مشکلات وام با ضمانت یارانه

به اعتقاد کارشناسان دلایل عدم استقبال بانکها و برخی مشتریان از توسعه کارت اعتباری در کشور عواملی از قبیل کمبود منابع، هزینه بالای پول، فقدان مکانیزم مناسب اعتبارسنجی، چرخه ناقص پرداخت الکترونیک، فقدان زیرساخت لازم برای خرید اعتباری در فروشگاه ها، و عدم درک درست رگولاتور از روابط بانک، شبکه پرداخت ، فروشنده و خریدار است.

به‌گزارش آرمان اقتصادی (ecoideal)، بانک مرکزی چندیست در بخشنامه ای به بانک ها اجازه داد تا به پشتوانه یارانه واریزی به حساب خانوارها، « یاراکارت » صادر کنند تا مشکل تامین وثیقه برای وام های خرد اقشار جامعه را رفع کند.
"یارا کارت اعتباری" طرحی است که بانک مرکزی اجرای آن را به شبکه بانکی ابلاغ کرد البته این ابلاغیه به معنی الزام بانک‌ها برای صدور یارا کارت نیست بلکه شبکه بانکی مجاز و مختار است با توجه به منابعی که در اختیار دارد نسبت به اعطای وام از محل وثیقه یارانه نقدی اقدام کند.
شرایطی که برای ارائه تسهیلات از محل یارانه تعریف شده این گونه خواهد بود که متقاضی استفاده از چنین تسهیلاتی باید یارانه نقدی دریافت کند در این حالت می‌تواند با مراجعه به بانک‌ها و ارائه درخواست اخذ یارا کارت در مسیر دریافت این تسهیلات قرار گیرد.
اگر چه برخی بانکها در همین راستا خبر از صدور کارت اعتباری برای مشتریان خود داده اند اما وقتی مشتریان به بانکها مورد اشاره مراجعه می کنند صدور کارت یا امکانپذیر نیست یا اینکه شرایط صدور به گونه ایی سخت  و دست نیافتنی است که عملا مشتری از تقاضای خود منصرف می شود.
 آمارهای منتشره توسط بانک مرکزی نیز نشان می دهد در ماهاه های بعد از اجرای این طرح تغییر معناداری در روند صدور کارت اعتباری یاراکارت به وجود نیامده و  نکته مهمتر آن است که همین تغییر اندک نیز در ماه های زمستان تقریبا به طور کامل متوقف شد حالا بعد از حدود نه ماه بدون اینکه از آن طرح گزارشی توسط بانک مرکزی منتشر شود به بایگانی بانکها سپرده شد.
به اعتقاد کارشناسان کمبود منابع، هزینه بالای پول، فقدان مکانیزم مناسب اعتبارسنجی، چرخه ناقص پرداخت الکترونیک، فقدان زیرساخت لازم برای خرید اعتباری در فروشگاه ها، و عدم درک درست رگولاتور از روابط بانک، شبکه پرداخت ، فروشنده و خریدار از جمله عوامل اصلی  هستند که در شرایط فعلی مانع از توسعه کارت اعتباری شده است.
حسن زادمهر، مدیرعامل شرکت مهندسی یاس ارغوانی درخصوص این طرح به بانکداری الکترونیک گفت: طرح یاراکارت می بایست مورد حمایت بانکها قرار بگیرد و برای شناخت این طرح به مردم باید به تبلیغات و معرفی مزایای این طرح پرداخت تا مردم از این طرح استقبال کنند.
وی افزود: طرح یاراکارت طرح خوبی است ولی چون شناخته شده نیست و توجه و حمایت های لازم از آن نمی شود به همین خاطر این طرح هنوز به مرحله بهره برداری نرسیده است.
مدیرعامل شرکت یاس ارغوانی در پاسخ به این سوال که آیا بانک مرکزی باید متولی این طرح باشد یا بانکها، بیان داشت: بانک مرکزی باید متولی این طرح باشد و مسئولیت اجرای این طرح را بر عهده بگیرد.
زادمهر درخصوص علت عدم استقبال بانکها از این طرح گفت: هر بانکی مشکلات خاص خودش را دارد اما مهمترین مشکل بانکها کمبود منابع، هزینه بالای پول و فقدان مکانیزم مناسب اعتبارسنجی می باشد که بانک مرکزی باید با حمایت های لازم از بانکها، به صورت پیگیرانه برای اجرای این طرح نظارت داشته باشد.

عدم استقبال بانکها منابع ناکافی است
از سوی دیگر سیدبهاء الدین حسینی هاشمی، کارشناس پولی و بانکی نیز در همین رابطه خاطر نشان کرد: مهمترین مسئله ایی که بانکها استقبال چندانی از کارت های اعتباری نمی کنند منابع ناکافی بانکها است. بانکها هزینه زیادی را برای وام های خرد پرداخت می کنند از طرفی نرخ سود این وامها، نرخ مصوب بانک مرکزی است در نتیجه بانکها سود مناسبی از وام های خرد دریافت نمی کنند.
وی افزود: مدت زمان طولانی وام های کارت اعتباری نیز از دیگر مشکلات این طرح می باشد از سوی دیگر تجهیزات ناکافی بانکها، عدم آمادگی بانکها و ظرفیت های اداری برای خدمات دهی به مشتریان پایین می باشد و به عنوان مثال تشکیل پرونده یک پروسه طولانی و وقت گیر است، در نتیجه ابتدا می بایست زیرساخت های لازم برای اجرایی شدن این طرح وجود داشته باشد.  
این کارشناس اقتصادی بیان داشت: کارت اعتباری به عنوان پشتوانه خرید است اما یاراکارت به دلیل شرایط ویژه ایی که دارد مانند فوت یا تغییر سرپرست خانوار یا مشخص نبودن حذف یا اجرای یارانه برای برخی خانوارها در طول مدت زمان استفاده از کارت اعتباری  باعث می شود که این طرح از پشتوانه و امنیت کافی برخوردار نباشد.
حسینی هاشمی در پایان بیان داشت: تا کنون وثایق معتبر و با پشتوانه ای مانند طلا ، سکه، اوراق و املاک بوده و هنوز زیرساخت های لازم و منابع کافی از سوی بانکها وجود ندارد که بتوانند چنین طرحی را با پشتوانه یارانه نقدی به عنوان یک پشتوانه مناسب برای ارائه تسهیلات در نظر بگیرند.