کپسول آتش نشانی چیست و چه کاربردی دارد؟
آتش سوزی یک حادثه طبیعی است که اثرات مخربی روی جان و مال انسان‌ها می‌گذارد. طبق یافته‌های دانشمندان و محققان انسان‌های اولیه برای اولین بار ۴۰۰ سال پیش موفق به مهار آتش شدند اما امروزه با گذشت ۴۰۰ سال بی شک فناوری این موضوع گسترش یافته و مهار آتش بسیار راحت‌تر از گذشته است. از این رو ما در این مقاله می‌خواهیم درمورد یکی از ابزار مهار آتش یعنی کپسول آتش نشانی با شما صحبت کنیم تا با آن آشنا شده و با خونسردی کامل در بروز حوادث بتوانید از آن جلوگیری کنید.
کپسول آتش نشانی چیست ؟
کپسول آتش نشانی محفظه از جنس فولاد است که درون آن مقداری ماده خاموش کننده برای مهار آتش وجود دارد. در زمان بروز حوادث، با فشردن اهرم کپسول آتش نشانی ماده خاموش کننده به بیرون پرت می شود. از جمله خاموش کننده‌هایی که در این کپسول ها وجود دارند می توان به آب، گاز کربن دی اکسید، پودر بی کربنات سدیم پتاسیم و فوم خاموشش کننده نام برد.
گاز دی اکسید کربن
این گاز با فشار از محفظه فولادی بیرون می آید اما سه گاز نیتروژن دیگر را پرتاب می کند. یعنی گاز نیتروژن با فشا زیاد وارد خاموش کننده کپسول می شود و زمانی که راه خروج اهرم باز می شود، عامل خاموش کننده بیرون می آید.
کپسول آتش نشانی پودر و گاز
کپسول آتش نشانی پودر و گاز جزءمعروف ترین و بهترین کپسول آتش نشانی می‌باشد. این کپسول دارای مقداری پودر بی کربنات سدیم بوده و با گاز بی اثر نیتروژن با قشار زیاد از درون یک سیلندر فولادی قرار دارد. این پودر خیلی فشرده و چگال می‌باشد که به سوی جسم در حال سوختن پرت می‌شود و با جلوگیری از رسیدن اکسیژن به آتش آن را مهار می‌کند. با توجه به اینکه مقدار آتش د محیط های مختلف فرق دارد پس باید میزان پودر خاموش کننده هم متفاوت باشد. از این رو کپسول ها به اندازه های مختلف ساخته می شود. این کپسول ها در سایز های ۱ – ۲ -۳ – ۴-۶-۹-۱۲-۲۵-۵۰- ۷۵ کیلویی تولید می‌شوند.
منظور از اعداد این کپسول ها اندازه سیلندر به اندازه حجم پودر طراحی شده است. این سایز ها استاندارد جهانی است یعنی ما به عنوان مثال کپسل گاز ۱۱ کیلویی نداریم و حتی سفارشی هم تولید نمی شود. این کپسول ها از سایز ۱ تا ۱۲ کیلو حجم زیادی ندارند بسیار راحت حمل می شوند. اما سایز های ۲۵ و ۵۰ و ۷۵ کیلویی ایطوری نسیتند و بسیار سنگین بوده و با یک ارابه چرخی حمل می شوند.
در بالای کپسول های آتش نشانی پودر و گاز یک فشار سنج دارد که فشار داخل سیلندر را مشخص می کند. این گاز خطرناک یا سمی نیست و به راحتی با یک جارو تمیز می‌شود. به طور کلی ایت ۶ سایز هرکدام به یک گروه از آتش اختصاص دارند و روی کپسول آتش نشانی پودر و گاز معمولا کلاس پودر خاموش کننده داخل کپسول ذکر شده که همیشه شامل ۲ یا ۳ گروه را شامل می شود.سایز کپسول ۴ کیلویی کپسول آتش نشانی ماشینی نام دارد که مناسب استفاده در خودرو هستند.البته یادتان باشد که این نوع کپسول راحت تر آتش را خاموش می کنند چون پودر بیشتری نسبت به ۱ کیلویی دارند.
کپسول های ۶ کیلویی یا ۹ و ۱۲ جزء کپسول های متوسط محسوب می‌شوند که در ساختمان های مسکونی و اداری نصب می شوند و معمولا در ساختمان های دو واحدی در هر طبقه یک عدد از آن نصب می شود. در صورتی که تعداد واحد ها بیشتر باشد مثلا برای یک ساختمان ۴ واحدی قطعا کپسول ۱۲ کیلویی مناسب تر است.
کپسول های پودری چرخدار (۲۵ و ۵۰ و ۷۵ کیلویی) مخصوص کارخانجات و انبار های نگهداری کالا های تجاری هستند. به دلیل اینکه در این مکان های امکان وجود کالا های قابل اشتغال بسیار بالا است و در این صورت حجم اتش سوزی هم بیشتر خواهد بود. این سه سایز به حای اهرم شیر فلکی برنجی برای باز کردن کپسول دارند که این شیر فلکی به یک شیلنگ لاستیکی وصل است. یادتان باشد که کپسول های پودری برای آمادگی انجام عملایت اطفا حریق باید هر سال یک بار شارژ شوند.
کپسول آتش نشانی دی اکسید کربن
این نوع کپسول دومین کپسول آتش نشانی پرطرفدار است که داخل آن پودری وجود ندارد و کمک می‌کند گاز دی اکسید کربن آتش خاموش شود. اینگونه که گاز سی او ۲ ۱۵۰ بار با فشار در یک سیلندر فولادی قرار گرفته است و وقتی اهرم را فشار می‌دهید، این گاز به جسم درحال سوختن اثابت می‌کند. این گاز با پر شدن در اطراف گاز دی اکسید کربن جای اکسیژن را می‌گیرد. این کپسول هم مانند کپسول پودری در سایز های مختلف ۲-۳-۴-۶-۹-۱۲-۳۰ کیلویی عرضه می‌شود.
کپسول آتش نشانی سی او دو بیشتر برای آتش سوزی ناشی از نوسانات برقی استفاده می‌شوند و در ساختمان های مسکونی و در آسانسور ها نصب می شوند. این کپسول بعضی وقتا در داخل خودرو هم قابل استفاده هستند.
کپسول آتش نشانی آب و گاز
کپسول آب و گاز جزء ساده ترین کپسول آتش نشانی از نظر ماده اطفا حریق است. آب متضاد آتش است و در بسیاری از مواقع مانند منقل، آب روی ذغال‌ها که کوچک هستند آب روی آن‌ها می ریزیم. این کپسول مانند کپسول پودری با گاز نیتروژن با فشار داخل یک کپسول فولادی قرار دارد و وقتی اهرم را فشار می‌دهید، گاز با نیرو دادن به آب، آب را به بیرون پرتاب می کنند.
این نوع کپسول های خاموش کننده آب و گاز تنوع کمترdی نسب به کپسول های نوع دوم دارند که شامل سایز های ۶-۹-۱۲-۲۵ و ۵۰ کیلویی می شوند. ۳ سایز اول سبک بوده و یک انسان بالغ به راحتی می تواند آن را حمل کند اما دو سایز آخر با ارابه چرخ دار حمل می شوند.
کپسول آتش نشانی فوم یا کف
کپسول آتش نشانی فوم یا کف با پاشیدن فوم آتش نشانی روی آتش، آن را مهار می کنید. وقتی فوم روی آتش ریخته می شود و لایه ای مانند پتو روی آن قرار می‌گیرد و با حذف اکسیژن آتش را خاموش می کند. البته توجه داشته باشید که این نوع کپسول در استفاده عموم قرار نمی گیرد و فقط توسط پرسنل آتش نشانی موسسات و کارخانجات استفاده می شود.
