تثبیت نرخ اسمی ارز با پیش‌بینی‌پذیر کردن بازار ارز همخوانی ندارد
کارشناس حوزه پولی و بانکی ضمن تاکید بر اهمیت ویژه سیاست‌گذاری ارزی بر بخش‌های مختلف اقتصاد ایران، گفت: در شرایط افزایش نیازهای وارداتی و خروج سرمایه گسترده، تثبیت نرخ ارز در بلندمدت شدنی نیست و این با پیش‌بینی پذیر بودن بازار ارز همخوانی ندارد.
به گزارش پایگاه خبری آرمان اقتصادی، دهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی در بازه آبان تا اسفندماه سال جاری با موضوع «حکمرانی ارزی؛ ثبات و رونق اقتصادی» در حال برگزاری است. در سومین نشست از این همایش با موضوع «سیاست ارزی بهینه در مختصات اقتصاد ایران»، ابعاد مختلف سیاست تثبیت بانک مرکزی مورد بررسی قرار گرفت و پیشنهاداتی برای بهبود شرایط در آینده مطرح شد.
سیاست ارزی نامطلوب نقطه ضعف اساسی اقتصاد ایران است
محسن یزدان‌پناه -کارشناس حوزه پولی و بانکی در این نشست پاشنه آشیل اقتصاد کلان کشور در چند دهه اخیر را سیاست ارزی دانست و با انتقاد به تکرار سیاست‌های اشتباه قبلی و اینکه آنچه امروز تحت عنوان سیاست تثبیت نرخ ارز دنبال می‌شود، پشتوانه‌ای در علم اقتصاد ندارد افزود: در یک رویکرد آن چیزی که تورم را ایجاد می‌کند، انتظارات و مسیر لنگر کردن انتظارات و تعیین مناسب سیاست پولی است. در رویکرد دیگری آن چیزی که انتظارات را متاثر می‌کند، رفتار بلندمدت بودجه‌ای دولت است که اگر رفتار بودجه‌ای مناسب نباشد، حتی سیاست پولی هم از کارایی می‌افتد.
وی ادامه داد: در رویکرد پساکینزی که به‌تازگی مطرح شده است نیز به این رویکرد توجه می‌شود که اختلاف سمت عرضه و دارایی‌ها، منشأ اثرات تورمی است و در واقع تورم حاصل یک موازنه سیاسی برای تقسیم کیک اقتصاد است. بنابراین در آنچه در علم اقتصاد مطرح می‌شود، صحبتی از سیاست تثبیت ارزی نیست و سازوکار اثرگذاری نرخ ارز در انتظارات تورمی به‌طور حتم نرخ بازار غیررسمی است و نمی‌توان انتظار داشت که نرخ‌های رسمی از جمله در سامانه نیما بتواند در این زمینه اثرگذار باشد.
این کارشناس حوزه پولی و بانکی افزود: اینکه گفته شود نرخ ارز لنگر انتظارات تورمی شود، در کوتاه‌مدت ممکن است، کما اینکه در ۹ ماه اخیر اینطور بوده است. اما این روند اقتصاد را از همه عناصر پیش‌بینی‌پذیر مهم خود خالی و سرمایه‌گذاری خارجی را تضعیف می‌کند؛ چراکه تداوم این روند به‌هیچ عنوان قابل پیش‌بینی‌پذیری نیست.
یزدان‌پناه بیان کرد: سرکوب نرخ ارز مسیری بسیار خطرناک است؛ چراکه هرچه زمان بیشتری این ثبات حاکم باشد، در زمان جهش بیشتر آزاد می‌شود و خرابی بیشتر به بار می‌آورد. با روند فعلی اگر در آینده نزدیک با حوادثی چون کاهش قیمت نفت یا روی کار آمدن جمهوری‌خواهان در آمریکا مواجه شویم، اثراتی در اقتصاد ایران خواهد داشت. آن چیزی که اقتصاد را پیش‌بینی‌پذیر می‌کند این است که اگر ما از ناترازی‌های موجود مطلع هستیم، متناسب با آن نرخ ارز را نیز تعدیل کنیم.
تثبیت نرخ اسمی ارز با پیش‌بینی‌پذیر کردن بازار ارز همخوانی ندارد
وی با بیان اینکه تعیین سیاست ارزی و به‌طور خاص نرخ ارز رسمی، اهمیت ویژه‌ای در اقتصاد ایران دارد، افزود: از این ناحیه وظیفه سنگینی بر عهده بانک مرکزی گذاشته شده است. از این زاویه لازم است تعیین سیاست ارزی بانک مرکزی بر مبنای اصول علمی انجام شود تا اثرات نامطلوبی نداشته باشد.
این کارشناس حوزه پولی و بانکیبا طرح این سوال که وضعیت تراز پرداخت‌ها چگونه است؟ افزود: می‌توان گفت در مجموع صادرات دولتی و غیردولتی کشور حدود ۱۰۰ میلیارد دلار است که دست‌کم حدود ۲۰ میلیارد دلار آن به‌شکل خروج سرمایه هدر می‌رود که اثری نامطلوب بر اقتصاد ایران دارد. نکته دیگر اینکه ثابت نگه داشتن نرخ ارز اسمی به تضعیف تولید و صادرات کالاهایی مثل پوشاک منجر می‌شود و نباید تداوم پیدا کند. بانک مرکزی باید نرخ ارز حقیقی را ثابت نگه دارد و این شدنی است.
یزدان‌پناه افزود: شعار سیاست تثبیت، اعتبار بانک مرکزی را افزایش نمی‌دهد و اینکه انتظارات مردم مطابق با واقعیت‌های اقتصاد سازگار است. بنابراین بانک مرکزی باید نرخ ارز را به‌شکل تدریجی و متناسب با محدودیت‌های خود تعدیل کند. وجود بازار غیررسمی برای ارز یعنی با اعلام اطلاعات نادرست در واردات و صادرات، ارز مازادی به دست آمده و به بازار غیررسمی برده شده است و از طرف دیگر تقاضا برای ارز برای خروج سرمایه نیز بالاست.
انتهای پیام
