از بانک مرکزی اصرار از بانک ها انکار
بانک مرکزی به دنبال سیاستهای پیشین خود در رابطه با پرداخت و کارتهای اعتباری به تازگی در ابلاغیهای خواستار افزایش تعداد صدور کارتهای اعتباری از سوی بانکها و جایگزین کردن آنها به جای استفاده از پول نقد در شرایط مختلفی شده است این در حالی است که کارشناسان طرح افزایش میزان صدور کارت اعتباری را از قبل شکست خورده می دانند .
بهگزارش آرمان اقتصادی (ECOIDEAL)، معاون نظارتی بانک مرکزی در طرحی جدید اخیرا خبر از نیاز ضروری به صدور گسترده کارتهای اعتباری و رونمایی از طرحهای جدید در این زمینه از سوی بانکها خبر داده است، این در حالی است که بانک مرکزی در هیچ یک از گزارشات مکتوب بانکی خود اطلاعات خاصی در رابطه با سرنوشت هیچکدام از طرحهای قبلی که برای گسترش کارت اعتباری پیاده کرده بود، منتشر نکرده است.
بانک مرکزی گفته است «با توجه به لزوم افزایش پوشش کارتهای اعتباری در سطح کشور و تسهیل دسترسی اقشار و آحاد مختلف جامعه بهویژه طبقات کمتر برخوردار به خدمات اعتباری نظام بانکی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در نظر دارد امکان صدور کارتهای اعتباری بیشتر را مقرر سازد.»
با وجود تاکید گسترده بانک مرکزی بر افزایش تعداد کارتهای اعتباری منتشر شده، کارشناسان زیادی بر این باور تاکید کردهاند که این طرح افزایش میزان صدور کارت اعتباری از قبل با شکست مواجه شده است و بر خلاف تاکید بانک مرکزی در این حوزه، بانکها قادر به صدور کارت اعتباری نیستند، به این ترتیب صدور بیش از ظرفیت فعلی موجود، موجب ایجاد چالش در منابع بانکها میشود.
به این ترتیب، بررسی این موضوع که در شرایط فعلی نظام بانکهای کشور، کدام یک از وضعیتهای افزایش و یا کاهش تعداد صدور کارتهای اعتباری به صرفهتر است، با دیدگاههای مختلفی همراه بوده است.
برخی از کارشناسان نظام بانکی بر این باور هستند که بحث کمبود منابع بانکی به تنهایی میتواند به عنوان مهمترین عامل در رد درخواستهای بانک مرکزی به شمار آید. برخی دیگر از کارشناسان نیز معتقدند بحث هزینه بالای پول در ایران و تبعاتی همچون ارائه تسهیلات بانکی بیشتر از ۲۰ درصد که این موضوع به دنبال دارد، مانع از افزایش تعداد کارتهای اعتباری شده است.
علاوه بر دو موضوع مطرح شده، وضعیت حاکم بر کسب و کار پرداخت در ایران به دلیل کارمزد صفر از دیگر عواملی است که امکان استفاده از کارت اعتباری و افزایش تعداد و میزان صدور آن را محدود میکند.
جدا از این مباحث نباید فراموش کرد که بخش گستردهای از کارتهای اعتباری کنونی نیز یا فعال نیستند و یا در صورت فعال بودن از سوی برخی از بانکها تنها به مشتریان ویژه آنها داده میشوند که قابل اجرا برای سایر مشتریان بانکی نیستند.
بر اساس آخرین اخبار، طی شش ماههای که از ابلاغیهی بانک مرکزی در این رابطه میگذرد، از تعداد ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار عدد کارت در سال ۸۷ این تعداد در سال ۹۵ نزدیک به ۱ میلیون ۴۵۰ هزار عدد رسیده است. به این ترتیب روند کاهشی تعداد صدور کارتهای اعتباری بر اساس آمار ارائه شده از سوی بانک مرکزی میتواند حاکی از درک نادرست بانک مرکزی از این حوزه باشد.
این بانک قصد دارد تا در سیاستهای اعمالی و اتخاذی خود ضمن افزایش تعداد کارتهای اعتباری صادر شده میزان تقاضا در این حوزه را افزایش دهد و در نهایت حجم قابل توجهی از نقدینگی را به اقتصاد کشور باز گرداند.
به این ترتیب با وجود استقبال و تاکید بانک مرکزی از افزایش تعداد کارتهای اعتباری با ارائه طرحهای مختلف، این موضوع از سوی بانکها همچنان مورد تردید است. میتوان مهمترین دلیل عدم استقبال گسترده مردم یا بانکها از توزیع، صدور و استفاده از کارت اعتباری را اینطور توضیح داد که بر طبق استانداردهای بینالمللی برای کارت اعتباری در هنگام خرید نباید هیچگونه سودی تعلق بگیرد، بلکه در این زمینه کارمزدی تعیین شده که هنگام خرید از فروشگاه کسر میشود این در حالی است که در کارتهای اعتباری بانکهای ایران ضروری است که مشتری سود مورد نظر را به بانک بدهد و فروشگاه هیچ سهمی به بانک صادرکننده کارت نمیدهد.
به نوشته بانکداری الکترونیک، به همین خاطر هیچ انگیزهای از سوی بانکها برای صدور کارتهای اعتباری بیشتر در این زمینه وجود نداشته و به نظر نمیرسد که شرایط به گونهای پیش رود که در رابطه با سیاستهای نادرست بانک مرکزی این امر به آسانی محقق شود.