عملیات بازار باز ابزاری برای سیاست گذاری پولی

یک پژوهشگر وکارشناس اقتصادی گفت: بطورکلی «عملیات بازار باز » ابزار سیاست گذاری پولی برای یک هدف بالاتری است.

به گزارش پایگاه خبری آرمان اقتصادی، «عباس دادجوی توکلی» در برنامه رهیافت رادیو اقتصاد با محوریت الزامات اجرای عملیات بازار باز افزود: طبق معمول سیاست گذاران اقتصادی بنا به وظیفه ای که دارند یکسری متغیرهای کلان اقتصادی را هدف گذاری می کنند.

وی اظهارداشت: عمده کشورهای پیشرفته تورم را کنترل می کنند چون نرخ تورم برای آنان بسیار مهم است ولی برخی از کشورهای مثل آمریکا علاوه بر نرخ تورم متغیرهای تولیدی و اشتغال را هم مدنظر دارند.

این پژوهشگر و کارشناس اقتصادی گفت: متغیرها باید هدف گذاری شوند و ابزار پیاده سازی این متغیرها هم نرخ بهره است.

وی افزود: نرخ بهره قرار بر اینکه بتواند رونق ها و رکودهای اقتصاد را کنترل کند.

دادجوی توکلی اظهارداشت: یکسال از مجوز شورایعالی هماهنگی اقتصادی سران قوا به بانک مرکزی مبنی بر پیاده سازی عملیات بازار باز برای اجرای هرچه بهتر سیاست های پولی می گذرد.

وی به رادیو اقتصاد گفت: بانک مرکزی درعملیات بازار باز مطابق تمامی کشورهای پیشرفته دنیا قرار بر اینکه قیمت پول را کنترل کند.

این کارشناس و پژوهشگر اقتصادی افزود: کنترل قیمت پول هدف اصلی تمامی کشورهای پیشرفته دنیاست و طبق قاعده بر اساس قیمت پول یا نرخ بهره قرار هست نرخ تورم کنترل شود.

وی اظهارداشت: بطورکلی عملیات بازار باز به دنبال اینکه حجم و قیمت ذخایر که پول بانک مرکزیست را کنترل کند.

دادجوی توکلی گفت: حال سئوال اینکه ذخایر و استفاده از پول بانک مرکزی چه استفاده ای در اقتصاد داردکه قرار هست هدف گذاری شود؟

وی افزود: بانک های تجاری برای تسویه های بین خود و سپرده قانونی که باید نزد بانک مرکزی بگذارندبایستی پول بانک مرکزی را داشته باشند که نزد این نهاد پولی و بانکی قرار دهند.

این کارشناس و پژوهشگر اقتصادی اظهارداشت: همکاران در سیستم بانکی تصور می کنند که ذخیره قانونی اینکه اگر بانکی ۱۰۰ واحد سپرده می گیرد باید ۱۱ درصد این سپرده را به بانک مرکزی دهد در حالیکه اینطور نیست بلکه بایستی ۱۱ واحد پول بانک مرکزی را اکتساب کند و نزد بانک مرکزی برای رفع تعهد بگذارد.

وی در پاسخ به این پرسش که بانک ها اجازه ندارد از این پول خرج کند، گفت: خیر؛ چون بانک مرکزی سپرده های سیستم بانکی که خلق شده قبول ندارد تنها پول خود را قبول دارد.

دادجوی توکلی همچنین در خصوص تسویه های بین بانکی نیز به رادیو اقتصاد افزود: فرض کنید دو نفر بخواهند یک مبادله بین بانکی انجام دهند یعنی قرار براینکه سپرده ها از یک بانکی به بانک دیگری جابجا شود و این عملیات بوسیله ابزارهای پرداخت مثل ساتنا، پوز و غیره صورت می گیرد و حساب طرف مقابل شارژ می شود اما این تمام ماجرا نیست چون تسویه زمانی تکمیل خواهد شد که حساب بانک مبدا در نزد بانک مرکزی پر باشد و این حساب به بانک مقصد منتقل شود یعنی پول بانک مرکزی بین بانک ها این ذخایر است و قرار بر اینکه عملیات بازار باز حجم و قیمت پول مدنظر را کنترل کند.

وی در توضیح اضافه برداشت بانک ها ادامه داد: تصورکنید انتقال سپرده بین دوطرف صورت می گیرد بانک مبدا اگر سپرده و ذخیره کافی نداشته باشد تسویه انجام نخواهد شد البته راه های مختلفی وجود دارد که بتواند این ذخیره را دریافت کند نخست اینکه می تواندیک سپرده با سود بالاتر را پیشنهاد دهد وقتی سپرده را گرفت با آن ذخیره را هم بگیرد که پاس کند یا می تواند این ذخیره را از بازار بین بانکی دریافت کنداگر نشد بانک مرکزی به بانک پول می دهد که به این کار دراصطلاح اضافه برداشت گفته می شود.

این کارشناس و پژوهشگر اقتصادی گفت: طی چند سال اخیر پول بانک مرکزی کم شد و اضافه برداشت بانک ها نیز به همین دلیل بوده است.

وی افزود: ذخیره قانونی و تسویه بین بانک ها با این پول بانک مرکزی بطور کامل تابع حجم سپرده های بانکی است که متاسفانه جلوی آن گرفته نشد.

دادجوی توکلی اظهارداشت: مصادیق خلق پول طی این چند سال به شدت در کشور رشد پیدا کرد ولی به نحو باید و شاید محو پول اتفاق نیفتاد به یک معنا بازپرداخت وام ها انجام نشد که سپرده محو شود.

وی گفت: وام دهی بانک ها، سود پرداختی، حقوق کارمندان بانک ها، هزینه های جاری همه و همه مصادیق خلق پول هستند.

این کارشناس و پژوهشگر اقتصادی افزود: حجم سپرده به شدت گسترش پیدا کرد و مابه ازای آن پول بانک مرکزی بصورت فعالانه تزریق نشد.

وی اظهارداشت: بانک مرکزی یا باید این پول را برای تسویه مزبور تزریق کند اگر این کار را نکند از بانک جریمه ۳۴ درصدی گرفته می شود.

دادجوی توکلی یادآورشد: این مصیبتی شد که در اقتصاد کشور اتفاق افتاد و قرار براینکه حجم ونرخ این ذخیره با عملیات بازار باز کنترل شود.