آموزشآموزش بورسبورسبورس اوراق

چگونگی محاسبه قیمت سهم پس از افزایش سرمایه

هفته گذشته به انواع روش های افزایش سرمایه, پرداخته شد. اما شاید یک نکته مهم در خصوص افزایش سرمایه و تأثیر آن در تصمیم گیری سهامداران برای شرکت یا عدم شرکت در افزایش سرمایه به محاسبه قیمت سهم پس از افزایش سرمایه باز می­گردد.

به گزارش پایگاه خبری آرمان اقتصادی، فرمول محاسبه قیمت سهم پس از افزایش سرمایه از محل سود انباشته و تجدید ارزیابی دارایی­ها بدین شرح است:

همچنین بخوانید

به عنوان مثال فرض کنید قیمت هر سهم شرکت الف در بازار بورس تهران ۴,۰۰۰ ریال است و این شرکت از محل سود انباشته ۶۰ درصد افزایش سرمایه میدهد. طبق فرمول مذکور، قیمت هر سهم جدید بعد از افزایش سرمایه به صورت زیر محاسبه خواهد شد:

 

همانطور که مشاهده می‌کنید با افزایش سرمایه، قیمت هر سهم کاهش می یابد اما از طرف دیگر به میزان درصد افزایش سرمایه به تعداد سهام هر سرمایه گذاری نیز اضافه خواهد شد. در مثال مذکور اگر شخصی پیش از افزایش سرمایه ۱,۰۰۰ سهم ۴,۰۰۰ ریالی این شرکت را داشته است، هم اکنون با افزایش ۶۰ درصدی سرمایه شرکت، تعداد سهام وی نیز ۶۰ درصد بیشتر خواهد شد و دارای ۱,۶۰۰ سهم ۲,۵۰۰ ریالی خواهد بود در واقع آن ۶۰۰ سهام جدید سهام جایزه او خواهد بود.

برای اینکه با این موضوع دقیقتر و بهتر آشنا شوید یک مثال واقعی برای شما می زنیم:

طبق اعلامیه صدور مجوز افزایش سرمایه بانک دی مورخ ۸ آذر ۹۴ که در سایت کدال درج شده است، این بانک مجاز به افزایش سرمایه ۲۸ درصدی از محل سود انباشته است (قرار است سرمایه بانک از ۵,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال به ۶,۴۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال افزایش یابد.)

با توجه به اینکه قیمت پایانی سهم در آخرین روز معاملاتی قبل از مجمع افزایش سرمایه آن ۱,۵۱۵ ریال بوده است، قیمت تئوریک سهم را برای روز بازگشایی محاسبه می کنیم.

همانطور که مشاهده می‌کنید قیمت تئوریک سهم ۱,۱۸۳ ریال خواهد بود که ممکن است در روز بازگشایی بر اثر عرضه و تقاضا بالاتر از این قیمت باز شود در این صورت دارندگان سهم سود خواهند کرد. البته این احتمال دارد که قیمت بازگشایی کمتر از قیمت تئوریک بوده و دارنده سهم با زیان مواجه شود.

دارندگان سهام با افزایش سرمایه شرکت، افزایش ۲۸ درصدی در تعداد سهام خود خواهند داشت. یعنی اگر شخصی قبلا ۱۰۰ سهم بانک دی را داشته با افزایش ۲۸ درصدی سهم، دارای ۱۲۸ سهم خواهد شد.

افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران و مطالبات حال شده

حالا اگر افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران و مطالبات حال شده آنان باشد فرمول تغییر می کند. در این روش برای محاسبه قیمت تئوریک هر سهم پس از افزایش سرمایه، فرمول زیر مورد استفاده قرار می گیرد:

در چند مثال افزایش سرمایه هایی که همگی از محل آورده نقدی سهامداران و مطالبات آنهاست و فرض بر این است که سهامداران فعلی حق استفاده از حق تقدم را برای خود محفوظ داشته اند. مورد محاسبه قرار می گیرد.

فرض کنید قیمت هر سهم شرکت “ج” در بازار بورس تهران ۶,۰۰۰ ریال است و این شرکت از محل مطالبات و آورده نقدی ۲۰۰ درصد افزایش سرمایه می‌دهد و به ازای هر سهم جدید ۶,۰۰۰ ریال از سهامداران مطالبه می‌کند. قیمت هر سهم جدید و همچنین قیمت حق تقدم این سهم به صورت زیر خواهد بود.

مشاهده کردید که قیمت جدید سهم بعد از افزایش سرمایه تغییری نکرد؛ زیرا مبلغی که شرکت برای هر سهم مطالبه کرده است دقیقا همان قیمت بازار است. در اینجا شرکت بابت هر سهم اصطلاحا ۵,۰۰۰ ریال صرف سهام و ۱,۰۰۰ ریال بابت ارزش اسمی سهام را از سهامداران دریافت کرده است.

حالا فرض کنید قیمت هر سهم شرکت “د” در بازار بورس تهران ۶,۰۰۰ ریال باشد و این شرکت از محل مطالبات و آورده نقدی ۱۵۰ درصد افزایش سرمایه می‌دهد و به ازای هر سهم جدید ۳,۰۰۰ ریال از سهامداران مطالبه می‌کند که در حقیقت ۱,۰۰۰ ریال قیمت اسمی هر سسهم و ۲,۰۰۰ ریال به عنوان صرف سهام خواهد بود.قیمت هر سهم جدید و همچنین قیمت حق تقدم این سهم به صورت زیر خواهد بود.

همانطور که در بالا اشاره شد، در این مثال شرکت “د” بابت هر سهم ۲,۰۰۰ ریال صرف سهام و ۱,۰۰۰ ریال بابت ارزش اسمی سهام از سهامداران دریافت کرده است. در این مثال سهامداران قبلی که ارزش هر سهم آن‌ها ۶,۰۰۰ ریال بود در حال حاضر به ازای هر سهم مجاز به استفاده از ۱٫۵ سهم حق تقدم خواهد بود و در واقع ارزش دارایی آنان تغییری نکرده‌است؛ زیرا ارزش ۱٫۵ سهم حق تقدم معادل (۱,۲۰۰*۱٫۵)=۱,۸۰۰ ریال و ارزش سهم جدیدش معادل ۴,۲۰۰ ریال خواهد بود که به لحاظ ارزش برابر با همان ۶,۰۰۰ ریال قبل است.

در این شرایط سهامداران می توانند مبلغ تعیین شده از سوی شرکت را پرداخت نمایند وحق تقدم خود را که در آینده تبدیل به سهم خواهد شد دریافت کنند و یا حق تقدم خود را در زمان تعیین شده بفروشند.

حال یک مثال واقعی از این نوع افزایش سرمایه را در این بخش برای شما شرح می دهیم:

طبق اعلامیه صدور مجوز افزایش سرمایه شرکت سیمان سپاهان‌ (با نماد سپاها) مورخ ۲۷ دی ۹۴ که در سایت کدال درج شده است، این شرکت مجاز به افزایش سرمایه با مشخصات زیر شد:

۱۶٫۶۷ درصد افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده سهامداران و آورده نقدی ( افزایش سرمایه شرکت از ۱,۸۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال به ۲,۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال )

قیمت پایانی سهم در آخرین روزمعاملاتی قبل از مجمع ۱,۰۲۳ ریال بوده است. طبق مطالبی که گفته شد قیمت تئوریک سهم در روز بازگشایی به روش زیر محاسبه خواهد شد:

 

همانطور که مشاهده می‌کنید قیمت تئوریک هر سهم ۱,۰۱۹ ریال خواهد بود. از این پس فرد به ازای هر ۶ سهم، ۱ گواهی حق تقدم دریافت خواهد کرد که اگر بخواهد این حق تقدم تبدیل به سهم شود به ازی هر ۱ گواهی حق تقدم نیز باید ۱۰۰ تومن به حساب شرکت واریز کند.

چند نکته:

در زمان افزایش سرمایه به هر یک از روش ها، قیمت سهام آن نماد کاهش یافته می شود.

بر اساس روش محاسبه قیمت تئوریک هر سهم جدید، با کاهش قیمت سهام پس از افزایش سرمایه، ارزش دارایی افراد بعد از افزایش سرمایه تغییری نمی‌کند زیرا به همان میزان (درصد افزایش سرمایه) بر تعداد سهام سرمایه‌گذاران قبلی اضافه می‌شود. در واقع اگر بخواهیم خیلی شفاف بیان کنیم مثل این است که بگوییم شما ۱۰ سهم ۵,۰۰۰ ریالی دارید و یا ۲۰ سهم ۲۵۰۰ ریالی. در هر دو حالت ارزش دارایی شما ۵۰,۰۰۰ ریال خواهد بود.

فرمول های ارائه شده برای محاسبه قیمت تئوریک سهم پس از افزایش سرمایه است و پیش بینی می شود که سهم پس از افزایش سرمایه در محدوده قیمت‌های به‌دست آمده بازگشایی شود. بدیهی است با توجه به روند عرضه و تقاضا در بازار ممکن است قیمت جدید سهم بیشتر یا کمتر از قیمت‌های به‌دست آمده معامله شود.

سهامداران پس از شرکت در افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، در مهلت تعیین شده (که معمولاً ۶۰ روز است) می‌توانند در صورت تمایل مبلغ مطالبه شده را در مهلت مقرر به حساب شرکت واریز می کنند (تا در زمان مشخص حق تقدم‌های آنها تبدیل به سهم شود) و یا اینکه از طریق سامانه معاملاتی نسبت به فروش حق تقدم‌‌ها اقدام نمایند.همانطور که در مثال ۷ بیان شد، معمولا در ایران این روش کاربرد بیشتری دارد ودر این حالت سهامدار باید به ازای هر سهم جدید، مبلغ یک هزار ریال (قیمت اسمی سهم) را به حساب شرکت واریز کند تا در زمان مشخصی حق تقدم های آن تبدیل به سهم شود. البته باید توجه داشت که در برخی موارد اگر سهامدار مطالباتی از شرکت داشته باشد (مثلاً مطالبات ناشی از سود سهام)، می‌تواند از محل مطالبات این مبلغ را پرداخت کند.

افزایش سرمایه از محل سلب حق تقدم سهام

با یک مثال واقعی از این روش، فرآیند این افزایش سرمایه را توضیح می دهیم:

با توجه به افزایش سرمایه اخیر گروه سرمایه گذاری میراث فرهنگی (سمگا) از این طریق سلب حق تقدم، در ادامه روند قیمت جدید این سهم را در بازار به همراه نکات مربوطه به عنوان مثال ارائه خواهیم کرد:

طبق مصوبه مجمع عمومی فوق العاده شرکت سمگا مورخ ۲۰ بهمن ۹۴ مقرر گردید سرمایه شرکت از مبلغ ۸۰۰ میلیارد ریال به مبلغ ۲،۰۰۰ میلیارد ریال، از محل آورده نقدی سهامداران جدید (سلب حق تقدم از سهامداران فعلی و اعطای سهام جایزه به آنان) افزایش یابد. به این منظور تعداد ۳۴۲،۸۵۷،۱۴۳ حق تقدم این شرکت برای پذیره نویسی عمومی از ابتدای وقت اداری روز سه شنبه مورخ ۱۸ اسفند ۹۴ آغاز و تا پایان وقت اداری روز دوشنبه مورخ ۲۴ اسفند ۹۴ به مدت ۷ روز عرضه شد.

سرمایه قبل از افزایش سرمایه۸۰۰ میلیارد ریال، سرمایه بعد از افزایش سرمایه ۲۰۰۰ میلیارد ریال (میزان افزایش سرمایه در این شرکت برابر با ۱۲۰۰ میلیارد ریال است)، ارزش اسمی هر سهم ۱۰۰۰ ریال و مبلغی که شرکت از سهامداران جدید به ازای هرسهم مطالبه می کند ۳۵۰۰ ریال است

با توجه به اینکه سهامداران فعلی حق استفاده از حق تقدم را از خود سلب کرده اند، قیمت تئوریک هر سهم و قیمت هر حق تقدم بعد از افزایش سرمایه چقدر خواهد بود؟

از آنجا که افزایش سرمایه برابر با ۱۲۰۰ میلیار ریال بوده و قیمت تعیین شده هر سهم برای سهامداران جدید ۳۵۰۰ ریال است، تعداد ۳۴۲،۸۵۷،۱۴۳ حق تقدم این شرکت از اول وقت اداری روز سه شنبه مورخ ۱۸ اسفند ۹۴ تا پایان وقت اداری روز دوشنبه مورخ ۲۴ اسفند ۹۴ به فروش رسید.

یعنی با فروش ۳۴۲۸۵۷۱۴۳ سهم به قیمت هر سهم ۳۵۰۰ ریال به سهامداران جدید، مبلغ ۱۲۰۰ میلیارد ریال تامین می شود و سرمایه به مبلغ ۲۰۰۰ میلیارد ریال می رسد. از طرفی دیگرباید توجه داشت که بر اساس آنکه سرمایه ثبت شده در اساسنامه بر مبنای ارزش اسمی (۱۰۰۰ریال) هر سهم است، تعداد برگه سهم‌های شرکت باید ۲ میلیارد برگه باشد (تا حاصل ضرب تعداد سهام در قیمت اسمی برابر با ۲۰۰۰ میلیارد ریال شود).

در واقع ۸۰۰ میلیون برگه سهم از قبل وجود داشت و تعداد ۳۴۲۸۵۷۱۴۳ برگه سهم جدید هم که جدیدا به فروش رسید و تا رسیدن به ۲ میلیارد برگه سهم، ۸۵۷۱۴۲۸۵۷ برگه سهم باقی می‌ماند. تعداد ۸۵۷۱۴۲۸۵۷ برگه سهم باقی مانده می‌باید بین سهامداران قبلی به نسبت دارایی سهام آن‌ها تقیسم شود. حال کافیست ۸۵۷۱۴۲۸۵۷ برگه سهم باقی مانده را بر ۸۰۰ میلیون برگه سهم (تعداد برگه‌های پیش از افزایش سرمایه) تقسیم کنیم تا به همان نسبت بین سهامداران قبل، سهم توزیع شود:

بنابراین اگر فرض کنیم شما ۱۰۰۰ سهم سمگا را پیش از افزایش سرمایه داشته اید، اکنون از این ۱۰۷۱ سهم دیگر به شما تعلق می‌گیرد و اکنون دارای ۲۰۷۱ سهم خواهید بود.

قیمت پایانی سهم در ۱۸ بهمن ۱۳۹۴ و قبل از برگزاری مجمع ۸,۵۲۷ ریال بود و بعد از مجمع اولین قیمت سهم بعد از بازگشایی (۳ اسفند ۱۳۹۴) ۴,۳۵۴ ریال قیمت خورد (البته شرکت ۱,۰۰۰ ریال نیز سود تقسیم کرده است).

حال با فرض یک مثال شرایط یک سهامدار این شرکت بعد از حضور در این نوع افزایش سرمایه را شرح می‌دهیم. فرض میکنیم فردی ۱,۰۰۰ سهم این شرکت را قبل از افزایش سرمایه در قیمت ۸,۵۰۰ تومان خرید کرده است. بعد از افزایش سرمایه او دارای ۱,۰۰۰ سهم اصلی و ۱,۰۷۱ سهم جدید است. این فرد باید این ۲,۰۷۱ سهم خود را حدودا به قیمت ۴,۱۰۵ ریال به فروش برساند تا ارزش دارایی های او حفظ شود (در این محاسبه دیگر سود تقسیمی شرکت را لحاظ نکردیم) و در واقع در می‌یابیم افرادی که سهم را قبل از افزایش سرمایه خرید کرده‌اند نسبت به افرادی که جدیداًسهم را ۳,۵۰۰ ریال خریدند، بهای بیشتری پرداخت کرده‌اند.

بار دیگر یادآوری می‌شود که در کلیه موارد و مثال های بالا قیمت تئوریک سهم با قیمت بازگشایی سهم روی تابلو معاملات ممکن است متفاوت باشد و بر اساس معیارهای مختلفی مثل جو روانی بازار و یا چشم انداز خود شرکت و یا … قیمت بازگشایی با قیمت تئوریک مورد محاسبه ما اختلاف چندانی داشته باشد.

 

منبع
SENA

همچنین بخوانید

دکمه بازگشت به بالا