احاطه‌شدن شمال و جنوب کشور با دریای خزر و خلیج فارس و تنوع گونه‌های مختلف ماهیان دریایی زمینه اشتغال ماهی‌گیران زیادی را فراهم آورده است؛ موضوعی که به واسطه اشتغال‌زایی در منطقه از یک سو و از سوی دیگر رابطه مستقیم محصولات تولیدی با سبد غذایی مصرف‌کنندگان و زمینه‌سازی صادرات، اهمیت آن دو چندان می‌شود. اما در کنار صید آنچه از اولویت بالایی برخوردار است، تجهیزات و ناوگان صیادی است که با وجود امکان ساخت برخی از نمونه‌ها در داخل کشور؛ اما به دلیل هزینه‌های بالای تولید متأسفانه تهیه و نوسازی لنج‌های صیادی از سوی تمامی صیادان امکان‌پذیر نبوده که در برخی از موارد میزان و کیفیت صید را نیز تحت‌الشعاع خود قرار داده است که لازمه آن توجه بیش‌تر مسئولان در تخصیص تسهیلات خرید به صیادان و شرکت‌های صیادی است.
به گزارش پایگاه خبری آرمان اقتصادی به نقل از روزنامه سبزینه، در همین خصوص مختار آخوندی، مدیرکل دفتر امور صید و صیادی سازمان شیلات ایران، با اشاره به تجهیزات صیادی موجود در کشور گفت: در حال حاضر بزرگ‌ترین ناوگان دریایی و بیش‌ترین بنادر کشور متعلق به شیلات است که در این میان ناوگان صیادی با داشتن حدود۱۱ هزار و۴۰۰ فروند شناور صیادی (هشت‌هزار و ۱۰۰ فروند قایق، سه هزار و ۲۰۰ فروند لنج و حدود ۸۰ فروند کشتی با مالکیت بخش خصوصی و تعاونی) تحت برنامه‌ریزی، نظارت و مدیریت سازمان شیلات ایران قرار دارد. مدیرکل دفتر امور صید و صیادی سازمان شیلات ایران در ادامه بیان داشت: در سال گذشته حدود ۱۴۰ هزار صیاد با استفاده از ناوگان مذکور ۶۰۰ هزار تن از انواع آبزیان را با روش‌های مختلف (گوشگیر، گرگور، قلاب، مشتا، پرس ساین، پره، تور قیفی با نور، ترال، ترال میان آبی و…) صید کردند. آخوندی با اشاره به این‌که عمده شناورهای صیادی در آب‌های خلیج فارس و دریای عمان فعال هستند، اظهار داشت: حدود ۸۰۰ فروند از شناورهای ماهی‌گیری در آب‌های فراساحلی و اقیانوس هند به صید می‌پردازند و تعداد کمی از آن‌ها نیز در آب‌های دریای خزر فعالیت می‌کنند. این موضوع در حالی است که سازمان شیلات تلاش دارد تا با هماهنگی سازمان بنادر و دریانوردی، شناورهای ماهی‌گیری مطابق دستورالعمل‌ها و استانداردهای جهانی تجهیز و نوسازی و از تمامی ابزارها و تکنولوژی موجود در دنیا استفاده شود و این صنعت با استانداردهای جهانی تطبیق داده شود تا ماهی‌گیران با کم‌ترین مخاطره به فعالیت بپردازند.
تولید لنج‌های صیادی در داخل کشور
وی در ادامه تصریح کرد: شناورها و لنج‌های ماهی‌گیری تقریباً به صورت کامل در داخل کشور تولید می‌شوند، ولی در ساخت کشتی در کشور محدودیت وجود دارد که خوش‌بختانه طی سال‌های اخیر ساخت کشتی‌های صیادی در داخل کشور روند رو به رشدی را طی کرده و برای سرعت بخشیدن به این امر لازم است شناور‌سازی‌های داخلی ضمن ارتقای کیفیت، دوره ساخت را مدیریت کرده و در زمان کوتاه‌تری شناور را بسازند. هزینه ساخت نیز باید متناسب با شرایط متقاضیان باشد و تسهیلات مناسب نیز باید در اختیار متقاضیان قرار گیرد تا رشد و توسعه این صنعت را در پی داشته باشد.
مدیرکل دفتر امور صید و صیادی سازمان شیلات ایران با اشاره به این‌که استفاده از تولیدات داخلی از اولویت‌های سازمان شیلات ایران است، افزود: سازمان شیلات متولی استفاده و به‌کارگیری از تولیدات داخلی است. در صورتی که متقاضی و سفارش‌دهنده بخش شیلات باشد، لازم است کشتی‌سازی‌های داخلی، سازمان بنادر و دریانوردی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، بانک‌ها و در مجموع دولت، تمهیداتی را برای ایجاد انگیزه سفارش ساخت محصولات داخلی بیندیشند. وی در ادامه عنوان داشت: با توجه به این‌که بخشی از شناورهای کشور دارای عمری بیش از ۱۵ سال بوده و از نظر تجهیزات و امکانات صیادی و دریانوردی از وضعیت روزآمدی برخوردار نیستند؛ لذا یکی از چالش‌های بخش ماهی‌گیری کشور تجهیز و نوسازی ناوگان صیادی است. در همین راستا اجرای طرح تجهیز و نوسازی ناوگان صیادی منجر به کاهش مصرف سوخت شناورها، روزآمد شدن تجهیزات و امکانات دریانوردی و صیادی شناورها، افزایش ضریب ایمنی در سفرهای دریایی، افزایش کیفیت محصولات صید شده، اصلاح و بهسازی روش صید شناورها، تسهیل در عملیات صیادی و دریانوردی و کاهش مشقات صید، کمک به حفاظت محیط زیست دریا، کاهش هزینه‌ها، ارتقاء بهره‌وری و… می‌شود که این مهم به تأمین تسهیلات بانکی ارزان‌قیمت و مدت‌دار نیاز دارد.
آخوندی افزایش بهره‌وری و ارتقای ارزش افزوده فعالیت صیادی را هدف سازمان شیلات در صنعت ماهی‌گیری دانست و بیان کرد: این مسأله علاوه بر این‌که باعث ارتقای بهره‌وری و تسهیل در عملیات صید شناور می‌شود، به مراتب موجب افزایش ایمنی ناوگان هم خواهد شد. ضمن این‌که تعویض موتور شناور در برخی موارد و استفاده از تکنولوژی‌های جدید، کاهش مصرف سوخت را هم به همراه خواهد داشت.
وی در ادامه افزود: ماهی‌گیران صنعتی با حدود ۸۰فروند کشتی ماهی‌گیری و حدود سه‌هزار فروند لنج در جنوب کشور در حال فعالیت هستند و عمده صید آنان ماهیان مرکب، یال اسبی، هسون و سلطان ابراهیم است. در دریای عمان و سیستان و بلوچستان بیش‌ترین صید به صورت صنعتی است؛ لذا یکی از رویکردهای اساسی و اولویت‌های سازمان شیلات ایران، تداوم و پایداری بهره‌برداری و ماهی‌گیری مسئولانه از منابع است. مدیرکل دفتر امور صید و صیادی سازمان شیلات ایران عنوان داشت: در مناطق شمال کشور نیز ۷۲فروند لنج به صورت نیمه‌صنعتی مشغول صیادی هستند. این نوع کشتی‌ها و قایق‌ها با ظرفیت‌های متنوعی ساخته شده و معمولاً بر حسب نوع و طول تقسیم‌بندی می‌شوند. سرعت آن‌ها در حدود ۱۵ گره دریایی در ساعت است. قایق‌های متوسط مجهز به انواع وسایل صید از قبیل دوار و دیرک هستند که به وسیله آن‌ها تورها را به آب انداخته و بالا می‌کشند. روزآمدترین این نوع قایق‌ها نوع تورکش از پاشنه است که تورهای کیسه‌ای را با وسایل و تجهیزات کاملی از قسمت پاشنه به آب انداخته و پس از انجام صید از همان طریق نیز بالا می‌کشد. قدیمی‌ترین آن‌ها نیز قایق‌هایی هستند موسوم به تورکش از بغل که تورهای ماهی‌گیری از اطراف آن‌ها به آب انداخته می‌شود و پس از صید از همان اطراف نیز بالا کشیده می‌شود.
