال

رییس سازمان حسابرسی از تمرکز جدی بر تحول دیجیتال، استقرار سامانه جامع حسابرسی و حرکت به‌سوی حسابرسی داده‌محور و هوشمند خبر داد.


به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه ایران(سنا)، موسی بزرگ‌اصل در اولین همایش ملی تحول دیجیتال و نوآوری در حسابرسی که امروز چهارشنبه ۳ دی ۱۴۰۴ به همت انجمن علمی حسابرسی فناوری اطلاعات ایران در مرکز همایش‌های بین‌المللی دانشگاه الزهرا(س)برگزار شد، با تشریح رویکردهای راهبردی سازمان حسابرسی از تمرکز جدی بر تحول دیجیتال، استقرار سامانه جامع حسابرسی و حرکت به‌سوی حسابرسی داده‌محور و هوشمند خبر داد.

او با اشاره به برنامه راهبردی این سازمان گفت:«اولین اقدام انجام شده این بود که فناوری را به‌عنوان یکی از اجزای اصلی چشم‌انداز سازمان در نظر گرفتیم. همچنین در ارزش‌های سازمان، یادگیری مستمر و تأکید بر فناوری اطلاعات را گنجاندیم.»

اوبا تأکید بر نقش آموزش‌های فناورانه در توانمندسازی حسابرسان افزود:«ما به‌طور مستمر آموزش‌های فناورانه را دنبال می‌کنیم و حداقل به‌صورت هفتگی برنامه‌های آموزشی پیشرفته برگزار می‌شود تا حسابرسان بتوانند در هر زمان و هر مکان مهارت‌های لازم را بیاموزند.»

رئیس سازمان حسابرسی با اشاره به انتظارات بالای سیاست‌گذاران از این سازمان توضیح داد:«خوشبختانه وزیر اقتصاد انتظارات بسیار بالایی در حوزه فناوری از سازمان حسابرسی دارند؛ حتی فراتر از تصور اولیه‌ای که از مسیر حرکت سازمان وجود داشت.»

بزرگ‌اصل آینده حرفه حسابرسی را مبتنی بر زیرساخت‌های دیجیتال دانست و بیان کرد: «هدف ما این است که در آینده حسابرسی به‌صورت هوشمند و از هر مکان انجام شود. برای تحقق این هدف، باید زیرساخت‌ها را از امروز آماده کنیم.»

۴ محور اصلی تمرکز دیجیتال

بزرگ اصل با اشاره به چهار محور اصلی تحول دیجیتال در سازمان حسابرسی گفت: «یکی از مهم‌ترین محورها، اتوماسیون حسابرسی است. ما هنوز در بسیاری از موارد در فضای دستی و کاغذی کار می‌کنیم؛ در حالی که باید حسابرسی را از این محیط خارج و به بستر دیجیتال منتقل کنیم.»

او ادامه داد: «وقتی این انتقال اتفاق بیفتد، امکان دریافت و تحلیل داده‌ها به‌صورت گسترده فراهم می‌شود و بسیاری از چالش‌های حرفه حسابرسی به‌طور طبیعی برطرف خواهد شد.»

رئیس سازمان حسابرسی با اشاره به پروژه‌های زیرساختی از جمله دیتاسنتر افزود:«برآورد ما این بود که حدود ۵۰ میلیارد تومان برای ایجاد دیتاسنتر نیاز است، اما به این نتیجه رسیدیم که می‌توانیم از ظرفیت دیتاسنترهای تخصصی موجود مانند سازمان فناوری اطلاعات استفاده کنیم تا هم هزینه‌ها کاهش یابد و هم پشتیبانی فنی به‌صورت حرفه‌ای انجام شود.»

ضرورت استفاده از ابزارهای تحلیلی پیشرفته

رییس سازمان حسابرسی در بخش دیگری از سخنان خود به ضرورت استفاده از ابزارهای تحلیلی پیشرفته اشاره کرد و گفت: «حدود ۵۰ درصد گزارش‌های ما مشروط است و استفاده‌کنندگان گزارش‌ها خواستار شفافیت بیشتر هستند. یکی از دلایل عدم ارائه عدد دقیق، نبود ابزارهای تحلیلی مناسب است.»

بزرگ‌اصل با ذکر نمونه‌ای از حسابرسی یک شرکت بیمه توضیح داد: «در آن شرکت، ذخیره خسارت به‌صورت کلی و درصدی اعلام می‌شد، اما با استفاده از ابزارهای تحلیلی توانستیم به عدد دقیق برسیم و این موضوع امکان تصمیم‌گیری دقیق‌تری را برای استفاده‌کنندگان گزارش فراهم کرد.»

او درباره سامانه جامع حسابرسی نیز گفت: «این سامانه از ابتدای ارتباط با صاحبکار، ارسال قرارداد تا تشکیل پرونده‌های حسابرسی دائم و جاری را پوشش می‌دهد. بخش‌های اولیه آن تکمیل شده و اکنون در مرحله پایلوت قرار دارد.»

رئیس سازمان حسابرسی تأکید کرد:«موفقیت آینده سازمان حسابرسی به موفقیت سامانه جامع حسابرسی وابسته است. در آینده، این سامانه از هر مکان قابل دسترسی خواهد بود و حتی می‌تواند به سامانه‌های شرکت‌ها متصل شده و داده‌ها را به‌صورت مستقیم دریافت کند.»

او  با اشاره به تحول در ماهیت حسابرسی گفت: «در آینده مفاهیمی مانند پرونده جاری و دائم ممکن است کارکرد گذشته خود را از دست بدهند. حسابرسی به‌سمت داده‌محوری حرکت می‌کند و یکی از مهم‌ترین مزایای آن، کاهش ریسک نمونه‌گیری و افزایش دقت در رسیدگی‌ها، به‌ویژه در سازمان‌های بزرگ مانند بانک‌ها، خواهد بود.

بزرگ اصل در ادامه با تشریح برنامه‌ها و دستاوردهای تحول دیجیتال در سازمان حسابرسی و تجربه‌های عملی در حوزه داده‌محوری گفت: «در بیمه ایران اکنون حدود ۷۰ تا ۸۰ آزمون داده‌محور اجرا می‌شود، اما این مسیر از ابتدا با چنین گستره‌ای آغاز نشد و در مراحل اولیه فقط با سه تا چهار آزمون کلیدی شروع شد.»

بزرگ اصل افزود: «پیشنهاد من این است که در گام نخست، حرکت‌های مالی مهم و ادعاهای بااهمیت شناسایی شوند و سپس آزمون‌ها به‌تدریج توسعه پیدا کنند.»

او با اشاره به تجربه نظام بانکی توضیح داد: «در سیستم بانکی ۹ آزمون تعریف شده که یکی از مهم‌ترین آن‌ها بررسی کفایت ذخایر مطالبات مشکوک‌الوصول بانک‌هاست. در گذشته این موضوع صرفاً به‌صورت بند در گزارش‌ها مطرح می‌شد و عددی ارائه نمی‌شد، اما امروز زیرساخت لازم برای ارائه عدد فراهم شده است.»

رئیس سازمان حسابرسی با تاکید بر کیفیت اجرای حسابرسی گفت: «اگر قرار است کار با کیفیت بالا انجام شود، باید داده‌ها به‌صورت مستقیم از دیتابیس شرکت‌ها دریافت شود.»

او ادامه داد: «در تجربه‌های قبلی، بخش قابل‌توجهی از زمان صرف شناسایی و استخراج داده‌های موردنیاز از میان انبوه جداول دیتابیس‌ها شد که فرآیندی بسیار زمان‌بر است.»

بزرگ‌اصل محوریت مسئله داده، به‌ویژه در دریافت و پاک‌سازی آن افزود: «بزرگ‌ترین چالش ما در ایران، محوریت مسئله داده، به‌ویژه در دریافت و پاک‌سازی آن است. به همین دلیل، داده‌های موردنیاز را تعریف و به شرکت‌ها اعلام کردیم و اکنون به‌دنبال آن هستیم که آزمون‌ها به‌صورت خودکار اجرا شوند؛ یعنی داده دریافت شود و آزمون‌های مشخص، حتی اگر اطلاعات کامل نباشد، انجام شود.»

بزرگ اصل با اشاره به خودکارسازی آزمون‌ها و کنترل‌ها گفت: «در گذشته برای آزمون کنترل‌ها، نمونه‌گیری محدود انجام می‌شد، اما امروز به سمت طراحی آزمون‌های خودکار حرکت کرده‌ایم.»

او افزود: «در این مسیر، مجوز جذب و آموزش تخصص‌های مختلف موردنیاز اخذ شده و برنامه‌های آموزشی متنوعی برای نیروها در نظر گرفته شده است.»

رییس سازمان حسابرسی ادامه داد: «علاوه بر آموزش‌های تخصصی، برنامه‌های داوطلبانه آموزش نرم‌افزارهای پرکاربرد مانند پایتون نیز به‌عنوان بخشی از آموزش‌های اصلی سازمان تعریف شده و برنامه‌های تشویقی برای مشارکت فعال هم‌کاران در نظر گرفته شده است.»

بزرگ‌اصل با تأکید بر این‌که امروز یک حرکت جدی در مسیر تحول دیجیتال آغاز شده است، گفت: «این حرکت از تجربه‌های کوچک و عملی ار جمله شرکت‌های تولیدی و بیمه ایران آغاز شده و سپس در حوزه بانکی توسعه یافته و موفقیت این مسیر به‌تدریج در کنار هم قرار می‌گیرد؛ مسیری که نتایج آن در آینده نزدیک نمایان خواهد شد.»

خروج از نسخه موبایل